Vera - 01.06.2004, Qupperneq 22

/ JAFNRETTI FYRIR ALLA
ÉG HELD AÐ INNFLYTJENDAKONUM GETI GAGNAST ÞAÐ MJÖG VEL HVERSU LANGT JAFNRÉTTISSTARFIÐ ER
KOMIÐ HÉR Á LANDI OG HVERSU STERKA STÖÐU KONUR HAFA, ÞRÁTT FYRIR BAKSLAGIÐ í SÍÐUSTU KOSNING-
UM. VIÐ VITUM LÍKA AÐ EF VIÐ HJÁLPUM KONUM AÐ AÐLAGAST ÞÁ HJÁLPA ÞÆR ALLRI FJÖLSKYLDUNNI
„Það er okkar tilfinning en við vitum það ekki fyrir víst
af því það hafa engar rannsóknir verið gerðar. Ég veit ekki
hvort innflytjendakonur eru lægra settar en íslenskar kon-
ur. Flestar eru reyndar í lægra launuðum störfum, en ég
veit ekki hvort kona fær minna borgað af því að hún er út-
lensk heldur en íslensk kona í sambærilegu starfi. Ég efast
um það. Við vitum sannarlega um konur sem hafa ekki
fengið menntun sína viðurkenda, en við vitum líka um
konur sem hafa fengið menntun sína metna. Við erum
ekki með nákvæmar tölur. Auðvitað verður maður að láta
reyna á það. Þegar ég kom hingað fyrst var ég með BA
próf í ensku og þýsku og með mjög góða starfsreynslu, en
ég talaði enga íslensku þannig að ég gat ekki ætlast til
þess að ég fengi mjög gott starf. Ég vissi að ég þyrfti að
mennta mig meira. Ég gerði það, en það var ekki auðvelt,
sér í lagi fjárhagslega, auk þess sem maður þarf að hafa
mjög sterka sjálfsmynd til að geta farið „afturábak" og
reynt að bæta upp eitthvað sem mann vantaði ekki í
heimalandinu. Flestir útlendingar koma hingað til að
vinna, ekki til að eyða nokkrum árum í háskóla til að læra
tungumálið. Hér á landi eru til menntaðar konur, t.d. frá
Austur-Evrópu og Asíu, sem ráða sig til vinnu í fiski. Það er
erfitt af því þær hafa þá ekki mörg tækifæri til að læra ís-
lensku. Þær vinna langan vinnudag, þekkja ekki kerfið og
þurfa að sjá fjölskyldum sínum farborða. Fyrir vikið eiga
þær erfitt með að rífa sig upp, drífa sig í að læra íslensku
og reyna að fá menntun sína viðurkennda. Hér þarf að
vinna frekari rannsóknir. Menntamálaráðuneytið gæti t.d.
kortlagt og borið saman skólagöngu og menntun í ýms-
um löndum til þess að hægt sé að meta hvar fólk raun-
verulega stendur svo það geti fengið störf við hæfi."
Nú er mikið talað um um útvíkkun jafnréttishugtaksins,
mikilvægi þess að það nái yfir víðara svið en eingöngu
jafnrétti kynjanna. Þá eru samkynhneigðir, fatlaðir og inn-
flytjendur gjarnan settir undir sama hatt.
„Fræðilega séð eiga þessir hópar kannski sitthvað sam-
eiginlegt, þeir eru jú allir úti á jaðrinum, en í raunveruleik-
anum eigum við ekkert meira sameiginlegt með þessum
hópum en öðrum. Það má samt segja að samkynhneigðir
og fatlaðir séu lengra komnir í sinni jafnréttisbaráttu og
við gætum vissulega lært af þeirra reynslu. Fyrir mér er
jafnrétti innflytjenda sér mál sem á heima í víðari skilningi
jafnréttishugtaksins. Samt er ég ekki viss um að innflytj-
endakonur séu endilega verr settar en innflytjendakarlar."
Innflytjendakonur eiga
samleið með kvennahreyfingunni
En samt stofnuðuð þið félag innflytjendakvenna.
„Já, við vildum aðgreina okkur á þann hátt því við vild-
um njóta góðs af kvennabaráttunni og við teljum okkur
eiga samleið með öðrum kvennahreyfingum. Ég held að
innflytjendakonum geti gagnast það mjög vel hversu
langt jafnréttisstarfið er komið hér á landi og hversu sterka
stöðu konur hafa, þrátt fyrir bakslagið í síðustu kosning-
um. Við vitum líka að ef við hjálpum konum að aðlagast
þá hjálpa þær allri fjölskyldunni. Okkur var mjög vel tekið
af öllum kvennasamtökunum hér á landi. Við höfum feng-
ið stuðning og erum byrjaðar að vinna í mörgum málum.
Mér fannst eins og íslenskar konur hafi verið fegnar að fá
að tala við okkur, konur af erlendum uppruna, ekki bara
tala um okkur.
Við verðum líka að átta okkur á því að margar innflytj-
endakvennanna koma frá löndum þar sem kvenréttinda-
báratta er ekki til eða langt á eftir. í mörgum löndum í
Austur-Evrópu er femínismi nú einangraður innan háskól-
anna og hefur, eftir fall kommúnismans, fengið á sig nei-
kvæðan blæ úti í samfélaginu. (valdatíð kommúnista voru
mikið af réttindum kvenna tryggð, t.d. barnagæsla og þar
með aðgangur að vinnumarkaðinum. Nú er hinsvegar til-
hneiging til að afskrifa það allt sem eitthvað vont og ýmis
neikvæð vestræn áhrif hafa verið tekin upp. Mamma mín
hafði miklu meiri réttindi þegar hún var ung heldur en
ungar konur í Króatíu í dag. Svo koma ungar konur frá
þessum samfélögum til íslands og þær skortir algjörlega
femíníska meðvitund af því að kvennabaráttan hefur stig-
ið svo mörg skref aftur á bak í heimalöndum þeirra."
Hvernig finnst þér fjölmiðlaumfjöllun um innflytjendur
á íslandi?
„Fjölmiðlar draga oft upp neikvæða eða að minnsta
kosti staðlaða mynd af innflytjendum. Annað hvort það
eða þá mataruppskriftir. Fyrirjólin ertil dæmis oft hringt í
mig og ég beðin um að koma í viðtal og gefa uppskrift frá
heimalandi mínu. Ég svara þvíjafnan til að ég kunni ekk-
ert að elda og kæri mig ekki um þesslags umfjöllun.
Reyndar var umfjöllunin í kringum útlendingafrumvarpið
mjög góð og málefnaleg. En í fjölmiðlum finnur maður
alltaf einhverja tilhneigingu til að mála myndina sem
svartasta. Til dæmis heyrum við oft slæmar fréttir um inn-
flytjendur á öðrum Norðurlöndum. Það er mikið talað um
atvik sem eiga að „sanna" hversu erfitt sumum þjóðum
gengur að aðlagast vestrænni menningu. Og oft er þá
reynt að spá í hvort eitthvað slíkt geti komið fyrir hér. Að
mínu mati er þetta fyrst og fremst ábyrgðaleysi af hálfu rit-
stjóra blaðanna. Skrifuð orð hafa miklu meiri áhrif en töluð
orð."
tbl. / 2004 / vera