Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Side 35

Það má því e. t. v. telja, að réttari hafi verið sameigin-
legt heiti fyrir sýslumenn, lögmenn og hirðstjóra.
Að öllu jafnaði 'voru nefndir í dóma annaðhvort
tólf menn (tjdftardómar) 1) eða sex menn (sjöttar-
dóma).2) Þó að almenna reglan hafi verið sú, að dómar
væru skipaðir annaðhvort tólf eða sex mönnum, var þó
stundum frá því brugðið. Til eru dómar þar sem dómarar
voru sjö,3) tíu,4) ellefu,5 6) eða jafnvel þrettán. c)
Tjdftardóma skyldi nefna í hinum stærri málum, svo
sem vegna manndrápa, sbr. Jb. IV j, níðingsverka, svo
sem vegna nauðgunar, sbr. Jb. IV eða annarra ofbeldis-
verka, sbr. Jb. IV20.7) Sjöttardóm skyldi hins vegar
nefna í smærri málum svo sem ef um fjármunatjón var
að ræða, sbr. Jb. IX,25 eða þjófnað, sbr. X ,7.8 9)
I tvlftardóma var stundum nefnt út af öðrum málum
en þeim, sem áður voru nefnd, svo sem málum út af erfð-
um,°) um rétt til fasteigna,10) vegna dómrofa,11) og fleira.
I Sjöttardóma virðist stundum hafa verið nefnt vegna of-
beldisverka.12)
Það er Ijóst af þeim mörgu dómum, sem gengu og birt-
ir hafa verið, að sýslumenn nefndu menn í dóma. I dóma-
kapítula Jónsbókar, IV,17 segir svo m. a.: En því er dóm-
urinn nefndur til, að þá skal rannsaka og meta sakir og
misgerningar og tempra svo dóminn eftir málavöxtum,
1) Sjá t. d. í. F. V, 636, VII, 349, VIII, 106.
2) Sjá t. d. í. F. V, 229, VIII, 283 og A. í. II, 106.
3) í. F. IX, 665.
4) í. F. V, 802.
5) f. F. VI, 365, XI, 404, og A. í. II, 399.
6) í. F. IX 213 og 477.
7) Sjá t. d. í. F. V, 636, VIII, 715, ennfremur V, 187, VI.
699, IX, 666.
8) Sjá t. d. í. F. VII, 682, VIII, 149.
9) Sjá t. d. í. F. VI, 135 VII, 349, VIII, 382.
10) Sjá t. d. f. F. VI, 641, VIII 106, IX, 3&2.
11) Sjá t. d. f. F. VI, 723, VIII, 190, 232.
12) Sjá t. d. í. F. VI, 101, V, 229, IX, 726.
Tímarit lögfrœðinga
29