Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Side 59

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Side 59
Hins vegar er alls ekki með þessu sagt, að ríkisvaldinu séu engar skorður settar við ráðstafanir, sem afnema eða þrengja réttindi manna í núverandi kerfi. Stjómarskráin setur þar ákveðnar skorður. 9. HVERT ER SVIGRÚM LÖGGJAFANS TIL AÐ BREYTA NÚVERANDI KVÓTAKERFI? 9.1 Löggjafinn getur afnumið kerfið og gefið veiðar frjálsar I framhaldi af þessu er eðlilegt að sú spuming komi fram, hvert sé svigrúm löggjafans til þess að breyta núverandi kvótakerfi. Við þá umfjöllun skal enn og aftur minnt á þau ummæli fyrrverandi sjávarútvegsráðhema í framsöguræðu á Alþingi, er hann fylgdi framvarpi til fiskveiðistjómunarlaganna úr hlaði, að það hljóti að vera ákvörðun Alþingis á hverjum tíma, hvaða skipulag teljist best henta til að nýta fiskistofnana með hagsmuni þjóðarheildarinnar í huga. I fyrsta lagi getur löggjafinn afnumið núverandi kvótakerfi. í því felst, að veiðar yrðu aftur öllum frjálsar eins og áður var, og við það yrði hinn fomi af- notaréttur allra landsmanna að auðlindinni aftur virkur. Það væri fráleit niðurstaða að ætla, að slíkt gæti haft í för með sér bótaskyldu gagnvart núverandi handhöfum veiðiheimildanna, hvorki að því er varðar at- vinnuréttindi þeirra né eignir að öðm leyti. Þeir, sem á grundvelli veiðireynslu njóta forréttinda til að stunda fiskveiðar sem atvinnu í núverandi kerfi, geta ekki öðlast bótarétt við það eitt, að aðrir verði gerðir eins settir, þegar það jafnvægi hefur náðst í náttúrunni, að óhætt er að gefa veiðar frjálsar. I það minnsta er vandséð, hvert tjón þeirra verður. Hitt er svo annað mál, að sennilega eru litlar líkur á því, að þær aðstæður skapist í lífríki sjávar, að óhætt sé að gefa veiðar frjálsar á nýjan leik, en það er önnur saga. 9.2 Löggjafínn getur afnumið núverandi kerfí og tekið upp annað kerfí I öðru lagi getur löggjafinn lagt niður núverandi kerfi og tekið upp annað kerfi. Er slíkt í samræmi við almennar valdheimildir löggjafans til þess að kveða á um breytt og bætt skipulag atvinnugreinarinnar. Almennt séð ætti það ekki að leiða til bótaskyldu að því tilskildu, að þeir, sem fyrir era í núgildandi kerfi, eigi aðgang að nýja kerfinu og njóti þar jafnræðis á við aðra. Vandséð er, að slík aðgerð leiði til tjóns fyrir núverandi handhafa veiðiheimildanna. 9.3 Löggjafínn getur ákveðið gjaldtöku fyrir nýtingu auðlindarinnar í þriðja lagi verður að ætla, að löggjafinn geti ákveðið að láta þá, sem nýta auðlindina, greiða með einum eða öðrum hætti gjald til samfélagsins fyrir af- notin, hvort sem sú gjaldtaka er í formi skatta eða þjónustugjalda af einhverju tagi, t.d. gjald af viðbótarkvóta. Slík gjaldtaka þarf að vera almenn og við fram- kvæmd hennar gætt að öðra leyti málefnalegra sjónarmiða. Þetta er úrræði, sem ætla verður, að löggjafanum hafi verið heimilt að grípa til fyrir setningu núgild- andi laga um fiskveiðistjómun. Rétt eins og löggjafinn gat á sínum tíma lokað 53

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.