Vera - 01.04.2001, Blaðsíða 39

essi hugmynd kviknaði vegna þess að ég hef
árum saman veitt því athygli að hvenær sem
tala á um jafnrétti karla og kvenna á þingum og
ráðstefnum, og hvort konur eigi yfirleitt erindi til
jafns við karla til að reka þjóðfélagið, í stjórnmálalíf-
inu, þá eru konur í meirihluta sem þingfulltrúar. Það
er eins og öll samtök og þjóðþingin með sendi konur
af stað sem fulltrúa sína. Fyrir nokkrum árum hélt
Interparlamentary Union, samtök lýðræðiskjörinna
þjóðþinga, merkilega ráðstefnu á Indlandi, Towards
Partnership between Men and Women in Politics.
Þess var farið á leit við þjóðþingin að senda ekki bara
konur, a. m. k. helmingurinn yrði að vera karlmenn og
þar sem þrír fulltrúar mættu til þings væri æskilegt að
það væru tveir karlar og ein kona. Þannig að þarna
suður í Nýju-Dehli var mjög glæsileg blanda af körl-
um og konum. Fyrir vikið lyftist þingið í hæðir vegna
þess að allt í einu voru allir þessir pólitísku karlar
komnir með svo mikinn metnað fyrir konurnar.
Nýlega var ég á OECD stefnu ásamt Geir Haarde
fjármálaráðherra og fleirum. Ráðstefnan hét Gender
Mainstreaming og átti að fjalla um hve æskilegt það
væri að konur taki þátt í opinberu lífi til jafns við
karla til að koma sjónarmiðum kvenna að. Og ennþá
einu sinni upplifði ég þetta að það voru tvær til þrjár
konur á móti hverjum karli." Vigdís hefur gengið með
þessa hugmynd lengi og lagt á það áherslu í ræðum
sfnum að jafnrétti náist ekki nema með samvinnu
karla og kvenna. „Það er ekki hægt að vinna að fram-
gangi þessara mála nema með vináttu karla - eins og
ég kýs að kalla það. Karlmenn verða að standa með
málstaðnum en ekki að vera hlutlausir eða láta konur
um að vinna honum fylgi," segir hún ákveðin. „En
karlar eru svolítið á verði þegar konur láta til sín taka.
Við heyrum það svo oft ef einhver kona haslar sér völl
að sumt séum við að taka yfir - slík viðbrögð eru
heldur íhaldssöm. Þetta hefur orðið til þess að ég
fékk þá hugmynd að það ætti að blása til alþjóðaráð-
stefnu um málefni kvenna þar sem aðeins væru karlar
eða þrfr karlar á móti hverri konu; æskilegast væri að
það væru einungis karlar og ef til vill tvær til þrjár
konur sem höfða mætti til í álitamálum. Þetta er mál
sem Vesturlöndin yrðu að standa fyrir, kannski Sam-
einuðu þjóðirnar. Ég hef rætt um þetta við nokkra
karla hjá UNESCO og þeir eiga það til að brosa í
„Ég er alveg viss um að það hefði gríðarleg
óhrif ef hægt væri að koma ó alþjóðlegri
karlaróðstefnu um mólefni kvenna, róð-
stefnu sem vekti athygli og sendi fró sér
skarpar ólyktanir."
kampinn. Það er nokkuð merkilegt. Jafnréttismál eru
meðal markmiða Sameinuðu þjóðanna sem þeir
vinna fyrir en þeim finnst þessi hugmynd ansi hátt
uppi í fjalli. Ég er alveg viss um að það hefði gríðar-
leg áhrif ef hægt væri að koma á alþjóðlegri karlaráð-
stefnu um málefni kvenna, ráðstefnu sem vekti at-
hygli og sendi frá sér skarpar ályktanir."
Telurðu þá að álytkun karlaráðstefnu skilaði
meiri árangri en kvennaráðstefnu? Yrði hlustað
betur og meira á karlana en konur?
„Það gefur auga leið, það er betur og meira hlust-
að á karla en konur f heiminum. Þetta er búið að vera
slíkt puð í öll þessi ár. Ég er alin upp við mikið tal um
kvenréttindi, jafnrétti. Auðvitað hef ég séð mikinn
ávinning á mínu æviskeiði en það er mjög langt í
land og gengur afskaplega hægt."
Vigdfs hefur sjálf góða reynslu af samstarfi kynj-
anna en þær stöllur í heimsráði kvenleiðtoga
(Council of Women World Leaders) hafa fengið karl-
ana í InterAction (félag fyrrum forseta, forsætisráð-
herra en Vigdís er ein þriggja kvenna sem á sæti f
þeim samtökum), til þess að vera f einskonar ráðgjaf-
arfélagi með þeim. Þetta hefur gengið afar vel og ver-
ið gefandi fyrir báða aðila.
„Ég er alveg sannfærð um það að ef hægt væri að
koma á svona umræðustefnu, og uppfrá því skapa
einhverskonar umræðuhópa, gæti það haft afar mikil
áhrif. í þessu samhengi er ég ekki síður að hugsa um
þriðja heiminn. Ef valdamiklir og gáfaðir menn á
Vesturlöndum, sem þriðji heimurinn bæri virðingu
fyrir, tækju sig til og ræddu mál kvenna sín í milli og
gæfu út vel orðaða yfirlýsingu um hve sjálfsagt jafn-
rétti milli karla og kvenna er og hve mikill akkur það
er öllum þjóðfélögum - ef það síaðist út að þetta
væri skoðun þessara manna, heimsþekktra manna,
Nóbeisverðlaunahafa og allt hvað eina gæti það
einnig orðið til að hjálpa þeim konum sem eru í þeim
hremmingum að vera í ánauð í samfélaginu. Frum-
kvæðið verður að koma frá mönnum sem njóta
heimsvirðingar. Kannski væri hægt að koma þessu af
stað innan Evrópuráðsins sem lætur sig jafnréttismál
miklu varða."
Vigdís segir hugmynd sína byggða á sterku raun-
sæi. Henni finnst of hægt ganga í jafnréttismálum,
þau eru ekki í eðlilegum farvegi segir hún. Og hún