SunnudagsMogginn - 23.05.2010, Page 51

23. maí 2010 51
Samhliða yfirlitssýningunni í Gerðarsafni kemur út bókin Kvika – Myndverk Hafsteins
Austmann 1950-2010. Bókin er í stóru broti og í henni er fjöldi verka listamannsins frá
ferlinum auk skrifa Aðalsteins Ingólfssonar listfræðings og upplýsinga um sýningar og
skrif um verk Hafsteins.
Hafsteinn ákvað kornungur að helga sig myndlistinni og eftir nám í
Handíða- og myndlistaskóla Íslands hélt hann til Parísar, þar sem hann
kynntist nýjustu straumum í franskri abstraktlist sem hafði mikil áhrif á
framvinduna í listsköpun hans. Eftir heimkomuna árið 1955 hefur Hafsteinn
sýnt verk sín með reglulegu millibili, olíumálverk sem vatnsliti. Í seinni tíð
hefur hann lagt æ meiri rækt við vatnslitina, sem hafa vakið athygli víða um
heim. Hann hefur haldið um 30 einkasýningar og tekið þátt í fjölda samsýninga.
Ekki að breytast til að breytast
Við skoðun á bókinni og sýningunni er forvitnilegt að sjá hvernig Hafsteinn virð-
ist hafa gætt þess að festast ekki í lausnum sem hann hefur lært á, heldur
heldur áfram að ögra sér til að finna sífellt nýjar lausnir í sköpuninni.
„Ef maður breytist ekki er eins gott að hætta bara,“ segir hann um þessa þróun. „Mað-
ur á ekki að breytast til að breytast, heldur hætta þegar maður finnur að lengra verður
ekki haldið á hverri leið. Ég hef alltaf smokrað mér út ef ég finn að verkin eru farin að
ganga sjálfkrafa upp. Þá er ekki lengur gaman að þessu. Ég snarsnýst ekki við heldur vinn
mig yfir í eitthvað annað.“
„Ég hef alltaf smokrað mér út ef ég finn
að verkin eru farin að ganga sjálfkrafa upp“
Hafsteinn með skúlptúr á
fyrstu sýningu sinni í Lista-
mannaskálanum árið 1956.
þykkt. Hann sagðist eiga að færa Hafsteini Austmann
þetta frá Kjarval. Umslagið var fullt af peningum. Ég
hafði bara ætlast til þess að hann ætti myndina.
Við Kjarval vorum kunningjar meðan báðir lifðu. En
ég fór alltaf burtu þegar þriðji maðurinn bættist í hóp-
inn, þá fór Kjarval að leika og gera sig allan til. Ég veit
ekki hvort þetta var feimni en hann breyttist.“
Við göngum áfram milli olíumálverkanna og stöldrum
við frammi fyrir stórum verkum sem Hafsteinn málaði
upp úr 1990 og byggjast á sterkum dökkum línum sem
afmarka litfleti; þetta eru voldug form.
„Hérna birtist kannski skúlptúrinn í mér,“ segir hann
hugsi. „Formbyggingin er svo mikilvæg, það er ekki
hægt að byggja bara á litunum. Sumir málarar eru sterk-
ari í lit, aðrir í formum, en þetta þarf að vinna saman.“
Að lokum spyr ég Hafstein um þá fullyrðingu, sem
heyrist af og til, að málverkið sé dautt. Hvað finnst hon-
um um það?
„Mér er alveg sama,“ segir hann og yppir öxlum. „Það
þýðir ekkert að ætla að drepa málverkið með orðum.
List margra þeirra sem halda þessu fram hreyfir lítið við
mér en getur verið góð fyrir því. Ég er bara að hugsa um
eitthvað allt annað og vinn áfram að mínu.“
Á skjánum á neðri hæð Gerðarsafns er formbyggingin
tekin að skýrast á striga málarans í bláa sloppnum.
Bráðum bætir hann við litum.
Morgunblaðið/Einar Falur