Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Blaðsíða 8

Hins vegar er ákvæðið eins og fyr segir í öðrum sáttmál-
anum, frá 1263. Orðalag er ekki nákvæmlega eins í öllum
þeim eintökum, sem birt eru í 1. F., en efnislega virðist
ekki munur á vera. Sumir telja þessi ákvæði Gamla sátt-
mála vera frá árinu 1302.J) Vera má að þetta sé rétt, en
það er þó ekki að öllu levti sennilegt. Skiljanlegt er, að
ákvæðið sé einmitt frál263 eða 1264, vegna þess, að það
var mjög vel fallið til þess, að sætta goðana við að af-
henda konungi goðorðin gegn loforði um sýslumennsku
eða lögmennsku. Eftir að goðorðin höfðu öll verið upp
gefin, verður ekki séð hvaða nauðsvn gat horið til þess
fyrir konung, að gefa slíkt fyrirheit. Þegar þess er svo
gætt, að skilyrðið um það, að sýslumenn væru af goða-
ættum átti sér skamman aldur, ef nokkurn eftir sáttmál-
ann við Hákon hálegg, sbr. síðar. Virðist yngri tíma skoð-
un um þetta atriði fremur ósennileg.
II. Lögbækurnar.
Fyrsta lögbók Islendinga, eftir lok lýðveldistímahilsins
var Járnsíða, sem talið er, að Sturla Þórðarson og Þor-
varður Þórarinsson, (síðasti goðinn) hafi samið.1 2)
I konungsannál segir, að konungur hafi á árinu 1271
sent þá Þorvarð Þórarinsson, Sturlu Þórðarson og Eind-
riða böngul með lögbókina og þá hafi konungi verið játað
þegngildi á Islandi. Hluti af lögbókinni var lögtekinn á
því ári.3) Lögbók jjessi var síðan lögtekin að fullu á ár-
inu 1272.4) Næsta lögbók Islendinga var Jónsbók. 1 lög-
mannsannál segir, að árið 1280 hafi biskupar og Jón lög-
maður komið til Islands með nýja bók.5) Jónsbók var
síðan lögtekin á Islandi árið 1281. Efnisskipun Jónsbókar
1) Jón Jóhannesson: íslendingasaga II, bls. 50.
2) í. F. I, 663.
3) Annálar G. J. bls. 54 og Biskupasögur G. J. bls. 301.
4) Annálar G. J. bls. 55.
5) Annálar G. J. bls. 95.
2
Timarit lör/fnvðinga