Dvöl - 01.04.1941, Síða 41

DVÖL
119
Við stallinn, þar sem fossinn féll,
legst fénaöurinn kyrr.
Og börnin tína ber af runn
þar byltist iðan fyrr.
Það er augljóst, að ferðamaður-
inn og skáldið er þar staddur, sem
uppgróinn árfarvegur segir sögu
sína. Hann man á sína visu tímana
tvo.
Ég hefi einhvers staðar lesið, að
Missisippi-dalurinn, sem miljónir
manna búa í, hafi að dómi náttúru-
fræðinga verið undir vatni eða sæ
í fyrndinni. St. G. St. hefir þetta í
huga, ef að líkindum lætur, nema
svo sé, að hann sjái með berum
augum minjar elfinnar. — Hann
segir:
.... þó sýna bakkar, aur og urð,
hvað upp hún gróf og hlóð.
Þarna er ekki um uppblástur að
tefla:
Nú þroskast korn í kargahyl,
og kot ó, broti er reist.
Lífið sjálft er að verki — mann-
lífið, sem skáldið ann og trúir á. Þó
að þarna sé einungis um kotbæ að
ræða, er hann góðra gjalda verður:
En bær í óbyggð! Æfi, er gat
á einverunni tórt.
Sjá kóng, sem á ei höll né hirð,
en hefir ríki stórt,
sem hefir eignazt áræði
og erindi svo brýnt:
að leggja á skóg við vonarvöl —
en veröldinni týnt!
Þegar hér er komið kvæðinu, er
htlum vafa undir orpið, að St. G.
®t. er að túlka sjálfs sín æfikjör.
Hann ruddi mörkina þrem sinnum
til bústaða og akra, sér og sínum til
viðurværis. Hann „lagði á skóg við
vonarvöl“, og lét þá að baki sér
veröldina.
En forlög og fullvel sé,
mín forspá rætist sú:
þú iðjar fyrir eftirbát,
en alls á mis fer þú.
En kannske ertu fær og frjáls
í fálætinu mitit.
Og víst er ekki gert fyrir gýg
að græða út ættland *sitt.
Sú látlausa speki, sem felst i ljóð-
línunum, sem ég hefi undirstrikað,
varpar fögrum bjarma yfir þetta
sí-starfandi mikilmenni og hugs-
anaauðga skáld. Útfærsla gróð-
ursins lætur auðnina hopa á hæl
ofe leggja á flótta. Bóndinn í kotinu
sættir sig við hlutskipti sitt, með
þeirri röksemd, að niðjar hans, þ. e.
komandi kynslóð, sem hann kallar
eftirbát, njóti ávaxta þeirra trjáa,
sem landneminn gróðursetti — í
farvegi þeirrar elfar, sem eitt sinn
hét og var.
Náttmálin nálgast:
Nú hnígur sumarsól við skóg
og situr hátt á grein,
og dregur rauða liti Ijóss
á land og skógarrein.
Við höfum byggt í birkivik,
og bæir eru tjöld,
og skammt af degi eftir er.
En of langt heim í kvöld
til íslands mér ...
Þarna kemur þá íslendingurinn
upp úr kafinu, sá hinn sami, sem
segir í öðru kvæði: