Morgunn - 01.12.1979, Blaðsíða 76

154
MORGUNN
tign til Kinaveldis. Fyrir liggja vissar vísbendingar þess efnis,
að hann hafi verið sérstakur sendiboði jarlsins af Derby og
fleiri, sem áhuga höfðu á sagnfræðilegum og landfræðilegum
rannsóknum, og hafi ætlunarverk hans verið að safna sérstök-
um upplýsingum og kanna sérstök atriði, sem á þeim tíma voru
ekki þekkt. Þessum breska aðalsmanni, sem augsýnilega hefur
verið snjall lærdómsmaður, málamaður og visindafrömuður,
lánaðist að komast í kynni við fjölmarga háttsetta embættis-
menn. Hann sendi vikulega frá sér löng bréf í skýrsluformi til
samtaka þeirra í Bretlandi, sem sent höfðu hann i förina, og
i mörgum tilvikum reit hann einnig ýmisleg bréf til jarlsins
af Derby persónulega. Mörg af þessum bréfum hafa öðlast sess
sem minjagripir, sem hafa sögulegt og landfræðilegt gildi“.
Svo athyglisverð voru bréf þessi álitin á sínum tíma, að þau
voru gefin út í Lundúnum í bókarformi árið 1760. Eitt þessara
bréfa, stílað til jarlsins af Derby, er dagsett í Peking 12. maí
1749, og geymir það athyglisverðar upplýsingar.
1 þessu bréfi greinir sendandi meðal annars frá hinu mikla
ríki vestan landamæra Kína, Tibet, og lýsir nákvæmlega þessu
mikla prestaveldi undir stjórn hins heilaga Stór-Lama í hinni
furðulegu borg Lasa, auðæfum hans og valdi. Hann skýrir
einnig frá þvi, að fræðimenn í Kína hafi lengi verið þeirrar
skoðunar, að í skjalasafni hins mikla musteris Stór-Lamans
væri að finna ævafornar bókmenntir, sem þar hefðu verið
fólgnar um aldaskeið. Skýrir bréfritari svo frá þvi hvernig
keisarinn eftir langa athugun og leit laafi valið einn af fróð-
ustu mönnum Kínaveldis og sent hann hlaðinn gjöfum og virð-
ingarmerkjum með forsætisráðherratign til Stór-Lamans i
Tíbet til þess að fá að skoða þessi fornu rit, og hvernig það
leyfi er veitt. Og Stór-Lamann veitir einnig hinum tigna gesti
leyfi til að þýða úr ritum þessum það sem hann kynni að óska,
og hann situr svo við þýðingar í sex mánuði. Þegar ritið var
fært Kínakeisara að aflokinni þessari velheppnuðu för fékk
hinn breski aðalsmaður að skoða það og jafnvel leyfi til þess
að þýða það á ensku. Og þessi þýðing var svo send jarlinum af
Derby.