Ný saga - 01.01.2000, Blaðsíða 67

s
Island var stöðutákn fyrir hinn einvalda konung
arsögu. Aðalhlutverk netverksins er að skapa
umhverfi sem auðveldar samskiptin milli
þeirra sem fást við hin ýmsu einkenni tíma-
bilsins, og gerir það mögulegl að draga
stærri línur en bara i'yrir livert land um sig.
Það eru nú um það bil 70 aðilar að netinu, og
ef menn vilja vera með þá er það hægt í gegn-
um heimasíðuna okkar: http://www.hum.ku.-
dk/nmh/index.html
Hvaða áherslur eru ráðandi í sagnfrœði-
rannsóknum í Danmörku núna?
Það er nú ekki auövelt að draga fram
ákveðnar áherslur. En í raun er það ekki ólíkl .
því sem gerist annars staðar. Sagnfræðin færir
sig hægt og bítandi frá áherslu á þjóðarsöguna
og í raun frá því að skrifa
fyrir almenning og yl'ir á að
skrifa fyrir aðra fræðimenn,
jafnframt því sem rannsókn-
irnar fá á sig alþjóðlegri blæ.
Það eru ekki allir jafná-
nægðir með þessa þróun.
Svo stefnir þróunin líka í þá
átt að taka fyrir menningar-
söguleg efni, en vegna þess
hve mannaskipti eru fátíð,
jafnframt því sem menn eru
ol't lengi að skrifa, þá er
erfitt að segja l'yrir um ein-
hverjar sérstakar áherslur
nema það sem ég hef þegar
nefnt, aukna faglega og al-
þjóðlega áherslu.
Það hefur joó verið svo,
og er enn, að kynslóðaskipl-
in í sögukennslu háskólanna hafa gengið
hægt. Þetta er ekki neitt sérdanskl fyrirbæri,
en heí'ur staðið endurnýjun fræðanna fyrir
þrifum. Þetta hefur líka orðið lil þess að þeir
seni hafa lagl slund á sagnfræðinám undan-
farin 5-10 ár hafa fremur orðið fyrir utanað-
komandi áhrifum en áhrifum frá kennurum
sínum. Ég þori þó ekki að segja hversu stóran
þátt þelta hefur ált í þeirri áherslubreytingu
sem orðið hefur.
Það hefur verið einkennandi fyrir ril um
danska sögu að menn skrifa yl'irlitsverk, sem
byggja á einstökum rannsóknum, ólíkt því
sem maður sér td. í Svíþjóð og í hinum engil-
saxneska heimi, þar sem flest sagnfræðirit eru
unnin upp úr doktorsritgerðum. Sú þróun er
nú hafin hér, en fyrr var það svo, að menn
skrifuðu Danmerkursögu eða veraldarsögu í
mörgum bindum, sem voru vinsæl verk og
mikið lesin. Það hefur líka verið auðvelt á fá
fjármagn til að skril'a yfirlitsverk þar sem
margir koma að verki. Þetta hefur bæði kosti
og galla. Að einu leyti gefur þetta tilefni til að
skoða sögulegt mikilvægi og draga meginlínur
innan þjóðarsögunnar, en á hinn bóginn gerir
þetta að verkum að menn hugsa ekki í alþjóð-
legu samhengi og tengjast ekki nýjustu hug-
myndum í sagnfræðirannsóknum, þótt yi'ir-
litsritin byggi auðvitað á undangengnum
rannsóknum höfundanna.
Eru Danir enn mikilir
söguáhugamenn?
Danir eru áhugamenn
um sögu, það er alveg ör-
uggt. Kannski ekki eins
miklir og íslendingar, en
góð sagnfræðirit seljast
alltaf vel. Ég var nýlega
með í verkefni um ritun
stjórnsýslusögu, þriggja
binda verks sem nær frá
upphafi til vorra daga
(Dansk Forvaltningshistorie
1—1II, Kaupmannahöfn,
2000). Þar skrifaði ég um
17. öldina. Þegar þessar
bækur voru kynntar hér á
fundi hjá útgefandanum
voru mættir 600 manns,
flestir starfandi innan stjórnkerfisins, sem
sýnir að þeir sem vinna í þessu umhverfi nú
eru sér meðvitaðir um söguna og hafa áhuga
á að kynna sér hvernig stjórnkerfið hefur þró-
ast. Nei, ég held ekki að danskir sagnfræðing-
ar geti verið óánægðir með undirtektir al-
mennings við verkum sínum, eða yfir því að
það skorli möguleika lil að koma verkunum á
framfæri.
Hvað með sögu annarra Norðurlanda?
Eins og ég nefndi áðan er það tilhneiging
meðal danskra sagnl'ræðinga að líla út fyrir
hin „smádanska" sjóndeildarhring. Saga heild-
Kennsluefni
er tilvalið að
leggja á Netið,
en að nota það
sem útgáfu-
miðil, það sé
ég ekki sem
varanlega lausn
65