Sjómaðurinn - 01.12.1939, Blaðsíða 52

Sjómaðurinn - 01.12.1939, Blaðsíða 52
46 SJÓMAÐURINN Eiitlurmimiiiisrsii* frá ^ömlnm (lösriim. SjólVrdir. inmard. fyi'stl. »sjjóma ■■ 11 a skw li n 11« o. f 1. Höfundur þessa greinarkafla hefur safnað marg- víslegum fróðleik löngu liðinna tíma, sem fáum er kunnur, um ferðalög á Iandi og sjó, og við- búnað allan í sambandi við dvöl manna í verum fyrir 60—70 árum. Er þetta fyrsti kafli af fleir- um. — Hitstj. I. Það var komiS fram yfir réttir og í Selsheiði var krökkt af sauðfé, lömbum, ám, hrútum og sauðum, jafnvel 5—6 vetra gömlum, og nú átti að „reka Iieim“ til slátrunar, sauðum sem vænst- ir voru og ætlaðir voru sjómönnum til vers- ins bæði til þess að sjóða í smálka eða soð- kæfu, og til hangikjöts. Var hverjum sjómanni ætlaður sinn sauðurinn til hvers, og voru þeir venjulega ekki valdir ringari en svo, að liver þeirra væri með 6 fjórðunga falli og rúmum fjórðungi mörs. Fyrst var kjötið soðið og síðan ákveðið, hvorl sá eða sá vildi hafa smálka látna í skrínu sína cða soðkæfu. Vildi liann hafa það smálka, var kjötið brytjað niður í smábita og síðan látið i pottinn aftur, með nægilega inildu af tólg, og eftir að það var hæfilega Iiitað aftur, var ]>að orðinn smálki, sem síðan var rennt í skrínuna Jiannig, að botnhylur var um hana alla og í ann- an endann upp á harm gaflsins; liún var ])ví riflega hálf-full; rúmið, sem þá var eftir i skrín- unni var síðan fyllt á þann liátt, að smjöri var drepið í það, svo miklu, að það fyllti einnig upp á barm þess gaflsins, sem smálkinn var ekki i, en þó svo, að hægt væri að renna tólg, svo mik- illi yfir hvorltveggja, að skrínan væri full upp á randir. Væri soðkæfa húin til i þessu skyni, þá var kjötið soðið ásamt soðinu, svo lengi, að soðið hyrfi saman við kjötið og hvorltveggja væri orð- ið að mauki; hein öll voru og soðin mcð, en síðan tínd upp úr, svo að ekkerl varð eftir, enda var þá og soðirín úr þeim allur mergur og fita, og þau orðin skjannahvít. Síðan var kæfan söll- uð hæfilega, eins og smálkinn, og í hana látið ýmislegt krydd, mulinn lcanel, pipar og kúmen, eða jafnvel engifer (sem öðru nafni ncfndisl Róðrarbátur í lendingu í Þorlgkshöfn. djöflarót); var þelta gerl lil þess að kæfan yrði beiskari á bragðið, og þótli mönnum það belra Að þessu búnu var kæfan og smjörið lálið í skrínuna á sama hátt og smálkinn, en tólg og floti rennt yfir. Suða soðkæfunnar stóð venju- lega yfir 5—6 klukkutíma. Hinn sauðurinn, sem vermanninum var ætlaður, var hengdur upp í eldhúsrjáfur og sem næst því, ásamt jólakjöt- inu og öðru kjöti, sem einu nafni var nefnt hangikjöt og ætlað var lil matar í ferðalögum, eða handa gestum. Hjá foreldrum mínuin fóru venjulega fimm og stundum sex karlmenn til vers; það var því oftast svo, að um og vfir 20 sauðarkrof gat að líta á haustin uppi í eldhúsrjáfrinu, röðuðum kringum hlóðin, hrosslæri, síður, makkar og grjúpánslengjur þar út í frá, innan frá gaflhlaði og út að taðstáli, sem var spölkorn frá hlóðun- um og gegnt þeim, fullt af þurru taði, slcán og þangi, og var heytorfi (sneplum) hlaðið fyrir framan, svo það liryndi ekki fram á gólfið. Vermata mannsins var, auk kæfunnar, hangi- kjötsins og smjörsins: 2 fjórðungar af harð- fiski, 2 pund af kaffi, 1 pund af sykri og Vz pund af „rót“ (þ. e. exportkaffi). Fjórðungs pott- hrauð var ællað til vikunnar. Var þó stundum svo lil ællast, að „skiplagið“ væri innifalið í slíkri vermötu mannsins, en stundum ekki, en það var sinn fjórðungurinn af hvoru, rúgmjöli og liarð- fiski, og lagði skipseigandinn, eða útgerðarmað-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Sjómaðurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómaðurinn
https://timarit.is/publication/714

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.