SunnudagsMogginn - 10.01.2010, Blaðsíða 33

10. janúar 2010 33
„Are you my big fat mama?“ spyr Pineop Perkins og horfir blíðum, stórum
augum á mig. Hann er nýsestur að morgunverði á Hilton Reykjavík Nordica,
nýkominn til Íslands til að spila á Blúshátíð í Reykjavík.
Maður er auðvitað ekki vanur því að svara spurningunni hvort maður sé
stóra, mjúka stelpan einhvers, en öldungurinn góðlegi bjargar mér úr klíp-
unni með því að bæta strax við: „You know honey, I once did a song about
you, and they liked it. Where’s your husband?“
Ég átti eftir að komast að því, að Pinetop spyr allar konur sem hann hittir,
hvar eiginmaðurinn sé; þarna var ekki um að villast að einhvern tíma hafði
þessi sæti maður verið mikill kvennaljómi og hann lét ekki sitt eftir liggja
með daðrinu.
Það er óneitanlega sérstakt að hitta mann með allt þetta langa líf og alla
þessa miklu sögu á bakinu. Sá burður hefur ekki bugað hann, þótt hann
gangi við staf og notist við hjólastól þegar mest á reynir. Hann hefur haft
þetta af með meiri sóma en flestir aðrir, jafnvel þótt hann hafi aldrei lært að
lesa og sé í dag ólæs og óskrifandi.
Þetta með mörg líf Pinetops er reyndar svo sérstakt að ég held að lækna-
vísindunum þætti fengur að því að rannsaka hann. Látum vera að hann hafi
orðið fyrir stunguárás og orðið að hætta að spila á gítar. Það er eiginlega
óskiljanlegt hvernig hann lifði slys af, fyrir nokkrum árum 91 árs gamall.
Hann var að keyra bílinn sinn í Indiana ríki, og ekki vildi betur til en svo að
lest ók á bílinn og gjöreyðilagði, en upp úr járnhrúgunni reis Pintop Perkins
nánast ómeiddur. Það hefði verið auðvelt þá að láta þetta gott heita og draga
sig í hlé frá sviðsljósinu, en það gerði hann auðvitað ekki.
Pinetop var kominn á gamalsaldur þegar hann hætti að bragða áfengi, en
hann langaði til að lifa lengur og spila meira, og þess vegna hætti hann. Á Ís-
landi fúlsaði hann við guðdómlegum mat meistarakokkanna á Vox; hann
vildi bara ostborgara frá McDonalds; með frönskum og sósu. Snilldarkokk-
arnir brugðu á það ráð að matbúa sérstaka „Pinetop Perkins“ hamborgara,
og honum þótti þeir mjög góðir.
En Pinetop hætti ekki að reykja. Nú er hann búinn að reykja samfellt í 88
ár án þess að kenna sér meins. Í Austin í Texas, þar sem hann býr í dag, er
opinbert reykingabann, og um tíma leit út fyrir að Pinetop yrði að hætta að
spila á Nuno barnum á sjötta stræti þar sem hann var aufúsugestur. Með
borgarstjórann í aðdáendahópnum var gefin út sérstök reglugerð með reyk-
ingabanninu með sértæku ákvæði, Pinetop Perkins ákvæðinu, sem segir að
sé fólk búið að reykja í meir en 80 ár, megi það reykja á sérstökum stöðum.
Núna á Pinetop merkt borð á Nunos og þegar hann er ekki að túra, kemur
hann þangað minnsta kosti tvisvar í viku til að spila, selja plötur og hitta fólk
– og má reykja.
Það var engu líkt að upplifa og heyra þennan mann spila. Og þótt hann
virðist gamall og lúinn að burðum við fyrstu sýn, þá verður hann ungur þeg-
ar hann sest á píanóbekkinn. Það vantar ekkert á skerpuna í rytmanum þótt
aldurinn sé hár, og spilagleðin stafar af honum, eldfjörug og bráðsmitandi.
Hvar er maðurinn þinn?
ago, þar sem lifibrauðið var vænlegra og
tækifærin fleiri. Það var einmitt á Hop-
son plantekrunni, bænum hans, sem
fyrsta bómullartínsluvélin var tekin í
notkun og í kjölfarið misstu þeir vinn-
una sem höfðu unnið það starf með ber-
um höndum. Leið margra lá norður á
bóginn. Blúsmennirnir frá Mississippi
þróuðu með sér nýjan stíl, þegar gítar
var stungið í samband við rafmagn;
Chigago blúsinn varð óhemju vinsæll og
hafði gríðarleg áhrif á þróun rokk-
tónlistarinnar. Æskan elskaði rafmagn-
aða sándið og tónlistarmenn sem
byggðu nýtt rokk á blús, eins og Jimi
Hendrix í Bandaríkjunum, Eric Clapton,
hljómsveitirnar Rolling Stones, Led
Zeppelin og fleiri, gjörbyltu þeirri tón-
list sem áður hafði kallast rokk og ról.
Frægð og frami Pinetops Perkins voru
innsigluð í Chicago, þegar hann settist á
píanóbekkinn í sögufrægri hljómsveit
Muddy Waters árið 1969, þar sem hann
sat í þau tólf ár er hljómsveitin var á
hátindi frægðar sinnar.
Muddy Waters var jafnaldri Pinetops,
en þarna, um 1980 var Muddy orðinn
lúinn að þreki og kröftum meðan Pine-
top og aðrir í hljómsveitinni vildu um-
fram allt spila meira og oftar. Pinetop og
félagar hans í hljómsveitinni sögðu skil-
ið við Muddy Waters og stofnuðu eigin
hljómsveit, The Legendary Blues Band,
en Muddy Waters dó fáum árum síðar.
Pinetop Perkins naut þess heiðurs að
vera í metum sem einn besti píanóleik-
ari blústónlistarinnar. Samt fór það nú
svo, að á níunda áratugnum, þegar
Pinetop fór að reskjast, orðinn sjötugur
að frægðarljóminn skein ekki eins skært
og áður. Dægurtónlistin var plássfrek og
margir af þessari fyrstu kynslóð blús-
manna frá Mississippi að hverfa af sjón-
arsviðinu. Engan grunaði þá hve mörg
líf Pinetop Perksins átti uppi í erminni.
Hann sagði skilið við Legendary Blues
Band í bili, hafði alla tíð verið í hlið-
arsætinu í þeim hljómsveitum sem hann
hafði spilað með, og vildi nú láta á það
reyna að hefja sólóferil og vera front-
maður. Hann gaf út fína plötu, After
Hours árið 1988, en svo leið og beið.
Þriðja líf með lærisveinum
Þá var það árið 1990 að Pinetop Perkins
fékk óvænta heimsókn úr óvæntri átt.
Íslenskir tónlistarmenn sem langaði að
spila blús fóru til Chicago í leit að Chic-
ago-sándinu í blúsnum. Og þar var
Pinetop Perkins enn að leita að leiðinni
til nýs lífs í tónlistinni. Öðlingurinn frá
Mississippi sem átti þá fátt annað en
lífsneistann og óslökkvandi þrá til að
spila hefur líklega séð það sama í unga
fólkinu frá Íslandi, Vinum Dóra, sem
komnir voru þennan langa veg til að
læra af meisturunum.
Árið 1992 kom út platan Pinetop
Perkins with the Blue Ice Band, eins og
Vinir Dóra kölluðu sig í Ameríku, og þar
var meistarinn að sjálfsögðu í forgrunni.
Platan var hljóðrituð á Púlsinum árið
áður, á tónleikaferðalagi Pinetops,
munnhörpuleikarans Chicago Beau og
Vina Dóra hér heima og gefin út á Ís-
landi. Þá var Púlsinn, sem Jóhann G. Jó-
hannsson rak heitasti staður blúsins í
borginni.
Platan seldist fljótt upp og fyrir fáum
árum gengu notuð eintök af henni á 100
dollara á vef eBay og bíræfnir þjófar
gáfu hana út í sjóræningjaútgáfu. Pine-
top og Vinir Dóra, eða Blue Ice bandið
komu aftur heim sumarið 1992 í tón-
leikaferð og til að fylgja plötunni eftir og
gerð var heimildamynd um ferðina.
Árni Matthíasson skrifaði um plötuna
og sagði þá meðal annars:
„Pinetop Perkins hefur ekki sent frá
sér margar sólóskífur þrátt fyrir áratuga
spilirí og það hefur sjálfsagt sitt að segja
með að hann skuli ekki talinn með þeim
helstu í blússögunni. Hans framlag er þó
allrar athygli vert og títtnefndur diskur
er skemmtileg eign öllum þeim sem
gaman hafa af góðri tónlist.“
Upprisa til fjórða lífs
Á þessum tíma voru margir búnir að af-
skrifa Pinetop Perkins. Hann var jú rétt
að verða áttræður og tæpast talinn lík-
legur til frekari stórræða.
En gamlan blúshund skyldi enginn
kveðja fyrr en í gröfina er kominn.
Á árunum með Vinum Dóra kviknaði
glóðin að nýju og árið 1992 markaði enn
á ný tímamót á ferli Pinetops. Síðar það
ár gaf hann út plötuna On Top og svo
hverja plötuna á fætur annarri, nánast
eina á ári allt til dagsins í dag. Allar hafa
þær fengið frábæra dóma og Pinetop
fyrir vikið hreppt Bandarísku blúsverð-
launin sem fyrr segir, jafn oft. Árið 2005
hlaut hann Grammyverðlaunin fyrir
ævistarfið og í fyrra, þá 95 ára fékk
hann Grammyverðlaunin fyrir bestu
blúsplötu ársins, Last of the Great Miss-
issippi Delta Bluesmen: Live In Dallas,
þar sem hann spilaði með David Ho-
neyboy Edwards og fleirum. Hann á líka
sæti í Frægðarhöll blústónlistarinnar.
Nýlega bárust fréttir af því að Pinetop
væri nýkominn úr stúdíói, þar sem
hann var að hljóðrita nýja plötu sem
kemur út í vor, og fáum dögum seinna
barst önnur frétt um tónleikaferðir hans
á þessu ári. Hann er enn í fullu fjöri og
er enn í hópi þeirra bestu.
Platan seldist
fljótt upp og fyrir
fáum árum gengu
notuð eintök af henni á
100 dollara á vef eBay
og bíræfnir þjófar gáfu
hana út í sjóræningja-
útgáfu.
Morgubnblaði/Árni Sæberg