Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1953, Page 51

GíSLI JÓNSSON:
Afmælis órar
Á öllum tímum og öldum hefir
ttiannfólkið, þegar ævidegi tók að
halla, þráð viðhald og framhald
æskunnar og þroskaáranna. Út af því
hefir ef til vill sprottið hin algenga
Þjóðtrú víða um lönd, að einhvers
staðar í suður- eða vesturlöndum
v®ri að finna brunn æskunnar, þar
Sein menn gætu þvegið af sér þreyt-
una og ellimörkin, bergt af lífsins
vatni og orðið ungir á ný. Á miðöld-
Unum fékst lækna- og töfralistin
mjög við þetta viðfangsefni; sáu
menn jafnvel ekki í að selja sál sína
Peim Gamla fyrir fáein ár og fáeina
^r°pa af æskublóði, sbr. Faust-sög-
^rnar, sem Goethe og ýmsir óperu-
ófundar hafa gjört frægar, og fleiri
Pjóðsagnir af líku tæi. Eiríkur víð-
órli fór til Indíalands og í gin drek-
eus, og fann ódáinsakur, en undi
Pur ekki og dó svo fyrir bragðið
S “mmu síðar. Okkar fornhelgu goð
^u eplin góðu, sem firrði þau elli.
Unn, kona Braga skáldaguðs,
§eymdi eplin, og er ekki ósennilegt,
a þegar kveðskapur hans fór að
Verða leirkendur og þur, hafi
erling stungið upp í hann epli til
a, örva ögn í honum blóðið. Nú á
a°§um fást læknavísindin mjög við
, Jeysa gátu hrörnunarinnar, og er
i ólíklegt, að áður langt um líður
erði hún að einhverju leyti ráðin,
1 draumar mannsandans rætast
iestir um síðir.
En svo er önnur gáta, sem er enn
torráðnari, því hún snertir það sem
af andanum er fætt. Hvað veldur
því, að sumir þeir, sem öll skilyrði
virtust hafa til vaxtar og þroska,
þorna upp og frjósa á unga aldri?
Var það kannske af því, að þeir
gleymdu að bíta í epli Iðunnar, þegar
tungan varð stöm og hjartað kalt,
eða þá af því, að þeir vanræktu að
sá fræi sjálfsafneitunarinnar í
Ódáinsakurinn?
Svo eru aðrir, sem gamlir verða
að árum, en halda samt sálarjafn-
vægi sínu og varma hjartans fram í
rauðan dauðann. Þeir hafa fundið
yngingarbrunninn. Þeir hafa laugað
sig í helgilindum eilífrar æsku.
Þessum flokki tilheyrir Jakobína.
Ég sá Bínu fyrst, er hún stóð á
tvítugu. Hún var þá heitmey bróður
míns. Síðan eru liðin fimmtíu ár. í
haust átti hún sjötíu ára afmæli, en
þrátt fyrir það er hún enn ung.
Lesið kvæðið hennar hér að framan.
Þar er enn sama hjartahlýjan, sama
ást og gleði yfir æskunni, engin
æðra þótt leiðirnar verði að skilja.
Hún er nú orðin ekkja, og börnin
hennar elskuleg sum farin á undan
henni og hin út í heiminn til að lifa
sínu eigin lífi. En hún á enn lifandi
starfssvið — vakandi áhuga á, að
halda grænum frægðarmeiði lands-
ins, sem hún er sjálf sprottin úr —