Eimreiðin - 01.05.1968, Qupperneq 56

128
EIMREIÐIN
sjá marga írska skrautgripi í þjóð-
minjasöfnum á Englandi, Norður-
löndum og víðar, einnig gagnlega
hluti úr bronze. Hefur þetta þá
verið útflutningsvara íra í vöru-
skiptaverzlun. Og er tímabil þetta
oft kallað bronzeöld.
Mikill átrúnaður á tunglið kent-
ur í Ijós í skrauti þessara tíma.
Hafa margir gripir fundizt sveig-
myndaðir eins og vaxandi tungl
sýnist vera. Oft eru þessir rnunir
gerðir úr bronze, sumir skreyttir
mjög, t. d. hálsmen með steinrunn-
um harpeis og ljósbláum gimstein-
um, sem fornfræðingar segja að
séu frá Egyptalandi eða næstu
Asíulöndum, og muni þá hafa ver-
ið allmikil vöruskiptaverzlun á
milli þessara landa, þótt um lang-
ar leiðir væri hér að fara. írar
höfðu þá eitthvað af gulli til út-
flutnings, en aðallega bronz og
skrautmuni úr málmblendingi.
Síðan jjetta var eru nú liðin um
3500 ár. Og allan þenna tíma hef-
ur alltaf öðru hverju verið leitað
að gulli í írlandi, en árangurslítið.
Þó segja margir, að í Wicklow sé
enn mikið gull ófundið, Jtað þurfi
aðeins að grafa miklu dýpra í jörð
niður til þess að ná Jjví, heldur
en gert hefur verið. En til þess að
vinna það verk Jjarf miklu stærri
og stórvirkari vélar en ])ær, sem
enn hafa verið framleiddar. Og
verður nú þar við að sitja enn um
hríð. En trúin á gullið er líka
sterk. En trúin á tunglið er miklu
skemmtilegri vitleysa, og alþýð-
legri en öll önnur trúarbrögð. Hún
nær einnig yfir allar aldir, allt frá
ísöld til vorra daga, steinaldir,
bronzeöld, járnöld og pönnuköku-
öld, Jregar sannleikurinn var sá að
jörðin væri eins og pönnukaka í
laginu, að vísu illa bökuð ennþá,
])etta var á dögum dýrlinganna, en
undir lienni var vel kynt og logaði
glatt í Neðra.
Einhver dýrmætasti hlutur, sem
fundizt hefur á írlandi, er mána-
sveigur af skíru gulli, með meni
gimsteinum sett, kallaður Lúnúla.
Hefur hlutur Jtessi sjálfsagt prýtt
háls einhverrar fegurðardrottning-
ar á bronzeöld.
Leifar af Jressum forna átrúnaði
ntá enn sjá í híbýlum sumra nú-
tímamanna, Jaar sem skeifa er
neglcl upp á vegg eða yfir clyr til
lieilla fyrir heimilið. Mun skeifan
notuð þannig, af Jrví lögun henn-
ar minnir á mánann í vexti, en
ekki af neinum átrúnaði á lnoss-
hófinn. Að réttu lagi þurfti að
hafa góðar gætur á gangi tungls-
ins í mörgum greinum, ef vel átti
að fara. Gömul trúaratriði eru líf-
seig, þó dult fari. Sennilega er
sunnudagur kenndur þannig við
sólina síðan á dögum sóldýrkenda
og mánudagur við tunglið frá alda
öðli. Af gildandi virðingu fyrir
þessum himinhnöttum þorðu ís-
lenzkir gusðorðamenn ekki að
breyta Jjessum daganöfnum, jnegar
þeir felldu niður falleg og góð
nöfn annarra vikudaga til Jress að
stja í staðinn ljót og ómerkileg
nöfn.
Eins og hér að frarnan hefur ver-
ið nefnt, eru margar ólíkar þjóðir
saman komnar á írlandi. Allar
hafa þær komið með einhverja
nýja siði, meiri og betri þekkingu