Eimreiðin - 01.05.1962, Blaðsíða 29

EIMRKIÐIN
117
Lo! we liave listened to many a lay
Of the Spear-Danes fame, their splendor, of old
Their mighty princes, and martial deeds.
Many a mead-liall Scyld, son of Sceaf,
Snatched frorn the forces of savage foes.
So the folk of the Geats, the friends of his lieartt,
Bemoaned the fall of their mighty lord,
Said he was kindest of worldly kings,
Mildest, most gentle, moat eager for fame.
(Beowulf, Oxford University Press 1940).
Nauðsynlegt er að greina á milli hinna fjögurra stofnmála og
'^álkvísla enskunnar og orða, er síðar var bætt við liana. í ensku eru
^tahnörg orð úr keltneskum tungumálum normansk-franskri tungu.
est nýyrði, sem komið hafa inn í málið, eru af latneskum og grísk-
llITl Uppruna. Allt þetta er verðmætur viðauki, en samt aðeins við-
auki. Enskan er af germönskum uppruna, en ekki keltneskum eða
r°ttiverskum. Ef hægt er að tala um sál þjóðarinnar, þá má engu síður
la'a Um sál tungunnar. Sál nútíðarensku er að finna í fornensku eða
erigilsaxnesku, en hér eru þau orð notuð í hinni víðtæku merkingu,
^ru nær yfir öll fjögur stofnmálin, sem á liefur verið minnzt hér að
raman.
^irin sameiginlegi uppruni og hin samtvirmaða próun ensku og
úlenzku.
&æði þessi nútíðarmál má rekja til tungumáls eða kvísla af tungu-
sem talað var í norðanverðri Mið-Evrópu og á Skandínavíu-
j aSanum fyrir um það bil tvö þúsund árum. En annars konar skyld-
ei^i er milli þessara en hinn sameiginlegi uppruni.
^ ^ þeim tímum, er útflutningar áttu sér stað frá Norðurlöndum,
jæði til Vestureyja og íslands, hafði hin norræna tunga afar mikil
** á daglegt mál í Norður Skotlandi og í Norður og Mið-Englandi,
^klu meiri áhrif en sem svaraði því, að orðum væri bætt við hið
a®a rnál. Norræn tunga var töluð í þeim héruðum, sem Norðmenn
?Juggu í,
og breiddist út með fólkinu, sem fluttist þaðan í allar
attir.
^ormanska hertakan flýtti fyrir samruna hinna ýmsu þjóðflokka á