Eimreiðin - 01.01.1941, Side 61

eimreiðin NÝFUNDNALAND OG FJÁRHAGSHRUN ÞESS 47
feoður. En með hjálp kaupmannanna fóru kaupfélögin fljótt
a höfuðið. Síðan fjárþrotin urðu, hefur pappirsiðnaður aukizt
stórkostlega. Hið aukna skógarhögg, sem af því hefur leitt,
kefur vaxandi atvinnu, þar á meðal trjáfleytingin niður árnar.
Enn er sagt, að skógurinn þoli að missa það, sem af honum
er tekið, en takmörk munu vera fyrir því.
Síðan á styrjaldartimanum hefur risið upp talsverður inn-
lendur iðnaður út úr vandræðum (vegna viðskiptakreppu) —
líkt og í öðrum löndum. Litil heill hafa stafað af þessu. Vörur
^jrar og lélegar. Fiskimenn, sem áður undu vel hag sínum á
utkjálkum, hafa flutzt til St. Johns og nágrennis vegna þessarar
nyju utvinnu og oft orðið vonsviknir.
yleð styrjöldinni og eftirleik hennar var ýmiss konar spilling'
koniin. Kröfurnar til lífsins voru meiri en nokkru sinni. Flestir
tifðu umfram efni á einlægum lánum út á óvissu framtíðar-
lnnar. En fiskurinn hélzt ekki nema stutta stund í því verði,
Sem hann komst hæst (þ. e. árið 1918, er Nflendingar fengu
fjrir fisk sinn 25 milljónir dollara, en 1925 fengu þeir 5
milljónir).
Timabilið 1920—1932 varð óslitin raunasaga um sívaxandi
fjárhagsörðugleika stjórnarinnar, og þegar nú í lokin var afla-
brestur þrjú ár í senn, þá fór allt á slig'. Lánsfé, sem tekið var,
h\arf út í sandinn. í öllu falli sáust ekki þær endurbætur á
utvinnuvegunum, sem mest reið á, hvorki á landbúnaði né
sJavarútvegi. Fé ríkissjóðs fór mest til járnbrautarinnar, til
bíhega, sem engan arð gáfu, síma og hafnarbóta, en annars
°ft í hreinan óþarfa. Skógurinn var höggvinn, en ekki aukinn
uð sama skapi. Tún og akrar stækkuðu ekki og garðrækt stóð
1 stað. Verst var þó, að sjávarútvegurinn var vanræktur. Á
tiniabilinu 1920—32, þegar teknar voru alls 50 millj. dollara að
láni’ fúr aðeins 1 milljón af þeim til að efla sjávarútveginn.
bezta mjólkurkýrin svalt, ef svo má segja. Sjómennirnir lærðu
ekki nýjar aðferðir og fengu ekki betri skip en forfeður þeirra
böfðu haft, og togaraveiði var draumur einn. Loks var þó um
1930 farið að rumska i þessum efnum. Fiskimálanefnd kom
til sögunnar eftir norskum og íslenzkum fyrirmyndum. Vél-
bnúin skip voru keypt og farið að hugsa um togaraútveg. En
Pa einmitt hertu fjárhagsvandræðin að, og allar framkvæmdir