Eimreiðin - 01.07.1956, Síða 86

238
EIMREIÐIN
í því saíni fjölluðu um börn og sjó-
menn, og sumar sögurnar um börn-
in eru betri list og fegurri skáld-
skapur en menn virðast almennt
hafa gert sér grein fyrir.
Hin nýja bók Jónasar, Sjór og
menn, flytur langa smásögu, sem
heitir Tíðindalaust í kirkjugarðin-
um, níu þætti, sem gerast á íslenzk-
um fiskiskipum — frá togurum og
niður í trillur — tvær hugleiðing-
ar — og loks eitt kvæði.
í smásögu sinni missir Jónas
marks, hvort sem á söguna er litið
sem áróður eða skáldskap. Þó að
Eiríkur sé einmitt maður af því tæi,
sem Jónasi ætti að láta að lýsa, heill
og frumstæður sjómaður, J)á tekst
honum ekki að blása í hann lífi, og
þær persónur, lifandi og dauðar,
sem Eiríkur gamli á í höggi við,
verða ennþá síður svo mannlegar,
að við sé unandi. Jónasi Arnasyni
virðist láta svo miklu betur samúð
en andúð, að hann njóti sín vart,
ef andúðin kemur verulega við
sögu. Þá skal vikið að ádeilugrein-
unum. Þær eru skrifaðar í anda
þeirra viðhorfa, sem Jónas Arna-
son fylgir í stjórnmálum, og orka
þess vegna ærins tvímælis frá sjón-
armiði fjölmargra, en tvennt kemur
fram í þeim, sem öllum þjóðholl-
um og sannsýnum mönnum hlýtur
að vera að skapi. Annað er sú
krafa, að menn lifi í sem mestu
samræmi við játningar sinar, hitt
er sú djúpa og einlæga virðing, er
liann ber fyrir þeim störfum, sem
eru grundvöllur farsæls llfs og
framtíðarheillar í þessu landi.
En merkustu þættir bókarinnar
eru frásagnir og lýsingar höfundar-
ins af sjónum. Það er auðsætt, að
liann hefur notið mjög ynnilega
þess félagsskapar, sem hann hefur
Jjar verið í. Eiimig verður ljóst, að
honum hefur verið nautn að ham-
förum sjávarins og dásemdum stim-
arlegrar veðurblíðu — og að hon-
um hefur runnið í blóð æsandi
hrvnjandi liins iðandi og stríðandi
lífs, sú ögrunarkennda baráttu-,
starfs- og veiðigleði, sem verður
flestum sönnum sjómönnum ótrú-
lega fróandi uppbót alls þess, sem
þeir fara á mis við af fjölbreytilegri
velsæld Jieirra, sem taka allt sitt á
þurru. Raunar eru þættir hans oft
full hraflkenndir og lausir í snið-
um, myndirnar sumar dregnar af
nokkru liandahófi, bæði af um-
liverfi og mönnum, og stíllinn dá-
lítið yfirborðslegur á köflum — of
mikið í honum af handaslætti þess,
sem ekki er til fulls búinn að læra
sjóstöðuna, en rnargt er þarna gætt
lífi og mörgum skemmtilegum svip-
myndum brugðið upp, og oft er yfir
frásögninni ferskur og saltur eim-
ur sjávar, athafna og látlausrar og
raunverulegrar karlmennsku. Ef
Jónas Arnason setti sér þrengri og
gleggri takmörk og gæfi sér tóm til
dýpri innlifunar, mundi hann trú-
lega ná í lýsingum sínum á sjó-
mönnum og sjómannallfi jafn ein-
lægri samlöðun samúðar sinnar og
glöggskyggni eins og í beztu sögun-
um í Fólki — sögunum um börnin.
Gnðm. Gislason Hagalín.
Jóhannes úr Kötlum: SJO-
DÆGRA. Bókaflokkur Máls og
menningar 1955.
Ljóðabók Jóhannesar úr Kötlunt,
„Sjödægra", sem út kom í fyrra-
haust, markar að ýmsu leyti tíma-
mót í skáldskap lians. — Höfundur-
inn meðgengur I eftirmála, að hann