19. júní - 19.06.2000, Blaðsíða 68

sögðu að þar væri svo gaman.
Fólkið vildí hafa mig lengur og
sagði þá að ég þyrfti ekki að gera
þetta eða hitt en ég vildi fara og
hlakkaði mikið til. Þegar ég var
komin heim sá ég eftir því að
hafa ekki verið lengur í Englandi,
því þar var langtum betra veður:
Mig langaði að fara aftur en ekk-
ert varð af því. Á þessum árum
var erfitt að fá vinnu, alveg sama
hvort heldur var hér heima eða
úti í Englandi."
Skilnaður hneyksli
,,Þegar ég var tuttugu og fjögurra
ára gifti ég mig Norðmanni og
við fórum að búa uppi á lofti hjá
pabba og mömmu. Eg eignaðist
dreng, svo telpu og svo dreng.
Stúlkan kom liðin og ég var
mikið veik þegar ég eignaðist
hana. Mér blæddi svo mikið að
blóðinu var ausið upp í vaskafat.
Eg man að ég lá í rúminu með
aftur augun, vakandi og heyrði
músík í loftinu, orkesten þessa
fínu músík," segir Ragnheiður og
greinilegt að hún man enskuna
vel. ,,Við bjuggum saman í tvö ár.
Eg var alltaf ófrísk og það var erf-
itt. Maður þurfti að bera upp allt
vatn, út allt skólp, alla ösku og
upp með kolin. Eg gat ekki meir
og gafst bara upp. Það þótti
mikið hneyksli þegar við skildum.
Mér var alveg sama, ég gat ekki
hugsað mér að halda áfram, vildi
ekki eignast barn á hverju ári og
búa með þessum manni.
Þegar við skildum var ég
ófrísk. Eg fór að vinna í fiski á
stakkstæði og bjó með drenginn
heima hjá foreldrum mínum.Við
tókum fiskinn heim og gátum
breitt heima hjá okkur Svo eign-
aðist ég seinni drenginn 1932.
Maðurinn bjó áfram í Eyjum en
hann þóttist ekki eiga nema eldri
drenginn. Mamma gaf mér
saumavél og ég fór vel með og
saumaði allt á börnin, mest úr
gömlu.
Eg gifti mig aftur og fór með
tvo krakka í hjónabandíð. Yngri
drengurinn var reyndar eftir hjá
mömmu. Mannsefnið, Sigurður
Ola, bjó með móður sinni og
systur. Hann var fimm árum eldri
og við höfðum þekkst áður Eg
Mansal í
eignaðist með honum þrjú börn,
tvær dætur og dreng. Dæturnar
eru á lífi en drengurinn dó á
öðru ári. Við Sigurður bjuggum
alla tíð í Þrúðvangi, eða fram að
gosi. Þá var Sigurður orðinn veik-
ur
Eg var ósköp meðgjörleg, vann
mfn verk og nýtti allt vel. Maður-
inn gaf mér ísskáp, ískistu og
þvottavél. Áður þvoði ég á bretti
og var með þvottapott í kjallar-
anum. Ég er mótuð af vatns-
skorti og get ekki þolað að
heyra renna úr krana.Við höfð-
um annars alltaf nóg vatn því
það voru tveir brunnar undir
húsinu."
Ragnheiður segist hafa farið til
Grimsby fyrir nokkrum árum.
„Húsið var alveg eins, meira að
segja sama hliðið eftir sextíu ár.
Ég hitti mann sem bjó þar og
hann leyfði mér að koma inn og
skoða. Húsið var tekið hernámi
1944 og í því bjuggu offiséran
margt var orðið breytt, en samt
þekkti ég mig vel eftir öll þessi ár.
Árið 1974 fór ég líka til Kanada
og 1994 til Frakklands."
Eiturlyfin voðaleg
Ragnheiður svarar þvi' hvernig
henni lítist á æskuna. „Mér finnst
æskan snúast allt of mikið um
áfengi og reykingar Svo eru eit-
urlyfin líka alveg voðaleg. Unga
fólkið fær allt upp i' hendurnar og
hefur ekki fyrir neinu, allir geta
verið í skóla til tvítugs og lengur
ef þeir kæra sig um. Fólk skilur
ekki hvað það hefur það gott.
Hér áður unnu konur myrkranna
á milli, allt var bakað heima, kaffi-
baunirnar brenndar í kolavél, ef
kol voru þá til, baunirnar malað-
ar þvottur þveginn á bretti og
vatn víðast borið í hús. Ég man
þegar ég fékk nýjan vask í eld-
húsið, ég gerði mér ferð inn í
eldhúsið hvað eftirannað baratil
að horfa á hann," segir Ragn-
heiður og hlær
,,Ef ég gæti lifað lífinu upp aftur
myndi ég læra og ferðast meira.
Ég hefði viljað læra að sauma
almennilega. Þá hefði ég aldrei
orðið atvinnulaus. Ég hefði alltaf
getað verið sjálfstæð og séð fyrir
mér sjálf." ■
Alþjóðaverslun með konur
og börn sem misnotuð eru í
formi vændis hefur verið að
teygja anga sína frá hinum
svokölluðu þróunarlöndum
og Suðaustur-Asíu til landa
Austur-Evrópu. Rósa Erlings-
dóttir segir mansal í þágu
kynlífsþrælkunar vera eitt
skæðasta vandamál Evrópu í
kjölfar stjórnarfarsbreyting-
anna í austanverðri álfunni
og átakanna á Balkanskaga.
Eftir stjórnarfarsbreytingarnar í
austanverðri Evrópu hefur
vændi aukist til muna i' löndum
Austur-Evrópu og kynlífsiðnað-
ur þar verið f miklum blóma. I
nýlegri skýrslu nefndar á vegum
Sameinuðu þjóðanna um
afnám allrar mismununar gegn
konum kemur fram að hátt á
annað hundrað þúsund konur
og börn frá löndum Austur-Evr-
ópu hefðu látið leiðast út i'
vændi ár hvert síðastliðinn ára-
tug. í inngangsorðum skýrslunn-
ar er saga alþjóðaverslunar
með konur og börn sem mis-
notuð eru f formi vændis á
Vesturlöndum rakin. Samkvæmt
málflutningi nefndarmanna á
þingi Sameinuðu þjóðanna
virðist verslun þessi vera að
teygja sig frá hinum svokölluðu
þróunarlöndum og Suðaustur-
Asíu til landa Austur-Evrópu.
Alþjóðlegir glæpahringir og
vestrænir viðskiptajöfrar hafa
fundið nýjan markað þar sem
hvítt fólk gengur kaupum og
sölum því næg eftirspurn er
heima fyrir. Sérfræðingar á
þessu sviði telja alþjóðavæð-
ingu og aukið frjálsræði í við-
skiptum landa á milli annars
vegar hafa aukið kynlífsverslun-
ina og gert glæpamönnum auð-
veldara um vik og hins vegar
torveldað eftirlit Sameinuðu
þjóðanna með henni. I
skýrslunni er verslun þessari líkt
við nútíma þrælasölu á fólki til
Vesturlanda þar sem lýðræði
og siðmenning eru sögð stoðir
þeirra samfélaga er þau byggja.
Nýjustu fréttir herma að kyn-
lífsiðnaðurinn og verslun með
konur og stúlkur, oft ekki eldri
en þrettán ára, blómstri í hinu
stríðshrjáða héraði Kosóvó. I
forsíðugrein The Washington
Post þann 24. apríl síðastliðinn
var haft eftir háttsettum starfs-
mönnum löggæslusveita Sam-
einuðu þjóðanna og friðar-
gæslusveita NATO að ófull-
nægjandi landamæraeftirlit, við-
vera alþjóðlegra hersveita og
hjálparsamtaka sem og óstarf-
hæft lög- og réttargæslukerfi
skapi nærri fullkomin skilyrði
fyrir þessa glæpastarfsemi. Síð-
astliðna sex mánuði hefur lög-
regla Sameinuðu þjóðanna í
héraðinu bjargað 50 konum og
unglingsstúlkum frá mótelum
og vændishúsum sem opnuð
voru skömmu eftir loftárásir
NATO á fyrrum sam-
bandslýðveldi júgóslavíu á síð-
asta ári. Talsmenn lögreglu og
hjálparsveita segjast óttast að
mörg hundruð þúsund kvenna
til viðbótar hafi verið hnepptar
í kynlífsánauð, ginntar frá heim-
kynnum sínum vegna fyrirheita
um samastað og velgengni á i
Vesturlöndum. Kosóvó er oft
ekki annað en stoppistöð á
leiðinni frá Makedóníu eða
Albaníu til Vesturlanda. Engu að
síður er talið að þúsundir
kvenna stundi vændi í héraðinu
og þjónusti meðal annars ein-

68