Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.01.2003, Blaðsíða 62

Frjáls verslun - 01.01.2003, Blaðsíða 62
Greinarhöfundur, Stefán Svavarsson, löggiltur endurskoðandi, fjallar hér um sameiningar fyrirtœkja og tvær bókhaldslegar aðferðir þeim tengdum. Farið hefurfé betra! Núna er bandaríska reikningsskilaráðið búið að banna svonefnda samlegðaraðferð en hins vegar er verið að lögleiða hana á Islandi. Hins vegar má búast við að hún muni formlega fá að gilda í mjögstuttan tima hér á landi; farið hefurfé betra. Texti: Stefán Svavarsson, löggiltur endurskoðandi Mynd: Geir Ólafsson Við bókhaldslega sameiningu fvrir- tækja hafa lengst af tvær aðferðir verið í boði til þess að koma þeirri sameiningu við. Önnur aðferðin er kölluð kaupaðferð (e. purchase eða acquisition method) en hin samlegðaraðferð (e. pool- ings-of-interest eða uniting-of-interest method). Nú hefur það gerst að bandaríska reikningsskilaráðið (FASB) hefur ákveðið að banna notkun samlegðaraðferðarinnar svokölluðu og hefur það vakið talsverða athygli í heimi reikningshaldsins. Raunar er það svo, að í kjölfarið hafa aðrir reglu- smiðir á sviði reikningsskila verið að athuga þetta mál og nú liggja til dæmis fyrir drög að staðli um bókhaldslega sam- einingu fyrirtækja hjá Alþjóða reiknings- skilaráðinu (IASB), sem sýnist í öllum meginatriðum vera samhljóða hinum nýju bandarísku reglum. En hver skyldi nú vera ástæðan fyrir þessu þanni? Hér á eftir verður leitast við að svara þeirri spurningu, en einnig verð- ur fjallað um stöðu þessa máls, eins og hún er um þessar mundir í íslenskri löggjöf og raunar jafnframt hvaða breyt- ingar stendur til að gera samkvæmt því frumvarpi til laga um breytingu á lögum um ársreikninga, sem nú liggur fyrir Alþingi. En fyrst fylgja nokkur almenn orð um sameiningu fyrirtækja. Almennt um samemmgu fyrirtækja Aðalástæða þess að fyrirtæki sameinast öðru er að það vill ná fram vexti, auka umsvif sín. Þessi tegund vaxtar er stundum nefnd ytri vöxtur. Þessi aðferð er fljótvirkari en sú að auka umsvif með eigin uppbyggingu sem nefnt er innri vöxtur. Reynslan sýnir þó að affarasælla virðist vera að ná fram innri fremur en ytri vexti. Aðrar ástæður sem tilgreindar hafa verið fyrir ytri vexti eru: rekstrarlegt hagræði, skattalegt hagræði og betri nýting á mannafla. Þrjár megingerðir af sameiningu fyrirtækja eru algengastar. í fyrsta lagi svonefnd lóðrétt sameining (e. vertical business combination) en þá sameinast fyrirtæki viðskiptavinum og/eða birgjum sínum. I öðru lagi lárétt sameining (e. horizontal combination) sem þýðir að fyrir- tæki sameinast fyrirtækjum í sömu atvinnugrein. Loks er þriðja gerðin þar sem fyrirtæki í ólíkum rekstri sameinast (e. conglomerate combination) og rökin fyrir þess konar sameiningu eru einkum að fyrirtæki kýs að dreifa áhættu, að hafa ekki öll egg í sömu körfu, ef svo má segja. Það mun víst vera þessi síðastnefnda tegund af sameiningu sem þykir líklegust til að mistakast. Aðferðir við sameiningu eru einnig af nokkrum gerðum og getur sameining annað hvort farið fram með friðsam- legum hætti (stjórnir beggja eða allra félaga vinna saman í málinu) eða verið óvinveitt eins og sagt er (e. hostile takeover), en þá reynir stjórn þess fyrirtækis sem til stendur 62
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Frjáls verslun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.