Ritmennt - 01.01.2002, Síða 159

Ritmennt - 01.01.2002, Síða 159
RITMENNT ILMANSKÓGAR BETRI LANDA íslandi til Nýa íslands - þessi öreigi sem hafði fært börn sín að fórn von- inni um miklu ágætari framtíð, fullkomnara líf. Tár hans féllu niðrá ís- inn. (209) í Nýja íslandi má einnig sjá tengsl við kvæði Guðmundar Frið- jónssonar á Sandi, Bréf til vinar míns, sem sagt er að hann hafi ort til Baldvins Þorgrímssonar, bónda á Bergsstöðum í Þingeyjar- sýslu, þegar hann hugðist fara vestur.32 í kvæðinu er erindi sem á sér beina samsvörun í endurteknum hugsunum Torfa um kindurnar, hestana, kýrnar og börnin, um það sem hann hefur kastað frá sér og glatað: Ætlarðu að fara út í bláinn? yfirgefa litla bæinn? eigum þínum út á glæinn öllum kasta og fram á sjáinn? Ætlarðu að glata ánurn þínum? afbragðs-hesti, tryggum vini? þínu góða kúakyni? kasta í enslcinn börnum þínum? í ævisögu Guðmundar segir Þóroddur Guðmundsson að kvæðið hafi verið lesið upp á samkomu í Aðaldal og þegar komið hafi verið að hendingunum „Ætlarðu að glata ánum þínum / afbragðs hesti, tryggum vini / þínu góða kúakyni" hafi Benedikt frá Auðnurn ekki getað orða bundist og sagt: „Mikið andskoti er þetta gott!"33 Þá segir sagan að vegna kvæðisins hafi Baldvin hætt við vesturför.34 Kvæðið hefur einnig haft áhrif á Halldór Laxness sem samdi ekki aðeins við það söguna Nýja Island, heldur minnist þess einnig í sambandi við vesturferð Jóhanns Magnúsar Bjarnasonar í I túninu heima (188-89) og vísar þar orð- rétt í sömu hendingar og hrifu mest Benedikt frá Auðnum. Mynd á bls. 154: Halldór orti mikið af kvæðum á Vestur- heimsárum sínum og birti í vestur-íslensku blöðunum í Winnipeg. Eitt frægasta kvæði sitt, íslenskt vögguljóð á Hörpu, orti hann í San Francisco í mars 1928 og birt- ist það fyrst á forsíðu Heimskringlu 18. apríl 1928 undir titlinum Islenzk vöggu- ljóð á Hörpu. 1928. f eftir- mála 2. útgáfu Kvæðakvers (1949) gerir Halldór svofellda grein fyrir kvæðinu: „Is- lenskt vögguljóð er ort á Hörpu 1928 1 San Francisco." (144) Blaðið hefur hins vegar misskilið titilinn og birtir með kvæðinu mynd af hljóðfærinu hörpu. Þá á Halldór sennilega við þetta kvæði í bréfi til Jóns Leifs, dagsettu í San Francisco 16. apríl 1928, þar sem segir: „Eg hef undanfarið verið að semja solítið af smávísum fyrir fá- tækar sveitakonur og þurra- búðarmannakonur að raula við húsverk og lángar mig til að biðja yður að sernja lag við það." Ekki varð Jón Leifs við beiðni Halldórs um þetta. Landneminn mikli í september 1927 ferðaðist Halldór um íslendingabyggðir í Manitoba og las úr verkum sínum, m.a. söguna Nýja Island sem af samtímaheimildum að dæma hefur verið vel tekið. I Heims- 32 Guðmundur Friðjónsson, Úr heimahögum (1902), bls. 243-44. 33 Þóroddur Guðmundsson, Guðmundur Friðjónsson, bls. 127. 34 Sama, bls. 219. 155
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.