Morgunn - 01.12.1979, Blaðsíða 22

100
MORGUNN
það að slíkur seinþroski eða slíkar framfarir geti átt sér stað
á venjulegu sjötíu ára æviskeiði. Þetta virðist fremur benda til
ólíkra andlegra þroskastiga, sem átt hafi sér langan aldur.
Sama feiknarmismun má finna á sviðum gáfna og listrænna
hæfileika. Annars vegar höfum við menn eins og Plato, Ein-
stein, Michael Angelo eða Leonardo da Vinci, og hins vegar
frumstæða villimenn Mið-Afríku og Ástralíu. Það virðist
ómögulegt að trúa því, að mismunurinn á þroskuðustu mönn-
um mannkynsins og þeim óþroskuðustu geti hafa myndast á
einni ævi nýskapaðra vera. Það virðist fremur benda til þess
að þessi mismunur stafi af margra alda framförum, aga og
viðleitni í lífum áður en þetta hófst.
Þetta verður sérstaklega bersýnilegt þegar fram koma við
og við undrabörn. Þannig höfum við menn eins og Mozart
eða Chopin sem semja sinfóníur, sýna óskiljanlega tónlistar-
þroska eða leika afburða vel á hljóðfæri kornungir að árum,
þar sem kennsla og kringumstæður engan veginn nægja til
skýringa. Stundum fæðast einnig undrabörn með óútskýran-
lega hæfileika í stærðfræði, án þess að hljóta viðunandi
kennslu — smádrengir, sem á óskiljanlegan hátt geta reiknað
út á svipstundu hin flóknustu dæmi.
Við skulum nefna hér til gamans dæmið um Sir William
Hamilton, sem byrjaði að læra hebresku þriggja ára gamalh
Um hann sagði einn af kennurunum í Trinity College í Dyfl-
inni, að hann hefði sjö ára gamall sýnt meiri málakunnáttu
en nokkur kennaranna. Þrettán ára gamall hafði hann aflað
sér talsverðrar kunnáttu í að minnsta kosti þrettán tungumál-
um. Meðal þeirra, auk klassiskra og nútimamálanna, má nefna
persnesku, arabisku, sannskrít, hindustani og jafnvel malaisku.
Fjórtán ára gamall skrifaði hann persneska sendiherranum,
sem heimsótti Dyflina um þær mundir, bréf. Skýrði sendiherr-
ann frá því að hann hefði ekki látið sig dreyma um að nokkur
maður á Bretlandi gæti skrifað slíkt bréf á persneska tungu.
Einn ættingi drengsins sagði um hann: „Ég man eftir því
þegar hann var sex ára, þá átti hann það til að leysa erfiða
stærðfræðiþraut og hlaupa svo út til þess að leika sér að hjól-