Freyr - 15.12.2004, Qupperneq 60

Skýrsluhald í hrossarækt
2004
Þátttaka og umfang
Nýjustu tölur úr gagnabanka
hrossaræktarinnar, WorldFeng,
segja að þar séu nú rúmlega
214.000 hross skráð og hefur
þeim því fjölgað um u.þ.b. 24000
á einu ári. Af þeim eru folöld fædd
2003 og ásett á íslandi 4476 tals-
ins svo sem sjá má í töflu 1. Sam-
bærilegur fjöldi úr árgöngum
2001 og 2002 voru 3233 og 3742
folöld þannig að ásetningur er
mjög að aukast á síðustu árum og
nú milli ára um rúm 730 folöld.
Aukningin er umtalsverð en á hitt
má einnig minna að einhver aukn-
ing á sér stað í gegnum það að ný-
ir skýrsluhaldarar bætast í hópinn.
Samkvæmt forðagæsluskýrslum
voru veturinn 2003 til 2004 sett á
4902 folöld. Miðað við þá tölu eru
rúmlega 90% ásettra folalda innan
skýrsluhalds sem er vel ásættan-
legt en sýnir einnig að enn er starf
að vinna við útbreiðslu þess. Af
heildarijölda hrossa í WorldFeng
eru rúm 172 þúsund fædd á Is-
landi en rúm 20 þúsund í Dan-
mörku sem kemur næst í röðinni
sem fæðingarland.
Svo sem sjá má af töflu 1 eru
langflest folöldin á Suðurlandi eða
38% allra folalda í landinu, þar á
eftir koma Húnavatnssýslur og
Skagaíjörður með 16% hvort
svæði. A-vottuðum folöldum
fjölgar nokkuð ár frá ári en þó
ótrúlega hægt miðað við hvað lítið
þarf að leggja af mörkum svo að
A-vottun fáist. Skila þarf fyljunar-
vottorðum og folaldaskýrslum fyr-
ir áramót ár hvert og einstaklings-
merkingarvottorðum fyrir mars-
byrjun og þá fæst A-vottun.
1. tafla. Fjöldi skráðra folalda sem sett voru á úr árgangi 2003 (eftir svæðum) og hlutfall A-vottaðra.
Fjöldi Hlutfall Fjöldi A-vottaö Hlutfall A-vottað
Kjalarnesþing (25) 211 5% 41 19%
Borgarfjarðarsýsla (35) 194 4% 84 43%
Mýrasýsla (36) 120 3% 35 29%
Snæfellsnes (37) 116 3% 48 41%
Dalasýsla (38) 72 2% 8 11%
Vestfiröir (45) 16 0% 3 19%
Strandasýsla (49) 24 1% 3 13%
V-Húnavatnss. (55) 289 6% 80 28%
A-Húnavatnss .(56) 440 10% 156 35%
Skagafjöröur (57-58) 736 16% 212 29%
Eyjafjörður (65) 302 7% 101 33%
S-Þingeyjars .(66) 70 2% 35 50%
N-Þingeyjars .(67) 28 1% 10 36%
N-Múlasýsla (75) 58 1% 21 36%
S-Múlasýsla (76) 67 1% 24 36%
A-Skaftafellss. (77) 53 1% 2 4%
V-Skaftafellss. (85) 46 1% 7 15%
Rangárvallasýsla (80,81,84,86) 1024 23% 242 24%
Árnessýsla (82,87,88) 610 14% 140 23%
Heildarfjöldi 4476 100% 1252 28%
Gæðastýring í hrossarækt
Sextán bú taka í dag þátt í svo-
kallaðri “Gæðastýringu í hrossa-
rækt” sem miðar að því að votta
framleiðslu búanna sem vistvæna
gæðaframleiðslu. Gæðastýringin
tekur til þriggja þátta, í fyrsta lagi
skýrsluhalds sem er hjá þessum að-
ilum í engu frábrugðið skýrslu-
haldi annarra þátttakenda í skýrslu-
haldi. í öðru lagi er um að ræða
vottun á notkun lands með tilliti til
beitar. Þessi vottun er unnin undir
faglegri umsjón landgræðslunnar
en ábyrgðaraðili er viðkomandi
búnaðarsamband. Þriðji þáttur
gæðastýringarinnar er umhirðu-
þátturinn sem tekur til heilbrigðis-
þátta og miðast við fóðurástand og
almennt heilbrigði hrossanna.
Þetta eftirlit er framkvæmt af dýra-
lækni búsins eða hrossaræktar-
ráðunauti viðkomandi svæðis. Bú,
sem standast alla þrjá þætti gæða-
stýringar, fá sérstakt viðurkenning-
arskjal í lok hvers árs, auk þess
sem eignarhaldsskírteini hrossa frá
búunum fá sérstakan stimpil gæða-
stýringarinnar.
Merkingar hrossa
Samkvæmt reglugerð um bú-
ljármerkingar ber hrossaeigend-
160 - Freyr 11-12/2004