Sjómaðurinn - 01.12.1939, Blaðsíða 17

SJÓMAÐURINN
11
barnanna. Sóknin var stór; um 200 km. í
norðurátt og 150 km. í suður. Þegar slíkir
tímar voru, starfaði hann að því að kenna
i skólanum, messa, vitja sjúkra o. s. frv.
Á þessum tima voru 350 manns í Julianehaab.
Það kom ekki allsjaldan fyrir, að ef grænlensk
móðir átti í erfiðleikum með barn sitt, ])á hót-
aði hún því, að hún skyldi sækja prestinn. En
það bar sjaldan mikinn árangur, því að barnið
vissi, að presturinn kom oftast með fíkjur eða
epli í vasanum, og slíkum heimsóknum hafði
það ekkert á móti. Það var helmingi verra, þeg-
ar þvi var hótað, að björninn skyldi laka það,
])ví að björninn óttuðust allir og enn verra var
það að hræða með Krivitok, — en þelta orð
beyrðist oft nefnt í svartasta skammdeginu i
nóvember og desember. Það var einmitt um
þetta leyti, sem hjátrúin, með hinum innfæddu,
var mest. Það kom fyrir, að nábleikt andlit kom
á líknarbelgsgluggana, að matvörur, sem héngu
úti, hurfu, að voldugur yfirnáttúrlegur skuggi
breiddist yfir hvíta fjallshlíðina, að lamb hvarf
úr beitarhúsinu og að börnin læddust lafhrædd
niilli húsanna. Kri-vi-tok var á allra vörum. ,,TJti-
legumaðurinn er hér!“ Þetta skapaði hræðslu
og áhyggjur i þessu litla, einangraða þorpi.
Þetta átti nefnilega dálitla sloð i veruleik-
anum. Grænlendingur nokkur, sem liafði fram-
ið eitthvert afbrot, flýði burt i kajaknum
sinum og kom ekki aftur. Hann lagðist út
nppi í fjöllunum og dvaldi þar sem úti-
iegumaður og einbúi. Þegar hausta tók, veður
versnaði og myrkrið lagðist yfir landið, leitaði
bann oft til bygða til að heimsækja vini sina
°g ná sér i æti, einnig til að hræða. Einu sinni
fundust frosin bein i helli uppi á eyðimörk-
nini köldu. Það voru jarðneskar leyfar útilegu-
niannsins, hins óttalega Krivitok.
Og allir hlökkuðu til jólanna.
Það var gott, að Betlehemstjarnan, sem eitt
sinn skein vfir akrana við Betlehem og gerði
það enn, skein einnig yfir Julianehaab!
bað var aðfangadagur jóla árið 19. . i .Tulia-
nehaab.
í liinni stóru stofu nýlendustjórans, sem var
nieð bjálkalofti og klædd með panel, sálu allir
Oanir, sem þarna átlu heima. Þeir voru ekki
margir þetta ár. Þar var nýlendustjórinn, stór
°g þrekinn, með ákveðna andlitsdrætti, sem báru
vott um það, að í 25 ár hafði hann ekki gert
nnnað en skipa fyrir og vera hlítt, sem ahlrei
bafði heyrt nein mótmæli, nema ef til vill, þeg-
ar kona hans sagði með hægð: „Svona nú, vin-
ur minn.“ Nú sat hún í sófanum við hlið manns
sins og alt af liafa orð hennar sömu þýðingu
fyrir hann. 1 25 ára hefur hún dvalið þarna með
manni sínum og tekið með opnum örmum á
móti hverjum einasta Dana, sem komið hefur
í nýlenduna; liún varð að hafa einhver börn i
kring um sig, þvi að engin átli hún sjálf. Við
aðra hlið hennar situr presturinn, „Litli ein-
mana maðurinn“, eins og Grænlendingarnir köll-
uðn hann á sínu máli. Hann hefur nú dvalið
i þessu einmana landi í mörg ár. Fyrir löngu
síðan liafa hann og frúin í liúsinu orðið vinir,
og óteljandi matarskálar hafa horfið úr eldhúsi
hennar til fátækra grænlenskra heimila, eftir
beiðni hans. Á stólnum situr læknirinn, sem kom
fyrir tveimur árum. í augum lians er þung-
lyndissvipur, sem frúin veit lika ástæðuna að.
Hann ætlaði lika heim fyrir löngu síðan, en land-
ið hefir dregið hann að séi\ — já, og svo er það
líka dálitið annað. Úti við gluggann stendur svo
uppáhaldið hennar, já, uppáhald allra, hún er
glöð og kát, og er að leika sér að kanarífugl-
inum. Að lokum er ])að um hana, sem þessi saga
fjallar, en hún er úti í eldhúsinu að liita kaffi.
„Nasounguara“ kalla Grænlendingarnir liana,
„Litla hlómið't
.Tá, hún var lítil, en fíngerð og snotur og fög-
ur, með rjóðar kinnar og spékoppa, og augun eru
dásamleg. En allur likaminn og hreyfingar lienn-
ar minna á ungt elgsdýr, sem stendur i skógar-
jaðrinum og lilustar, albúið að laka til fótanna
við minsta hávaða. Svoiia var Ellen, þegar hún
gekk um stofuna með bollabakkann og bauð
gestunum kaffið, og þó var hugurinn áreiðan-
lega langt i burtn þessa stundina. Læknirinn leit
á liana, og augu'hans urðu enn þá þunglyndis-
legri. Frúin sat með spentar greipar. Það var
eins og hún væri að biðjast fyrir.
Fvrir þremur árum kom Ellen heiman frá
Danmörku og gerðist hjálparstúlka í nýlendu-
stjórahúsinu. Á hverju ári liafði liún fengið bréf
að heiman um að koma heim, og á hverju ári
hafði Ellen pakkað öllum eigum sinum saman
í þeim lilgangi að fara, en allaf liafði það farið
svo, að hún tók aftur föt sín og bað um að mega
vera eitt ár enn — og nú gekk liún þarna um
stofuna á aðfangadagskvöldið — og hlustaði.
Hún var i svörtum flauelskjól, um hálsinn hafði
liún langa festi úr beinperlum, og í festinni hékk,
framan á brjóstinu, lítill, hvitur kross. Þetta
var jólagjöfin hénnar að þessu sinni. Enginn