Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Blaðsíða 34

ir sýslumanni árið 1487. 7) Vitnisburður frá 1478 er til
um bókareið unninn fyrir sýslumanni um drukknun
manns og fleira. 1 2) 1 skiprekamáli frá 1520 getur um eið-
vinningu á þingi fyrir sýslumanni og dómsmönnum, áð-
ur en dómur gekk. 3) 1 Alþingisdómi frá 1570 er getið
lun vitnaleiðslu fvrir sýslumanni. 4) Fleiri dæmi mætti
nefna um eiðfesta vitnisburði fyrir sýslumönnum.
Um dómnefningar eru ýms ákvæði i Jónsbók. Sam-
kvæmt þeim ákvæðum skyldi réttarinn nefna menn í
dóma. 1 Jb. IV,i segir, að af fé veganda dæmi 12 skilríkir,
löglega tilnefndir af réttaranum slík gjöld o. s. frv. I sama
bálki öðrum kafla i. f. segir: Skulu þessi gjöld dæma 12
menn, löglega tilnefndir af réttaranum. I sama bálki, 20.
kafla er talað um tólf manna dóm, sem réttarinn nefnir
til eftir lögum. I Jb. IX,25 segir, að réttarinn skuli jafnan
nefna menn til dóms ef eigi er lögmaður til. I Jb. X?, er
talað um rétt, sem sex menn dæma löglega tilnefndir af
réttaranum. Á fleiri stöðum í Jónsbók má sjá að reglan
var sú, að réttarinn nefndi i dóma. I Islenzku fornbréfa-
safni og Alþingisbókum Islands eru birtir fjölmargir dóm-
ar, sem gengið hafa á þingum, og nefnt var í af sýslu-
mönnum.5 6 7) I skipunarbréfum sýslumanna er þar meðal
annarra starfa talið, að sýslumenn slculi dóma yfir (eða
út) að nefna. °) Af þessu virðist mega ráða, að sýslumenn
hafi farið með störf réttara, eða að réttarar hafi verið hið
sama og sýslumenn. Það má sjá af Lönguréttarbót 1450,
að í dóma nefndu hirðstjórar, lögmenn og sýslumenn.7)
1) í. F. VI, 607.
2) í. F. VI, 147.
3) í. F. VIII, 753.
4) A. í. I, 22.
5) Sjá t. d. í. F. V, 181, 187, 802, VI, 724, VII,727, VIII, 751,
X, 699, XII, 748 og A. í. II, 67.
6) í. F. t. d. VI, 447, 545, VIII 274, 831 og 297.
7) í. F. V, 68.
28
Tímarit lugfræðinga