Morgunn - 01.12.1948, Síða 11

MORGUNN
157
mála um það, þrátt fyrir allt, sem á milli ber, að maður-
inn sé guðsættar, barn tveggja heima, með tveggja heima
eðli og tveggja heima þrá, — og í samræmi við túlk-
un þeirra á guðshugmyndinni hafa svo kenningar þeirra
niótazt um siðgæðislögmál það, er játendum þeirra bæri
að haga breytni sinni eftir, og öll hafa þau svarað spurn-
Jngunni „Hvert fer ég?“ í meginatriðum á þá leið, að
niaðurinn hverfi að lokinni jarðlífsvist aftur til átthaga
sinna og vöggustöðva, til samfélags við höfund sinn og
föður.
Aðrir hafa mjög efað sannleiksgildi áðurgreindra stað-
hæfinga trúarbragðanna um guðlegan uppruna mannsins,
vefengt þær og einatt hafnað þeim með öllu. Að dómi
Þeirra, er svo hafa ályktað, er maðurinn ekkert annað
en dægurfluga umhverfis síns, sem flögrar fram og aftur
Ura sviðið í skini hverfulla lífsstunda, sem skyndilega og
°vænt kemur út úr myrkviðum leyndardómanna og hverf-
Ur aftur sjónum út í rökkurþögn algleymisauðnar. Vonir
hans og vonbrigði, trú hans, ást hans og kærleikur sé
pkkert annað en afleiðing af samstarfi vitundarvana efn-
lseinda, sem raðazt hafi saman £if tilviljun. Að engin hetju-
dáð, engar glæstar hugsanir eða göfugar tilfinningar geti
Varðveitt einstaklingslífið handan við líkamsdauðann. Að
alJt stríðið um aldaraðir, öll tilbeiðsla, allt andríkið og öll
hin geislandi mannlega snilli nútímans, — að allt þetta sé
háð þeim örlögum að verða að engu og hverfa um eilífð
1 yztu myrkur sólkerfisins. Þetta var að dómi efnishyggju-
^anna 19. aldarinnar að heita mætti hafið yfir allar rök-
ræður, niðurstöður vísindalegra rannsókna á eðli manns-
lns og uppruna.
Á öllum tímum hafa jafnan gerzt þeir viðburðir í lífi
°g reynslu fleiri og færri manna, sem ótvírætt bentu til
Þess, að maðurinn væri annað og meira en dægurfluga
úmhverfis síns og einmitt á þeim tímum, er kenningar efn-
lshyggjustefnunnar skipuðu öndvegissess í hugum mennta-
°S visindamanna þeirra tíma, virtust slíkir viðburðir verða