Dvöl - 01.04.1941, Síða 14

92
D VÖL
„glerhallar“, sem gneista, ef þeim
er slegið saman, grænir liparit-
steinar og „rauðagrjót" og jafnvel
logagylltir járnkískrystallar. Yfir
fjörunni gnæfa bjargabrúnirnar,
gráar og grettar, en neðar liggja
rauð hamrabelti og dregur víkin
af því nafn sitt.
Um langan aldur voru Náttfara-
víkur þýðingarmikið afréttarland
fyrir sveitina innar með fjöllunum.
Þegar fráfærur lögðust niður, varð
á því mikil breyting. Enn er þó fén-
aður rekinn þangað á vorin. Víkna-
göngur eru ekki heiglum hentar.
Ungir menn í Kaldakinn hugsa þó
jafnan til þeirra sem æfintýris. Það
æfintýri getur þó falið í sér margar
og ótrúlegar hættur og skilið
skammt á milli lífs og dauða eða
kostað lífið sjálft. Dæmi þess eru
byggðarmönnum enn í fersku
minni. En það er önnur saga.
Útsýn af Kinnarfjöllum er ein
hin fegursta á landi hér. Til norð-
urs sést allt til íshafs og hillir þar
Grímsey úr djúpi, en í norðaustri
teygja Tjörnes og Slétta hramma til
hafs. í austri svífa fjöllin austan
Öxarfjarðar í ljósblárri móðu. —
Sunnar tekur við Dimmifjallgarður
og hverfur hann undir Lambafjöll,
sem standa vestar. Þá taka við
fjöllin á austuröræfum Mývatns-
sveitar og síðan hvað af öðru, allt
til Dyngjufjalla. í suðri liggja heið-
ar og öræfi vestan Bárðardals og
suður af Fnjóskadal. Innan þessa
mikla boga blasa við allar austur-
byggðir Þingeyjarsýslu, dalir og
heiðar, ár og vötn.
Kinnarfjöll eru austurströnd eða
austurbrún hins vestri blágrýtis-
hluta íslands, en sú strönd liggur,
meira og minna vogskorin, frá
Skjálfandaflóa suðvestur yfir land-
ið til Faxaflóa. Landið austur af
Kinnarfjöllum ber því mjög annan
svip. Þar eru fjöll og heiðar ávöl og
bunguvaxin og gróðursæl mjög. Út-
sýn til Kinnarfjalla frá lágsveitum
austurbyggðanna er því í senn sér-
stæð og fögur og hefir orðið yrkis-
efni margra þingeyskra skálda. —
Þannig kvað Indriði Þórkelsson:
Sit ég ennþá undir minnar
æsku fjalli og dreg til stafs.
Lít ég Hágöng Köldukinnar
hvessa brúnir út til hafs.
Saman trausta þræði þrinnar:
þýðu, hörku og ofurkapps.
Syðri byggðum sveitin innar
svip og gerfi á meir til jafns.
Ferskeytliir
Ferskeytla eftir Skagfirðing,
Friðrik Sigfússon frá Pottagerði,
túlkar á angurværan hátt þann
söknuð, sem ýmsum var búinn, er
vínbannið var lögleitt hér á landi.
Á þeim árum voru vínföng oft
nefnd „skuddi“ í Skagafirði, og var
það tekið eftir Jóni Ósmann, ferju-
manni, er mörgu gaf skrítin nöfn.
Vísan er ort á leið í Mjóadalsrétt,
og er hún svo:
Nú er hnípinn hugur minn,
heldur fátt ég rausa.
Þessa ferð í fyrsta sinn
fer ég „skudda“-lausa.
Á æskuárum fór Friðrik til sjó-
róðra á vertíðum vestan lands.
Kvöld eitt sá hann mann ganga
fram af bryggju og í sjóinn. Þá orti
hann:
Lán þótt höfum lítið hér,
og leið sé töf í heimi,
taka gröf að sjálfum sér
sýnist öfugstreymi.