Saga - 1990, Qupperneq 172

170
ANDMÆLI OG ATHUGASEMDIR
ámælisvert að ég reki ekki rannsóknir á áhrifum bólusóttar á Indlandi en þær
eru forsendur hugmynda Stefáns. Hið rétta er að þó að ég reki ekki Indlands-
rannsóknirnar þá geri ég grein fyrir niðurstöðum Stefáns og tek þær mjög
sterklega til greina, þ. e. að bólusóttarfaraldrar hafi áhrif á dreifingu ABO-
blóðflokka og því sé varasamt að nota hana við upprunarannsóknir á íslend-
ingum. Ég leyfi mér hins vegar að efast um allar þær forsendur sem hann
gefur sér til að geta reiknað Islendinga yfir í hreina Norðmenn. Forsendurnar
byggir hann einkum á stopulum og ónákvæmum heimildum um bólusótt í
Noregi og á íslandi en þær heimildir duga alls ekki til nákvæmra útreikninga.
Mér þótti því ekki trúverðugt að Stefán skyldi einmitt enda á þeirri útkomu
sem hann sóttist eftir, að íslendingar gætu breyst í hreina Norðmenn m. t. t.
ABO-dreifingar eftir að hafa gengið í gegnum þá bólusóttarfaraldra sem hér
hafa geisað, þegar hann gaf sér flestar forsendur sjálfur til að geta reiknað
dæmið. í grein sinni viðurkennir Stefán að fleiri en ég hafi efast um þessar
forsendur hans. Það hefur kannski villt um fyrir honum að ég segi frá því að
áður hafi aðrir fræðimenn talið ólíklegt að drepsóttir hafi herjað öðruvísi á
Islendinga en nágrannaþjóðirnar annars staðar á Norðurlöndum.
Ég bendi einnig á að það sé vafasamt hjá Stefáni að styrkja tilgátu sína með
því að segja að ritaðar heimildir, tungumál, menning og húsdýr, bendi til
þess að íslendingar séu af norrænum uppruna. Eins og fram kemur í bók
minni orkar margt tvímælis í túlkun manna á fornum ritheimildum, tungu-
málið er mál yfirstéttarinnar sem segir fátt um uppruna þjóðarinnar í heild,
menningin er mjög frábrugðin þeirri sem var í Noregi, m.a. á sviði bók-
mennta, og blóðblöndun manna og húsdýra hefur ekki tíðkast á íslandi
fremur en annars staðar.
Hlutlaus umfjöllun eða eigin ályktun
Ein alvarlegasta rangfærslan hjá Stefáni er að ég gefi þeim niðurstöðum eng-
an gaum að það sé „varasamt að nota tíðni ABO-blóðflokka til að bera saman
skyldleika þjóða" (127). Þetta styður hann með því að ég efist um útreikn-
inga Ellen M. Wijsman sem sýna að ABO-dreifingin sker sig svo mikið úr öðr-
um blóðgerðum að það er varasamt að nota hana í niðurstöðum um uppruna
þjóðarinnar. Niðurstöður þessara útreikninga Wijsman eru einmitt það eina
sem ég treysti mér til að nota í mínum ályktunum af líffræðilegum rannsókn-
um á uppruna íslendinga. Hún setur mikla fyrirvara við þær tölur sem liggja
fyrir en reiknar þó út hlutfallið 86% norskt og 14% írskt í íslendingum. Stef-
án segir: „Gísli dregur niðurstöður Wijsman í efa vegna þess að skekkjumörk
á niðurstöðum hennar séu víð. Hann áttar sig hins vegar ekki á því að
skekkjumörk í ýmsum öðrum útkomum sem hann tekur gildar eru einnig
mjög víð og nefnir hvergi að Wijsman bendir rækilega á þær veilur sem eru
í rannsókn Thompson" (128). Það er eins og Stefán hafi ekki lesið kaflann til
enda því að hann blandar saman frásögn minni af niðurstöðum annarra
fræðimanna og þeim ályktunum sem ég dreg sjálfur. í heiðarlegum skoðana-