SunnudagsMogginn - 25.04.2010, Blaðsíða 13

25. apríl 2010 13
„Auðvitað finnst mér
þetta mikil áskorun, en
ég kannski gerði mér
ekki alveg grein fyrir því
fyrst hversu stórt þetta
var. Svo las ég bókina en
maður vissi ekki fyrr en
maður fékk leikgerðina
hvað þetta væri mikil
ögrun. En Benedikt (Erl-
ingsson) er svo öruggur
og klár og hafði svo
mikla trú á mér, og það
hjálpar mikið að vita að
manni er treyst fyrir
verkefninu.“
Umdeild
„Það er dálítið skemmtilegt að fólk er alls ekki sam-
mála um Snæfríði Ég er búin að heyra mjög mis-
jafnar skoðanir á henni, hvernig hún er og hver hún
er og hvað fólki finnst um hana. Sumum finnst hún
bara yfirstéttarpíka og frekja, en mér finnst svo
vænt um hana af því að hún er svo flókin og hún er
svo mikil manneskja, eins og hún hamrar nú á sjálf,
og hún er svo nálægt okkur í dag í raun, nútíma-
konunni. Brennur dálítið fyrir hjartað bara. Ég held
að það geti allir séð sjálfan sig í henni að einhverju
leyti. Og ég held að það fari í raun bara eftir því á
hvaða stað maður sjálfur er staddur hvernig maður
les bókina.“
Snæfríður og Arnas
„Ég er svo veik fyrir þessari fallegu ástarsögu í bók-
inni. Þau eru dálítið vond hvort við annað en þú
hefur ekki svona mikið fyrir einhverju nema það séu
einhverjar alvöru, stórar tilfinningar á bak við það.
Sem koma alltaf fram þegar þau hittast í rauninni,
þá kviknar á þessu aftur og þau ráða ekki við sig. En
hann er hugsjónamaður og sér heiminn frá dálítið
öðrum stað. Hún á miklu meira sameiginlegt með
konum í dag og konum sem komu langt á undan
henni. Hún finnur sig ekki sem þessi kristilega kona
sem hún á að vera. Snæfríður er ekki góð stelpa
miðað við þessa tíma, hún fylgir ekki reglum og
boðum, heldur finnur sig meira í til dæmis Hallgerði
langbrók og Guðrúnu Ósvífursdóttur; konum sem
gera það sem þeim sýnist. Og í ljósi þeirrar stöðu
sem hún er í, úr yfirstéttinni og algjör ungfrú Ísland
síns tíma, og pabbi hennar ræður lögum og lofum,
þá hefur hún í raun alltaf getað gert það sem henni
sýnist. Hún leyfir sér að fara inn í tilfiningar sínar,
lætur hjartað ráða frekar en umhverfið.“
Sorglegur endir
„Undir lokin á hún ekkert eftir. Það er neisti í
henni; eldur sem maður sér svo sterkt í henni þegar
hún er ung, og blossar svo aftur upp fimmtán árum
seinna þegar hún hittir Árna og svo þegar hún berst
fyrir hann í lokin. Þetta bál er slökkt þarna í endann
þegar hann fórnar henni í rauninni í þriðja skiptið
fyrir eitthvað sem er stærra en þau tvö. Þá á hún á
ekkert eftir nema að ganga inn í það hlutverk sem
samfélagið ætlast til af henni að leika. Hún gengst
við þessum reglum sem talað er um í upphafi þegar
pabbi hennar til dæmis segir að dómkirkjuprest-
urinn sé best ættaði maðurinn á landinu og að hún
ætti að giftast honum.“
„Heldur þann versta en þann næstbesta“
„Þessi setning kemur bara eðlilega út frá því sem er
að gerast og mér fannst ekkert erfitt að segja þetta.
Þetta er líka svo satt. Það hvíldi meira á hinni; „vin-
ur hví dregur þú mig inn í þetta skelfilega hús?“ Mér
fannst erfiðara að koma henni frá mér án þess að
hún yrði of dramatísk og bókmenntaleg. Það var
meiri vinna í henni en hinni. Það hafa allir skoðanir
á Snæfríði og bókinni og það eiga svo margir sínar
uppáhaldssetningar. Það eru svo margir búnir að
koma til mín og segja: „Þú verður að passa upp á
þetta, þetta er uppáhaldssetningin mín.“ Það hafa
allir skoðun og fólk liggur ekkert á þeim. Og þetta er
mjög fallegt og gefur manni mikið, að fólki sé ekki
sama. En svo verður maður náttúrlega líka að átta
sig á að það er aldrei hægt að geðjast öllum þegar
maður er með svona verk í höndunum.“
Fallegt að fólki
sé ekki sama
Lilja Nótt Þórarinsdóttir
„Þessi sýning var
búin til fyrir
Þjóðleikhúsið.
Þegar leikhúsið
opnaði 1950 þá
vantaði eitthvert
íslenskt nútíma-
verk til að sýna.
Og það var leitað,
en þeir fundu
ekki neitt. Ég held
það hafi verið
Guðlaugur Rós-
inkranz sem fékk
þessa hugmynd
að fá Laxness til
að skrifa leikgerð
úr Íslandsklukk-
unni, með aðstoð Lárusar Pálssonar sem átti að
leikstýra verkinu. Enn þann dag í dag finnst mér
þetta vera algjör perla og mér finnst að Þjóðleik-
húsið ætti að hafa þetta sem svona puntsýningu til
að setja á svið á stórafmælum og því um líkt, en
alltaf með vissu millibili því það er sjálfsagt að
hver kynslóð fái að sjá hana.“
Að leika Snæfríði fyrst kvenna
„Ég og Róbert (Arnfinnsson) vorum þau yngstu
sem voru ráðin við Þjóðleikhúsið, ég var þá 26 ára
gömul. Þetta var stórkostleg upplifun að fá þetta
hlutverk. Það var eins og að fá stærsta happdrætt-
isvinninginn. Ég var ung og upprennandi, eins og
maður segir, og fékk þarna ótrúlegt tækifæri. Og
þessi texti er svo stórkostlegur. Ég hef fylgst með
leikurunum sem leika þetta núna og þeir hafa allir
stækkað við að leika þessar persónur og fara með
þennan texta. Mér fannst ég læra afskaplega mikið
af því að leika Snæfríði.
Ég hef alltaf verið þannig að ég er voða lítið
„nervus,“ mér finnst alltof gaman, frumsýning-
ardagar eru hátíðisdagar. Og svo var þetta svo
góður hópur sem við vorum að vinna með, og
Lárus svo góður leikstjóri að þetta gekk bara vel.
Og líka að æfa, við æfðum þetta í svo langan tíma
af því að við vorum alltaf að bíða eftir því að húsið
yrði tilbúið.“
Álfahöllin
„Þetta var flest áhugafólk sem var að leika þarna,
stóð í fyrsta sinn á stóru sviði í alvöru leikhúsi og
varð við það atvinnumenn. Þetta fólk lagði grunn-
inn að Þjóðleikhúsinu eins og það er í dag. Guðjón
Samúelsson, byggingameistari ríkisins, kallaði
húsið Álfahöllina, og þetta er ævintýrahöll. Ég
vona svo sannarlega að þar fái rauður loginn að
brenna, en líka að þar verði áfram tekist á við
samtímann.“
Herdís Þorvaldsdóttir
Íslandsklukkan
algjör perla
Herdís Þorvaldsdóttir lék Snæfríði fyrst kvenna árið 1950.
Úr safni Þjóðleikhússins
Úr safni Þjóðleikhússins
Tinna Gunnlaugsdóttir árið 1985.
Úr safni Leikfélags Akureyrar
Brynhildur Steingrímsdóttir árið 1959.
Úr safni Þjóðleikhússins
Sigríður Þorvaldsdóttir árið 1968.
1949-1950
Herdís Þorvaldsdóttir
(Þjóðleikhúsið)
1955-1956
Herdís Þorvaldsdóttir
(Þjóðleikhúsið)
1959-1960
Brynhildur Steingrímsdóttir
(Leikfélag Akureyrar)
1967-1968
Sigríður Þorvaldsdóttir
(Þjóðleikhúsið)
1984-1986
Tinna Gunnlaugsdóttir
(Þjóðleikhúsið)
1991-1992
Elva Ósk Ólafsdóttir
(Leikfélag Akureyrar)
1995-1996
Sigrún Edda Björnsdóttir
og Pálína Jónsdóttir
(Borgarleikhúsið)
2010-2011
Lilja Nótt Þórarinsdóttir
(Þjóðleikhúsið)