Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1953, Side 68

50
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
aftur það sama? — Það bara sljófg-
aði hugann og setti hann í eins kon-
ar gapastokk.
Oscar hafði mig upp í, að ganga
út með sér á kvöldin. í fyrstu færð-
ist ég undan því; áleit það tíma-
þjófnað. Ég hafði líka hálfgerðan
beyg af að láta sjá okkur saman á
götunni. Ég svo smávaxinn og lítill
fyrir mann að sjá, en hann risa-
vaxið glæsimenni. En enginn komst
undan þar sem Oscar leitaði á. Hann
hafði sitt fram við alla, án þess
maður fyndi að sér væri þröngvað
til að verða við vilja hans. Og munu
fáir hafa iðrast þess, að láta að ráð-
um Oscars. Þessar kvöldgöngur
reyndust mér ágæt hressing. Eftir
þær var hugsunin skarpari, og af
því Oscar umgekst mig sem jafn-
ingja sinn jafnt í návist annara og
þegar við vorum einir tveir, bar ég
höfuðið hærra og þóttist maður með
mönnum. Að einu leyti stóð mér þó
stuggur af undanhaldi mínu þegar
Oscar átti í hlut. Hvernig færi með
þá lífsstefnu, sem ég hafði sett mér,
ef Oscar afsannaði mér, að fjár-
söfnun væri hið eina nauðsynlega?
Ekki svo að skilja, að ég óttaðist að
til væru rök, sem megnuðu að breyta
skoðun minni í þeim efnum, hver
sem bæri þau fram. En það var ekki
rökfimi Oscars, sem kom öðrum á
hans mál, heldur persónulegir töfr-
ar, sannfæring um, að hann vildi
manni alt hið bezta, og meðvitundin
um afburða vitsmuni hans. Tæki
hann í sig, að snúa mér frá áformi
mínu var honum sigurinn vís. Bezta
vörn er áhlaup, hugsaði ég mér. Og
á einum göngutúr okkar lét ég í ljós
undrun mína yfir því, að hann skyldi
geta haft nokkuð saman við mig að
sælda. Mér væri kunnugt um álit
hans á þeim mönnum, sem verja
æfinni til þess eins að safna fé.
„Hvað koma mér við ætlanir og
þrár annara?“ segir Oscar. „Held-
urðu ég væri ekki fremur einmana,
hefði ég ekkert saman að sælda við
aðra en jafningja mína?“ Spurning-
unni fylgdi sú glettni í svip hans og
rödd, að ég vissi, hann var að henda
gaman að þeirri tröllatrú, sem ég
hafði á honum — að hann ætti ekki
sinn jafningja. En svo varð hann
alvarlegur. „Þú gleymir því, að af
öllum þeim biljónum manna, sem
hafa bygt og byggja þennan heim
okkar, er enginn öðrum líkur. Þvi
er engin villa verri en sú, að dænaa
einn öðrum meiri eða betri. Eins og
skaparanum, eða náttúrunni hefði
feilað! Nei, Mundi minn. Við skul*
um ekki ætla alföður svo hlutdræg'
an, að hann hafi afskift börn sín-
Alt er gott sem gerði hann, þó jafn-
margt sé sinnið sem skinnið“. Hann
hló, en ég hristi höfuðið. Alténd var
það sama sagan. Oscar greiddi allaj-
flækjur, sem ég komst í við nánu ,
og færði fram í ljósið alt, sem 1
myrkrum skólabóka minna var hul'
ið; en færi hann út í aðra sálm^.
varð mér umtalsefnið óskiljanlegre
með hverri skýring hans. En mes
gramdist mér, að vita aldrei me
vissu hvort honum var gaman e
alvara.
Yfirleitt voru íslenzkir nemendur
ekki svo efnum búnir, að þeim
ist að slóra í bænum eftir skólum va
lokað. Þá voru allir vasar tómir 0 _
bráðnauðsynlegt, að ná sem fyrS
vinnu, hvort sem hún var ^arXia^
skólakennsla, smíðar, bændavinn
eða annað. Flestir höfðu Pa^.3u
töskur sínar áður en síðasta Pr° ir*g
var lokið og lögðu upp í heim e