Faxi - 01.03.1988, Qupperneq 34

Mikilvægi skyndihjálparinnar
Skyndihjálpin er vafalaust einn af
mikilvægustu þáttunum í starfi
björgunarsveitar. Ekki síst sveitar
eins og BSV. Stakkur sem starfar í
nálægð við áhættusvæði eins og
flugvöllinn.
Skyndihjálp er með því fyrsta sem
nýliðar læra og þekkingunni er
stöðugt viðhaldið með endurtekn-
um námskeiðum og æfmgum, þar
sem sett eru á svið slys, af ýmsum
stærðargráðum.
Kennslunni mætti líkja við tölvu-
forritun. Upplýsingum er dælt inn í
í heilabú nemendanna og þar eru
þær geymdar, þar til á þarf að
halda. En þá er oft eins og menn geti
útilokað allt annað en skyndihjálp-
ina og þeir færustu fara jafnvel að
vinna eins og tölvur þ.e. þeir greina
orsökina, tengja hana einkennun-
um og veita viðeigandi skyndihjálp,
en vita jafnframt upp á hár hvað af-
leiðingar það muni hafa.
En sem betur fer verða sjaldan
stórslys í líkingu við þær æfingar,
sem Stakksfélagar hafa tekið þátt í.
Því þar eru oft tugir manna slasaðir.
Þó verður þekkingin að vera til staö-
ar, því þekking eyðir ótta og ef hana
vantar, getur það haft afdrifaríkar
afleiðingar, þar sem mínútur skipta
máli og hver maður verður að vera
starfi sínu vaxinn.
Þjálfun nýliða
Skv. nýrri reglugerð er eitt af skil-
yrðunum fyrir inngöngu nýliða í
sveitina að þeir hafi lokið námskeið
í skyndihjálp. A hverju ári er boðið
upp á slíkt námskeið og er sveitin
sjálfri sér næg með kennara. (Flestir
með réttindi frá Björgunarskóla
Landsamb. hjálparsveitar skáta).
Grunnámskeið í skyndihjálp eru
nú 20 kennslustundir, en meira er
lagt upp úr verklegri kennslu, en í
námskeiðum fyrir almenning. Ný-
liðarnir læra m.a. að:
— TVyggja öryggi á slysstað.
- Veita lífbjargandi fyrstu hjálp.
- Kalla til hjálp og tilkynna um
slys.
— Veita almenna skyndihjálp, þ.e.
búa um sár og draga úr kvíða og
vanlíðan hjá hinum slösuðu.
— TVyggja öryggi og þægindi meðan
á flutningi stendur.
- Þekkja þau hjálpargögn og tæki,
sem alltaf fylgja með í útköll.
En til að festa þessa þekkingu enn
betur í minni og gefa félögunum
innsjm í framkvæmd skyndihjálpar
í stórslysum, eru af og til haldnar
,,slysaæfingar“. Stakkur hefur m.a.
tekið þátt í árlegum samæfingum
Landsambands hjálparsveita skáta,
en þar reynir bæði á leitartækni og
skyndihjálp. Með þessu móti hafa
félagarnir getað aflað sér mikil-
vægrar reynslu.
Reynt er að hafa æfingarnar sem
allra líkastar raunveruleikanum.
M.a. eru útbúin gervisár úr tilbún-
um plastsárum, kindablóði og öll-
um mögulegum aðskotahlutum.
Einnig eru sjúklingarnir málaðir
með þekjulitum eftir því sem við á.
Leikararnir reyna síðan af fremsta
megni að líkja eftir slösuðum, og
tekst sumum svo vel upp að manni
rennur kalt vatn milli skinns og hör-
unds.
Tilgangurinn með öllu þessu um-
stangi er tvíþættur, annarsvegar
læra hjálparmenn að beita skyndi-
hjálp í aðstæðum sem eru eins líkar
raunveruleikanum og mögulegt er.
Þeir þurfa því að tryggja öryggi á
slysstað, framkvæma skyndihjálp
og meta forgangsröðun sjúkling-
anna líkt og um alvöru slys væri að
ræða. Því reynir ekki síður mikið á
skipulag og stjórnun á slysstað.
Minsvegar lærist þeim sem leika
sjúklinga að koma fram við aðra
eins og þeir vilja að komið sé fram
við þá. Þ.e. leikararnir fá að kynnast
þeirri tilfinningu að liggja, ,stórslas-
aðir“ á víðavangi. En það ætti að
kenna þeim að gleyma aldrei að
hugsa út í vörn gegn kulda og sál-
ræna skyndihjálp.
Með tímanum lærist mönnum því
að taka ællngum eins og um fúlustu
alvöru væri að ræða og læra þar af
leiðandi mun meira.
Sigrídur Kristin Sverrisdóttir
122 FAXI