Vera - 01.04.2001, Blaðsíða 24

Kynlífsvæðíng
Guðrún Agnarsdóttir yfirlæknir Neyðarmóttöku vegna nau&gunar
500.000 - 600.000 austur-evrópskar konur hafa verið hnepptar í
kynlífsþrœldóm
efnd á vegum jafnréttisnefndar Evrópuráðsins hefur sent frá sér upplýs-
ingar um viðskipti með fólk til kynlífsþjónustu og kynlífsþrælkunar og
tillögur um leiðir til að stemma stigu við því. Guðrún Agnarsdóttir yfir-
læknir Neyðarmóttöku vegna nauðgunar var formaður í sambærilegri
nefnd sem vann að tillögum um lagabreytingar og aðgerðir við ofbeldi
gegn konum og börnum. Hún kynnti vinnu þessara nefnda á fundi UNIFEM
á íslandi nýlega. Eftirfarandi er erindi hennar um vinnu nefndarinnar sem
rannsakaði viðskipti með fólk til kynlífsþrælkunar.
að er staðreynd að mansal til kynlífsþrælkunar
er hnattrænt vandamál þar sem fólk er sent að
sunnan til norðurs og að austan til vesturs, frá
svæðum þar sem ríkir örbirgð til efnasvæða. Hrun
austur og mið-Evrópu, þar sem ríkir atvinnuleysi og
fátækt, á stóran þátt í því vandamáli sem við stönd-
um nú frammi fyrir. Talið er að um 500.000 - 600.000
austur-evrópskar stúlkur hafi verið hnepptar í kynlífs-
þrældóm á undanförnum 5-6 árum og þeir miklu
flutningar sem fram fara eru ekki mögulegir nema
með vel skipulögðum netum sem byggja á eftirspurn
stórs hóps neytenda, en þeir eru yfirleitt nafnlausir
og ósýnilegir.
Þrenns konar samtök sjá um dreifingu
Talið er að þrenns konar samtök sjái um dreifingu á
fólkinu. í fyrsta lagi eru það stór samtök með alþjóð-
legu stjórnkerfi og pólitíska og efnahagslega tengiliði
á öllum stigum, bæði í upprunalöndum og í áfanga-
löndum. Mansalið byggist á gagngerri þekkingu á lög-
um og stjórnkerfi áfangalandanna og þeirra sem ferð-
ast er um og hulið á bak við löglegt yfirborð. Fórnar-
lömbum er lofað háum launum og samþykkt er
munnlega eða skriflega að þær muni vinna sem bar-
þjónar, dansarar, „fylgdarkonur" eða vændiskonur.
Fórnarlömb hafa skýrt frá því að þau hafi verið flutt í
hópum og farið um hendur margra milliliða og mörg
lönd áður en áfangastað var náð og voru skoðaðar á
leiðinni með tilliti til kynsjúkdóma. Þær höfðu yfirleitt
enga hugmynd um hvar þær voru eða hvert ferðinni
var heitið. Stundum voru þær skildar eftir og neyddar í
vændi. Á áfangastað voru vegabréf tekin af þeim.
Meðalstór samtök: Einnkenni þeirra er að þau selja
ekki fórnarlömb til annnarra hópa en hafa sjálf stjórn
á þeim og koma þeim fyrir í eigin klúbbum eða vænd-
ishúsum. Fórnarlömb þessara samtaka eru undir
ströngu eftirliti, neydd til að undirrita skuldayfirlýs-
ingar eða taka viðamikil lán í heimalandi sínu. Sömu-
leiðis eru þau neydd til að afhenda stóran hluta tekna
sinna af vændi fyrir afnot af herbergjum og öðrum að-
stæðum. Nauðungin er oft mikil, fórnarlömbum er
haldið gegn vilja sínum, þau barin, nauðgað, gefin lyf,
eru vannærð og sektuð og refsað ef þau hlýðnast ekki
samtökunum.
Lítil samtölc Þau byggjast á eftirspurn næturklúbba,
dansstaða og útvega bæði konur og karla. Síðan er
lítill hluti fólks sem hefur komið til Evrópu án þess
að fara um hendur þessara samtaka og hefur nýtt sér
margvíslegar eigin leiðir, löglegar eða ólöglegar, oft
með hjálp annarra. En hvernig sem fólk kemur, endar
það oft á því að lenda í sama vítahring vændis og
misnotkunar og nýta sér þjónustu glæpahringjanna.
Samvinna alþjóðlegra stofnana
Lög Evrópulandannan eru mjög misjöfn hvað málið
varðar, allt frá sérstökum lögum sem banna kynlífs-
mansal niður í engin lagaákvæði um málið. Sama
gildir um vændi, það er allt frá banni til þess að vera
löglegt eða þá að einungis er bannað að hagnast á
því. Þetta veldur ósamkomulagi á alþjóðavettvangi en
nefndin hvetur til þess að lögin verði samræmd á
milli landa og samin með það að markmiði að vinna
gegn verslun með fólk.
24