Saga - 1970, Blaðsíða 309

VIKIÐ AÐ LANDI OG SÖGU 1 LANDEYJUM
307
tveggja feta lag jökulleðju, á litinn eins og uppþornuð jökulleðja eftir
a navexti. Neðan við þetta lag kom mólag, tvær skóflustungur
bykkt
og með svo miklum og lítt fúnum skógarleifum, að það var ekki
I'feð* st*nga tær sundur nema með sterkum og beittum skóflum.
an við þetta mólag var botnlaus sandleðja með miklum vatnsupp-
^ar Það aðeins með harðfylgi, að neðra mólagið náðist, svo
Ul var vatnsuppgangurinn.
jjy 1 Hvolsgil i Hvolhreppnum er mórinn 12—24 pálstungur, en mjög
Um órotnar skógarleifar. Víðast eru þarna 18 pálstungur, en í
sa m<^taginu er ein pálstunga sandlag með stórgerðum og gráum
>> kannski frá gosi. Undir mónum sandur og vatnsuppspretta lítil.
hoi*he* verið að hugsa með sjálfum mér, að neðsta mólagið í Fífl-
hverfinu sé fyrsta gróðurmyndunin á því svæði og hefði myndun
ekki skemmri tíma en 500 ár. Jökulleðjulagið ofan á hon-
Vg .5ynni bafa myndazt á löngum tima. Mólagið þar ofan á hefur
■Yg.j að myndast í 300 ár. Sandlagið tveggja feta þykka ofan á þvi
. g eitki, hvort er komið frá sjó eða frá framburði landbrots.
sést neinn vottur af vatnsmöl í þvi. Þá er litla mólagið, ekki nema
’^orfa, sumsstaðar minna. Ugglaust hefur þurft 100 ár til að
jarðv& ?5aí5' °fan a þvi er tveggja feta þykkt sandlag upp að moldar-
A ,eglnum> sem nú er tvö fet á þykkt.
haj5lzlcanir mínar um það, hvað mójarðlögin þarna i Fiflholtshverfinu
reynsfngt VeritS myn<jast fyrir áhrif sólarbirtunnar, byggi ég á eigin
kæfð' U * æsitu rninni gerði svo mikið sandfok í Berjanesi, að í lautum
lai-ai* erasrót alveg niður. Eftir 75 ár var komið nær pálstunguþykkt
p aS og þá valt á sandi.
5 u ® lr minn flutti að Berjanesi 1895. Var þá allt neyzluvatn þar sótt
iendiðPt!ettUllnd niöur vi<5 fljótið. Hafði verið grafin djúp hola í undir-
P8dd' °g innan. Ræsi lá að henni frá fljótinu. Áttu
efanY^ ^vi gTei<5a lei® frá fljótinu þar inn. Þurfti að lýsa með ljósi
að jj Vatnsskjólurnar, þegar vatn var sótt í dimmu, því oft vildi til,
þæt. ] niciukkur voru í þeim, en talið var lífshættulegt að svelgja
sprett* andl ofan i sig- 1 lindinni var annars gott vatn, blátær upp-
en Upn °S 51111111 ha^a baft lækningarmátt, þvi hún rann til norðurs,
ErfiðT6ttUVatn meti rennsii þangað hefur verið talið heilnæmt.
uPPsnr 'tt VÍS. aS sækía vatnið var voðalegt, því bakkinn niður að
i briki6 UUnÍ Var tveSgja mannhæða hár. Stígurinn lá sniðhallt utan
stundurn1* °K gat verið óstæður sökum hálku. Snjóskafl lagði líka
flutti frá Jrf'r upPPsPrettuna til mikils meins. Sigurður ögmundsson
sá brátt Auraseii að Berjanesi ásamt ögmundi föður sínum. Sigurður
brunj, v, erfi®ieiicana við að ná í neyzluvatn og hafði orð á að taka
fyrir fggar sem bentugra væri að ná í vatn, en fékk þvi ekki ráðið
bað jarðUr Sinum’ sem sagði, að það gæti haft illar afleiðingar að gera
var tekifwT Aiiir töldu, að hann vissi jafnlangt nefi sínu, svo þetta
lnu °g hVi«' greina- Aðeins gróf Sigurður gryfju I undirlendið i fljót-
Var djúnt T112 i kringum hana. Mátti ná þar í vatn, þegar lindin
undir snjó, en það var litið og vont og þraut fljótlega.