Búnaðarrit - 01.12.1919, Síða 54

274
BÚNAÐAftRIT
vöru sem er, freistar manna til þess að vanda þá vöru
miður en skyldi. Þannig var það, og þannig er það enn.
Mönnum hefir ekki farið fram í vöruvöndun ófriðarárin,
hvorki hjer eða annarsstaðar.
Þá hefir niðurlagning búanna það í för með sjer, að
minna verður framleitt af smjöri úr jafnri málnytu, en
áður var. Heimilis-smjörgerðin verður aldrei eins nota-
sæl. Það fer meira til ódrýginda — ekki beinlíuis til
ónýtis — af nýmjólk og rjóma, þegar búverkað er heima,
heldur en að senda rjómann til búanna, og gera þar úr
honum smjör. Þetta hefir reynslan sýnt og sannað. Og
þótt einstöku menn þykist hafa orðið annars varir, þá
er það blátt áfram bábylja, ef smjörgerðin er annars í
góðu lagi á smjörbúunum. Stundum hafa hinir og þessir
notað þetta — að þeir þóttust fá meira smjör úr rjóm-
anum sínum heima heldur en í smjörbúinu — sem
ástæðu til þess að fara úr búinu.
Þannig ber alt að sama brunni um það, að niður-
lagning smjörbúanna er bæði efnálegt og menningarlegt
tjón fyrir þjóðina.
En þá kem jeg að því atriði málsins, hvort smjör-
búunum er unt að halda áfram sinni starfsemi, eins og
nú er komið, og högum almennings er háttað.
Aðal-ástæðan til þess, að smjörbúin hafa hætt að
starfa og lagst niður, er sú — þegar slept er áhrifum
ófriðarins — að flestir eru hættir að færa frá, og þeir,
sem hafa gert það fram að þessu, eru í þann veg að
hætta því. — Hjer er það sem skórinn kreppir að.
Mín skoðun er sú, að sum búin, er iögð hafa verið í
auðn, og eru að „faila um koll", hefðu getað haldið
áfram að starfa, þrátt fyrir það, þó hætt væri að færa
frá, ef viljann til þess hefði eigi vantað. Yist er um það,
að fráfærnaleysið hlaut að draga úr starfsemi búanna
að nokkru leyti, og hnekkja henni, en þó ekki svo, að