SunnudagsMogginn - 23.05.2010, Blaðsíða 42

42 23. maí 2010
H
eimildarmyndir hafa sjaldan
eða aldrei notið jafn al-
mennra vinsælda og síðari
árin, það kemur m.a. ljóslega
fram á yfirstandandandi Cannes-hátíð.
Ein myndanna sem notið hafa hvað
mestrar athygli er einmitt heimild-
armynd aem sækir efnið á kunnuglegar
en lítt troðnar slóðir. Hinn virti, franski
heimildargerðarmaður Thomas Balmès
hefur farið vítt um heiminn til að viða að
sér efni í Bébés – Börn, sem eins og nafnið
bendir til, fjallar um smáfólkið; lítil börn,
brjóstmylkinga. Þau eru harla fágætt um-
fjöllunarefni, en Balmès nálgast við-
kvæmt og vandmeðfarið efnið á ferskan
og forvitnilegan hátt, myndin hans er af-
rakstur nokkurra ára vinnu um hnöttinn
þveran og endilangan.
Börnin sem Balmès og aðstoðarfólk
hans var að filma fann hann á sléttum
Mongólíu, rykmettuðum gresjum Nami-
bíu, í háhýsum Tókýó-borgar og á brött-
um götum San Francisco. Þessa nýfæddu,
fjóra einstaklinga, sem áttu það sameig-
inlegt að babla sama, illskiljanlega
hrognamálið. Hvaða heimshorni og ólíku
tungumálasvæði þau fæddust í breytir
engu um það að foreldrarnir eru allir, líkt
og við þau eldri, álíka utangátta í tjáskipt-
um við afkomendurna fyrsta árið.Við-
fangsefnið, hvar sem er á hnettinum, er
bæði illskiljanlegt og ómótstæðilegt, við-
kvæmt og saklaust, en hefur einnig til að
bera nánast ógnvænlega orku, og svo er
það svo yndislega krúttlegt!
Börn skera sig úr myndamoðinu á Can-
nes, hún skráir í áföngum fyrsta árið í lífi
fjögurra ungbarna, síns í hverju heims-
horninu, á þeim tíma þegar litlu sílin geta
lítið tjáð sig með öðru en babli. Það
hljómar alls staðar ósköp svipað og svörin
sem þau uppskera af vörum foreldranna
eru lítið vitsmunalegri – auk þess sem
hrifningin og viðbrögð þeirra eru áþekk:
umhyggja, aðfinnsla, þó fyrst og síðast
ómæld hrifning og væntumþykja sem
einkenna öll foreldri á jarðkringlunni,
hvort sem um er að ræða menn eða mál-
leysingja. Öll eru börnin óendanlega
fyndin og kitla hláturtaugar stoltra for-
eldra og fjölskyldunnar. Hverjum þykir
sinn fugl fagur.
Myndin er sögð spör á heilræði og það
litla, talaða mál sem fram fer (að sjálf-
sögðu á fjórum tungumálum), er ekkert
útskýrt með sögumanni eða textasetn-
ingu. Í samhengi Barna, er slíku gjör-
samlega ofaukið. Það væri þó vissulega
ánægjulegt að vita hvernig Mongólar segja
„Hver er dætastur?“, ekki satt? Börn
stendur fullkomlega undir nafni, hún
fjallar um börn. Og ef þú elskar þau, áttu
erfitt með að hrífast ekki af myndinni.
Balmès ber ótakmarkaða virðingu fyrir
viðfangsefninu, er greinilega barngóður,
líkt og flest óbrjálað fólk. Krílin fjögur
heita Hattie, Mari, Bayarjargal og Ponijao,
og líta öll út fyrir að vera fæddir spaug-
arar, hasarmyndahetjur, alvarlega sinn-
aðir könnuðir og atorkusamir hand-
verksmenn, hvert á sinn hátt. Hvert og
eitt virðist búa yfir sínum sérstæða per-
sónuleika frá upphafi og á leið þeirra í
gegnum frumbernskuna, sést skapgerð
þeirra þroskast og blómstra. Þau eru ný-
lögð í sitt ævilanga ferðalag (sem heim-
spekingar hafa kallað hina löngu og til-
neyddu þrautagöngu til móts við
manngæskuna), þegar þau fara að mæta
hinum ólíklegustu áskorunum; árásum og
hrifningu ættingja og jafningja; við-
skiptum við dýr, einkum ketti; kennslum
og miðlun grundvallartilfinninga.
Og þó að þau hríni af og til, þá eru fjór-
menningarnir eftir allt börn og myndin
vel til þess fallin að við skiljum þau betur.
Lítil börn eru harla fágætt umfjöllunarefni, en Balmès nálgast við-
kvæmt og vandmeðfarið efnið á ferskan og forvitnilegan hátt.
Ó, blessaða barnalán!
Maður er nefndur
Thomas Balmès,
franskur heimildar-
myndagerðarmaður
sem hefur vakið verð-
skuldaða athygli með
nýjustu mynd sinni,
Bébés – Börn.
Sæbjörn Valdimarsson saebjorn@heimsnet.is
Terry O’Quinn lék einstaklega illa inn-
rætta og brenglaða mannskepnu í hroll-
inum Stjúpinn – The Stepfather, sem var
sýnd hérlendis undir lok 9. áratugarins. Á
ytra borðinu var hann þessi viðkunn-
anlegi náungi sem hefur blasað við okkur
á skjánum undanfarin ár, en er loksins að
ljúka göngu sinni. En innrætið var útlitinu
mun verra.
O’Quinn, sem nálgast óðfluga sextugs-
afmælið, er Bandaríkjamaður sem hefur
verið hamingjusamlega giftur sömu kon-
unni allt frá því hún kenndi honum að
sitja hest, árið 1979. Tilefnið var fyrsta
kvikmyndahlutverk hins 27 ára ganla
leikara í þeim sögufræga (að endemum)
stórvestra, Heaven’s Gate. Þau hjónin
hafa búið í nágrenni Baltimore í í Mary-
land mestallan sinn hjúskap.
Það er eitthvað heillandi í fari O’Quinn,
sem fékk mann til að gleyma honum ekki
þó hann hafi tæpast verið áberandi fyrr en
Lost kom til sögunnar árið 2005. Þá var
um aldarfjórðungur liðinn frá smellinum
The Stepfather. Hann fékk leiklistarbakt-
eríuna á meðan hann stundaði nám við
háskóla í Michigan, þar sem hann fékk
hlutverk í uppfærslu á Hinrik IV. Síðan
varð ekki til baka snúið, þó svo að
O’Quinn hafi m.a. ótvíræða tónlistarhæfi-
leika og spili m.a. eins og engill á gítar.
O’Quinn hóf atvinnumennsku í leiklist
á fjölunum í Baltimore, það var síðla á 8.
áratugnum og fór með hlutverk í mörgum
frægum verkum. Frammistaða hans barst
norður á Broadway, þar sem hann starfaði
í mörg ár. Þaðan lá leiðin í sjónvarp og
síðar í kvikmyndir. Frægastur er hann
fyrir glæsilega frammistöðu sem John
Locke í Lost, sem færði honum Emmy-
verðlaunin árið 2007. Hann naut einnig
mikilla vinsælda í sjónvarpsþáttunum
Millenium, JAG og Alias.
Sem fyrr segir sást O’Quinn fyrst á hvíta
tjaldinu í vandræðavestranum Heaven’s
Gate, sem gerði sér lítið fyrir og setti gam-
algróið kvikmyndaver á höfuðið. Það er
þó ofrausn að kenna O’Quinn um hvernig
fór, hann fer með smáhlutverk í mynd-
inni. Magnaður leikur hans sem geðklofi
og morðingi gerði The Stepfather að víð-
frægri költ-mynd og er það án efa hans
þekktasta kvikmyndahlutverk. Það dugði
þó ekki til að setja hann á stall með þeim
frægustu, O’Quinn hefur haft vissulega
nóg fyrir stafni, en einkum í sjónvarpi og
myndum á borð við Young Guns, The X-
Files Movie og The Rocketeer. Hvað sem
því líður þá er O’Quinn einn þeirra leikara
sem bæta allt sem þeir koma nálægt og
óskandi að við fáum að njóta hæfileika
hans sem fyrst, á litla skjánum eða tjald-
inu. Þegar litið er á afrek hans í The Step-
father og Lost, furðar maður sig á því
hversvegna þessi geðugi hæfileikamaður
sem jafnan rís upp úr hisminu, hefur ekki
yfrið nóg að gera í góðum verkum.
saebjorn@heimsnet.is
Svipmynd: Terry O’Quinn, burðarleikarinn í Lost
Bætir allt sem hann kemur nálægt
Terry O’Quinn með Emmy-
verðlaunin fyrir Lost.
Laugardagur 22. maí 2010 kl. 22.20.(RUV)
Leikstjórinn Mike Nichols lætur ekki deigan
síga þó hann verði áttræður að ári og tæp 45
ár séu liðin síðan hann stýrði The Graduate,
sinni frægustu og vinsælustu mynd. Í kvöld
býðst okkur Charlie Wilson’s War, nýjasta
mynd Nichols, gerð það dæmalausa ár
2007. Hún fjallar um þennan alræmda þing-
mann, kvennamann og drykkjurút sem var
dálítið áberandi á þingi um 1980. Aldrei álit-
inn merkilegur pappír en sat þó í nokkrum
veigamiklum nefndum og vann það helst til
afreka að útvega Afgönum vopn í baráttu
þeirra við Sovétið. Prýðileg skemmtun, Tom
Hanks leikur breyskan vandræðagrip trúverð-
uglega, atburðarásin er lífleg, lygileg en sönn
og aukaleikarar góðir: Amy Adams, Julia Ro-
berts og Philip Seymour Hoffman.  ½
Börn
Hvítasunnudagur 23. maí 2010 kl. 22.25
(RUV)
Fyrri myndin í tvíeykinu Börn/Foreldrar eftir
Vesturportshópinn og Ragnar Bragason sem
jafnframt leikstýrir. Fjallað er um vandamál
nokkurra, ólíkra Reykvíkinga sem flestir hafa
lítið á milli handanna, þ.á m. Karítas (Nína
Dögg Filipusdóttir) einstæða móður með
fjögur börn og á í forræðisdeilum við fyrrver-
andi sambýlismann sinn yfir dætrum þeirra
þremur. Þá áttar hún sig ekki á að sonur
hennar, sem er fórnarlamb eineltis, stefnir
hraðbyri niður á við. Frábærlega skrifuð af
hópnum sem tekur á umhugsunarverðu sam-
tímavandamáli, börnum, uppeldi þeirra og
aðstæðum. Nína Dögg er stórkostleg, sömu-
leiðis Gísli Örn Garðarson og Ólafur Darri er
eftirminnilegur í hlutverki geðfatlaðs, ungs
manns. Annars er leikurinn yfirhöfuð fram-
úrskarandi eins og myndin öll. Myndir helgarinnar í sjónvarpi
Charlie Wilson’s
War – Einkastríð
þingmannsins
Kvikmyndir