19. júní - 19.06.1978, Qupperneq 35

undarlegt megi virðast entist
þetta hjónaband í rúm 3 ár.“
Eftir slíka lífsreynslu væri
fróðlegt að vita álit þitt á hjóna-
bandinu almennt.
„Ég er ekki bitur, og ég hefi
ekki leyfi til að dæma hjónabönd
eftir minni reynslu. Ég er ekki á
móti hjónaböndum, hefi bæði
vitað af mörgum vel heppnuðum,
en einnig mörgum misheppn-
uðum. 1 mínum tilfellum ásaka
ég engan nema sjálfa mig, að ekki
gekk betur. Auðvitað vil ég und-
anskilja annað hjónabandið, þar
eð ég varð ekkja, svo að þeirri
spurningu verður aldrei svarað,
hvort það hefði enzt eður ei. En
þá upplifði ég hamingjuna, og ég
tel það mjög heilbrigt, að tvær
manneskjur stofni heimili. Og þá
er númer eitt, finnst mér, að fólk-
ið sé samhent í einu og öllu. Ég á
þá ekki við, að það þurfi að hafa
sömu skoðanir á öllum málum,
en að vera samhent í að byggja
upp á heilbrigðan hátt sinn lífs-
feril. Mér finnst nauðsynlegt, að
einstaklingarnir, sem eru ólíkir,
fái að halda sínum persónuleika
og vera þeir sjálfir, megi ekki
hefta sig, en auðvitað verða að-
iljar að taka fullt tillit hvor til
annars. Það er mjög mikilvægt í
hverju hjónabandi. Persónuein-
kennin mega ekki hverfa, þótt
fólk sýni tillitssemi. Því miður vill
oft verða svo, að annar eða jafnvel
báðir reyna að breyta hinum
aðilanum eftir sínu höfði, þegar í
hjónabandið er komið. Fólk ætti
að gera sér far um að kynnast vel
fyrir hjónaband. Því að komi
eitthvað i ljós við nána kynningu,
sem manni mislíkar mjög mikið,
þá falla margir á því að halda, að
það breytist, þegar komið er út í
sambúð. Auðvitað er enginn
gallalaus, en þar kemur tillits-
semin inn í spilið, að mínu mati.
Það er hægt að leiða hjá sér ýmsa
smágalla, þegar margir kostir
vega upp á móti; það má slípa til.
En meiri háttar bresti og lyndis-
einkunnir, sem maður finnur, að
eru mjög ríkjandi í fari þeirrar
manneskju, sem maður hyggst
bindast, þeim breytir maður ekki
eftir að komið er í hjónabandið.
Er mitt dæmi i þriðja tilfellinu
ákaflega sterkt dæmi; ég vissi al-
veg, að hverju ég gekk, en vildi
ekki vita það.
Þú hefur sem sagt trú á, að
hjónaband geti blessast mjög
vel?
, Já, en ég hef orðið þess vör, að
fólk stofnar of ungt til hjóna-
bands í dag. Ég tel nauðsynlegt,
að ungt fólk öðlist einhverja
reynslu í lífinu, því að það hefur
illilega oft komið í ljós, að eftir
3ja—4ra ára sambúð verður fólk
allt í einu vart við, að það átti
eftir að rasa út, eins og það er
kallað. Þegar þetta vandamál
kemur upp, álít ég, að fólkið sé of
ungt og reynslulítið til að geta
miðlað málum til betri vegar. Ef
til vill hafa mörg slík hjónabönd
farið forgörðum, sem ella hefðu
getað orðið ágæt, ef fólk hefði
haft meiri þroska og reynslu, og
átt sjálft þessi yngri ár sín. Og eitt
enn. Barn hvorki heldur saman
né bætir sambúð. Eg veit engin
dæmi þess.
En þú varst sjálf enginn ungl-
ingur, þegar þú giftist í fyrsta
sinn. Eftir þínu að dæma, hefðir
þú átt að hafa þessa reynslu og
þroska, sem þú talar um hér að
framan. Hvernig geturðu útskýrt
það?
„Þessi spurning var frábær. Og
ég skal svara því í fáum orðum, af
hverju mér mistókst. Ég fór ein-
göngu eftir tilfinningunum, not-
aði ekki skynsemina.
Það fer satt að segja oft í taug-
arnar á mér að þurfa að nota
skynsemina, því að tilfinning-
arnar eru oft ráðandi afl í mér. En
mér ber skylda til í dag, sem
fimmtug kona að láta skynsem-
ina komast meira að, sem ég og
nú geri. Og þetta með aldurinn
hlýtur að sjálfsögðu að vera ein-
staklingsbundið. Hærri aldur til
giftingar er enginn öryggisventill
á að hjónaband endist. En ég átti
mín góðu ár óbundin og naut
lífsins í ríkum mæli, naut sjálf-
stæðis míns. Þess vegna gat ég
ekki kennt því um að hafa farið á
mis við þessi dýrmætu ár; að vera
ung og óháð, — vera ég sjálf.
Hefur persónuleiki þinn
breyst með aldrinum?
„Eftir að ég missti eiginmann
minn, var ég ekki eins félagslynd
og lífsglöð og áður fyrr. Og það er
fyrst nú, eftir öll þessi ár, sem ég
finn að ég er að verða eins og ég
átti að mér. Ég finn, að ég hefi
þörf fyrir að taka meira þátt í
félagsstörfum, því að óneitanlega
hefur það veitt mér það sjálfs-
öryggi, sem mér fannst mig hafa
vantað í langan tíma. Og aldur-
inn hefur gert það, að ég hefi líka
meiri áhuga á ýmsu, sem ég hafði
ekki, þegar ég var yngri. Sjón-
deildarhringur minn hefur
víkkað til muna.
Mundirðu leggja út í enn eitt
hjónaband?
„Nei, alls ekki, þó svo að ég
hitti mann, sem ég yrði yfir mig
hrifin af. Eg held, að sambúð
kæmi ekki til greina, en góðan vin
væri gott að eiga.
Hver er þá formúlan fyrir
góðu hjónabandi ef hún er þá til?
„Ást, samheldni, tillitssemi og
virðing fyrir persónusérkennum
hvors annars. Ef þetta er fyrir
hendi, þá álít ég, að kynlífið verði
einnig í lagi. En hjónabands-
stofnunin er fyrst og fremst vinna
og aftur vinna. U. J.
33