Iðunn : nýr flokkur - 01.03.1927, Blaðsíða 65
IÐUNN
Jólaminning.
59
leiki blóðugs herkonungs, sem ekkert vill nema sitt eigið
vald, og boðbera kærleikans. Og við leyfum okkur að
tala um ástir götukvenna og siðferðislausra karlmanna,
og við tölum líka um ástir þeirra, er helgað hafa hvort
öðru alt sitt líf. Og þó er annað hryllilegasta hörmungin
á þessari jörð, en hitt dýrðlegur fagnaður. Og er það
ekki að lokum jólahugurinn einn, sem gefur hverjum
hlut gildi, þessi eilífa, heilaga leit eftir því fullkomna,
þessi eilífa, djúpa lotning fyrir því fullkomna og heilaga.
Eg sagði ykkur frá því áðan, að eg hefði séð fortíð
og framtíð sveinsins í Vengarn í leiftursýn, og úr því
hefði svo orðið helgisaga, sem eg hefði eitt sinn sagt
nemendum mínum. Eg hafði ætlað að segja ykkur þessa
helgisögu, en þá fann eg að hún var gleymd. En það
sakar víst ekki, því að af minningunni einni fékk hún
alt sitt gildi. Eg veit heldur ekkert annað um þenna
svein í Vengarn, en að hann var á glæpamannahæli, og
að hann hafði búið hátíðasalinn þar, þegar eg kom þar
á jólunum 1919, og þá hafði hátíðin mikla leyst fagra
listamannssál úr þungum álögum, og eg fann loftið anga
af sigurfögnuði. Ef til vill á þessi sveinn eftir að verða
víðfrægur maður, maður, sem færir listinni nýja auðmýkt
og göfugleik hins sigrandi raunamanns. En ef til vill hefir
hann líka fallið eða á eftir að falla fyrir »steininum, sem
Stefán feldi«. Að eins eitt veit eg með vissu: fagnaðar-
hátíðin mikla hefir hjálpað honum til að vinna dýrðlegan
sigur, dýrðlegasta sigurinn, sem eg hefi séð og skilið,
sigur, sem hefir orðið mér, manni, sem aldrei hefi séð
hann og veit ekki svo mikið sem nafn hans, dýrmætasta
jólaminningin, sem eg á.
Á jólunum 1926.
Arnóv Sigurjónsson.