19. júní - 19.06.1985, Blaðsíða 23

Konur og ofneysla lyfja
töluverðan mun á neyslu umræddra
lyfja hjá ólíkum aldurshópum. Gerð
hefur verið könnun á Norðurlöndunum
meðal 1000 einstaklinga þar sem
könnuð var dagleg neysla þeirra á
róandi lyfjum í einn mánuð eða lengur.
J þessari könnun kom fram að konur
neyta mun meira af taugalyfjum en
karlar og neysla slíkra lyfja er hæst hjá
konum um fertugt en hjá körlum er
lyfjaneyslan hæst um fimmtugt."
Aldur karlar konur
15-24 ára 1.9% 6.2%
25-34 ára 3.1% 5.7%
35-44 ára 4.3% 20.0%
45-54 ára 15.5% 11.1%
- Þekkirðu einhverjar slíkar kannanir
sem gerðar hafa verið hér á landi?
„Ekki nógu vel en þó hefur verið
gerð könnun sem ég veit um meðal
fyrstu 400 sjúklinganna sem komu inn
á meðferðarstofnanir SÁÁ árið 1984.
Þar kom fram að um 7.9% karlanna
neyttu lyfja auk áfengis en um 20.9%
kvennanna. í þeirri könnun kom líka
fram að aldursskiptingin er svipuð og
sjá má í töflunni hér að framan. Það
hefur líka komið fram í könnun hér á
landi að karlmenn neyta frekar áfengis
en konur en þær virðast þá frekar snúa
sér að lyfjunum. Það kont líka fram á
ráðstefnunni að töluverður munur er á
lyfjaneyslu almennt á Norðurlönd-
unum og virðast Danir neyta lyfja í rík-
ustum mæli. Notuð er mælieining sem
kallast DDD (definerade dygndoser)
seni táknar lyfjaneyslu einstaklings á
sólarhring. Neysla Dananna var sam-
kvæmt því sem þarna kom fram 133
!4DD en Finnar voru lægstir með 67
DDD. Norðmenn eru með 83 DDD,
Svíar með 85 DDD og við erum með 75
DDD á hvern íbúa. Þessar tölur eru frá
urinu 1983 og þarna er verið að tala um
lyfjaneyslu almennt en ekki neyslu
einstakra lyfja.“
~ Hvað heldur þú að valdi því aðallega
konur neyta lyfja í svo miklu meira
'uagni en karlar?
„Samkvæmt því sem fram kom á ráð-
stefnunni virðist mega nefna nokkrar
megin ástæður. í fyrsta lagi er oft gert of
lítið úr ýmsum sér vandamálum kvenna
°g svo hins vegar oft of mikið. Oft er
eðlilegt líkamsástand kvenna nteð-
* 30
Tabletter/Tabletlia
Halcion"
FHKofom.
þarf enginn
höndlað sem sjúklegt og róandi lyf
gefin við því sem getur talist eðlilegar
kringumstæður. í þessu sambandi má
benda á að konur fá oft mikið af lyfjum
þegar þær eru á breytingaaldri. Það
kom fram á ráðstefnunni að í þróunar-
löndunum þar sem blæðingar eru taldar
óhreinar og tíðalok því visst frelsi ber
minna á ýmsum sjúkdómseinkennum
hjá konum á breytingaaldri en hjá
konum á Vesturlöndum þar sem elli og
ófrjósemi er ekki æskileg. Þannig að
félagsmótun kvenna hefur greinilega
sitt að segja.
Það má líka benda á að konur eru
því vanar að vera meðhöndlaðar með
lyfjum við ýmsum kringumstæðum og
þær leita oftar til læknis en karlar. Millj-
ónir kvenna urn allan heim taka til
dæmis einhver hormónalyf og svo getn-
aðarvarnarpilluna. Á ráðstefnunni var
mikil áhersla lögð á það að konur virð-
ast yfirleitt leita lausna á vandamálum
sínum og leita sér aðstoðar ef eitthvað
bjátar á. Kannski er þar kontin ein skýr-
ing á því að þær leita frekar til lækna en
karlar. Konur virðast eiga auðveldara
með að ræða málin og gangast við því
að eitthvað sé að. Karlmenn aftur á
móti streitast lengur gegn því að gera
eitthvað í málunum og virðast hafa
meiri tilhneigingu til þess að bæla niður
og afneita vandamálunum.
Annað atriði hefur líka vafalaust
áhrif en það er að lífið úti á við er meira
við hæfi karla en kvenna. Konur eru
meira einar heima við - oft einmana,
óöruggar og jafnvel hræddar. Ef til vill
hallast þær að lyfjum í slíkum kringum-
stæöuni en karlarnir aftur á móti að
áfenginu. Það er heldurekki ólíklegt að
peningahliðin hafi þarna sitt að segja en
það er mun ódýrara að neyta lyfja en
áfengis því að yfirleitt eru lyfin niður-
greidd af hinu opinbera og þeirra er
yfirleitt neytt samkvæmt læknisráði.
Án efa hefur áhrif í þessu sambandi
tímaskortur og aðstöðuleysi lækna.
Svo má líka benda á að viðhorf þjóð-
félagsins eru allt önnur gagnvart drukk-
inni konu en þegar karlmaður á í hlut
og drukkin kona er dæmd harðar en
kona sem neytir lyfja samkvæmt
læknisráði.“
23