Dvöl - 01.09.1944, Blaðsíða 80

222
D VÖL
hefst á Aldamótaljóði Hannesar Hafstein.
Þar næst skrifar Hákon Bjarnason skóg-
ræktarstjóri grein er nefnist Um út-
breiðslu skóga og skógnytjar — fróð-
lega grein og athyglisverða. Auk þeirr-
ar greinar ritar Hákon i ritið um starf
skógræktar ríkisins, Landgræðslusjóð og
fleira. Þá er í ritinu að finna grein
eftir Ingvar Gunnarsson, kennara i
Hafnarfirði, um hinn fagra og myndar-
lega trjágarð Hafnfirðinga, — Hellisgerði.
Þá ritar Guðmundur Marteinsson um
starfsemi Skógræktarfélags íslands árið
1943. í ritinu eru allmargar myndir
prentaðar á vandaðan pappír.
Ritið er hin eigulegasta bók og ber
vitni um framtak hins ötula og þjóð-
nýta skógræktarstjóra.
Erskine Caldwell: Hetjur á Helj-
arslóð. — Karl ísfeld íslenzkaði.
Skálholtsprentsmiðja h. f. 1944.
Erskine Caldwell er í hópi þeirra ungra,
amerískra rithöfunda, sem mest frægðar-
orð hafa getið sér síðasta áratuginn.
Kunnastar af skáldsögum hans munu vera
„Tobacco Road“ og „God’s Little Acre“.
Skipti mjög í tvö horn um mat manna
á skáldsögum þessum, er þær komu út;
annars vegar feiknarlegt lof — hins vegar
fordæming og hneykslun. Viðfangsefnin
voru tekin úr skuggahverfum og skúma-
skotum amerísks þjóðlífs og stungið
hlifðarlaust á þjóðfélagsmeinsemdum.
Var gerður grimmdarlegur aðsúgur að
hinum unga rithöfundi, sem fékk þó að
fullu rétt hlut sinn, m. a. með fulltingi
merkra rithöfunda amerískra og annarra
menntamanna.
Á styrjaldarárunum hefur Caldwell
verið langdvölum á Rússlandi og kynnzt
af eigin sjón og raun skelfingum þessa
geigvænlegasta harmleiks veraldarsög-
unnar. Um þá reynslu sína hefur hann
skrifað þrjár bækur, og er ein þeirra
nú komin út í íslenzkri þýðingu undir
nafninu „Hetjur á heljarslóð." Greinir
hún frá ósegjanlegu grimmdaræði, sem
óbreyttir borgarar, börn, konur og gam-
almenni, hafa orðið að þola af hendi
þýzkra nazista — og hetjulegri baráttu
rússneskra skæruliða við dáta Hitlers.
Hér er ekki rúm til þess að skýra
gerla frá atburðum sögunnar, en brugð-
ið er upp í henni átakanlegum myndum
á meðferð Þjóðverja á varnarlausu fólki,
þolgæði þess og þrautseigju, og aðdáan-
legu hugrekki skæruliða við njósnir og
skemmdarverk. Óneitanlega getur því
flökrað að lesandanum, að nokkurt reyf-
arabragð sé að frásögnunum með köfl-
um og áróðurskeimur. En hvað skal for-
taka? Getur þetta ekki hafa gerzt?
Málið á „Hetjur á Heljarslóð" er yfir-
leitt gott og frásögnin lipur, eins og vænta
mátti frá hendi Karls ísfelds. Þó er sá
ljóður á, að samtölin eru sums staðar
varla nógu lífræn. Aðfinnsluvert er það
líka, að þýðandi skuli ekki hafa aðhæft
rússnesku nöfnin íslenzkum framburði,
eftir því sem verða mátti, heldur hafa
á þeim enska ritháttinn, eins og til dæm-
is; Mikhail, Natasha, Pyodor og Shura.
Nafnið á sögunni er heldur ekki neitt
sérlega skáldlegt í hinum íslenzka bún-
ingi, a. m. k. í augum þeirra, sem vita,
að hún heitir á frummálinu „All Night
Long“.
L. H.