19. júní - 19.06.1985, Blaðsíða 31

Konur og reykingar
Glæsikvendi á auglýsingu í kvennabladinu MS, sem einmitt er nefnt í greininni. í
blaðinu þar sem þessi auglýsing birtist var ekki önnur sígarettuauglýsing með
konu, en hins vegar einar tólf heilsíðuauglýsingar sem augiýstu áfengi, flestar
sýndu konur og áfengi. Greinilega töldu auglýsendur blaðið góðan vettvang fyrir
auglýsingar sínar.
taka af alvöru upp óholla lífshætti og
aðrar hættur í nútíma samfélagi. Petta
a ekki síst við um kvennahreyfinguna,
sem hefur beint athygli sinni að öllum
hugsanlegum heilsufarsáhættum, sem
steðja að konum, en hafa sýnt reyk-
*ngum fullkomið kæruleysi. Pau svör,
sem Bobbie Jacobsson fékk frá ólíkum
kvennahreyfingum um þetta efrni,
töluðu sínu máli. Eitt dæmi er svar frá
hópi, sem sérhæfði sig í heilbrigðismál-
um: „Þrátt fyrir það, að flestar í
hópnum reyktu, þá urðum við varar við
unkla tregðu að eyða heilum fundi í að
ræða reykingar. Felstar í hópnum töldu
önnur málefni brýnni.“
Miðaldra meðaljónar_______________
Bobbie er einnig þungorð um þær
nðferðir, sem hingað til hefur verið
hoðið uppá, til þess að fá fólk til þess að
hætta að reykja. Hún vitnar í erindreka
frá WHO (Alþjóða heilbrigðismála-
stofnunin), sem segir, að baráttan gegn
reykingum hafi hingað til verið rekin af
miðaldra mönnum úr millistéttum og
mikið rétt, það eru einmitt þessir með-
nljónar, sem helst hafa hætt að reykja.
Vi'ji maður ná til annarra hópa -
hvenna, verkamanna, þjóðernislegra
minnihlutahópa o.s.frv., þá verður
sennilega að breyta um aðferðir.
Algengustu viðbrögðin við reyk-
lngum kvenna eru að láta sem ekkert
Se- Á því herrans ári 1979 svaraði for-
mælandi bresku stjórnarinnar fyrir-
sPurn í þinginu um áróðursherferðir
8egn reykingum kvenna, að samkvæmt
sinu mati gætu herferðirnar gert illt
verra. Konur gætu nefnilega, þegar þær
hefðu ekki lengur reykingarnar til að
hugga sig við, tekið upp aðra og verri
jesti (hverjir þessir lestir væru nefndi
hann þó ekki).
Aróður gegn reykingum kvenna
hefur fyrst og fremst beinst að konum,
sem bera barn undir belti. Reynt er að
hafa áhrif á konurnar með því að skapa
sektarkennd hjá þeim. Konan á ekki að
njetta að reykja sín vegna heldur vegna
fostursins (eða vegna manns og barna).
lonninn, sem að baki liggur, er sá, að
konan gerir aldrei neitt fyrir sjálfa sig
heldur fyrir aðra.
Auðlesin og lærdómsrík
Bókin „The Ladykillers" er auðlesin
og lærdómsrík. í henni er mikið af við-
tölum, sem gefa textanum líf og lit, en
skapa jafnframt dýpri skilning á því,
hvers vegna konur reykja. Fræðin í
bókinni eru þó ekki öll rétt og sönn.
T.d. virðist Bobbie Jacobsson trúa því,
að sígarettur ineð filter séu hættuminni
en hinar og hún veltir sér upp úr mis-
mun á tjörumagni í mismunandi sfgar-
ettum. Nýlegar rannsóknir benda til
þess, að það séu allt önnur efni en
tjaran, sem eru mestu skaðvaldarnir og
að reykurinn sé dreginn lengra niður í
lungun úr svökölluðum „léttum“ sígar-
ettum. Ég álít það rangt að ala á þeirri
þjóðtrú, að til séu „hollar" sígarettur.
Sem þjáður ekki-reykingamaður
saknaði ég þess, að hún ýjaði ekki einu
sinni að því hvílík plága reykingamenn
eru fyrir umhverfi sitt. En ef til vill er
þetta í samræmi við sannfæringu
hennar að sá sem hættir að reykja gerir
það fyrir sjálfan sig en ekki aðra.
I lokin skulum við vitna til orða konu
nokkurrar úr bókinni, sem í raun hafði
tekist að hætta að reykja og komst vel
að orði: „Fyrir mig var það þýðingar-
mesta ástæðan til þess að hætta að
reykja, að ég vildi stjórna mínum eigin
líkama. Þetta var spurning um stolt.
Mér fannst það niðurlægjandi og fárán-
legt að vera stjórnað af sígarettum.“
Bókarumsgön eftir
Inga-Lisa Sangregorio
úr Nytt frán N.T.S. Nr. 1-2 1983
Stefán Þórarinsson læknir á Egilstöðum
þýddi.
31