Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1953, Qupperneq 109

FORDREIFAR úr ferðinni
91
tvær eru á Þjórsá og Jökulsá á
Fjöllum. Til hliðar, litlu neðar, sjást
vegsummerki gömlu brúarinnar,
sem Tryggvi Gunnarsson reisti
seint á nítjándu öldinni og gaf
Hannesi Hafstein tilefni kvæðisins.
Minning Tryggva er enn græn á
Selfossi. Þar er Tryggvagata og þar
við brúarsporðinn er hressingarskáli,
sern heitir Tryggvaskáli. Hann er
skreyttur listaverkum eftir íslenska
^álara. Starsýnst varð mér á töfra-
úraum Kjarvals í Almannagjá.
í^aðan lá leið undir Ingólfsfelli
vestan ár, eins og Landnáma kemst
að orði. Bætir hún við: „Þar sem
sumir segja hann sé heygður“. Þjóð-
Sa§an hefir nú lagað þetta svo, að
ngólfur sé heygður uppi á fjallinu.
. emur maður nú brátt upp að Sog-
lnu- Það á upptök sín í Þingvalla-
vatni og er ein hin fegursta og vatns-
j^esta bergvatnsá á landinu, en um
eið einhver hin styttsta. Þingvalla-
vatn er talið stærsta stöðuvatn
andsins, og þó ekki stórt. í það
1'enna engar ár eða lækir, nema ef
elja skyldi öxará á Þingvelli.
^atnsmagn Sogsins hlýtur því að
erast til vatnsins neðan jarðar,
fn^a gjörir Jónas glögga grein fyrir
pví í kvæðinu Skjaldbreið:
Hötnin öll, sem áður féllu
undan hárri fjallaþröng,
skelfast, dimri hulin hellu,
hrekjast fram um undirgöng.
la r,^°^lnu eru stærstu rafvirkjanir
Ve if^nS’ ^egar það er fullvirkjað.
r .^rae®ingur, sænskur, fylgdi okk-
Sernnie5ur, r undirgöng stöðvarinnar,
(j- Var í smíðum. Var þar blautt og
Urn að litast; en þaðan eiga að
*andið S^raumar Þeir! sem lýsa skulu
ÞINGVELLIR
Hátt á eldhrauni upp,
þar sem ennþá Öxará rennur
ofan í Almannagjá,
alþingið feðranna stóð.
Engan blett á jarðríki hafði ég
meira þráð að sjá en Þingvöll. ís-
lendingabók Ara getur um ástæðuna
fyrir vali þingstaðarins þar. Frá
blautu barnsbeini hafði maður
drukkið í sig þá kafla sagnanna, sem
fram fóru á Alþingi. Segja má, að
þúsund ára saga þjóðarinnar snúist
um þann stað. Þá riðu hetjur
um héruð, þar stóð hann Þorgeir á
þingi og svo fjölmargir aðrir spakir
forfeður okkar. En saga Þingvalla
er ekki altaf glæsileg. Þar gengu
höfðingjar landsins útlendum kon-
ungi á hönd. Þar voru ómildir dóm-
ar dæmdir að ráði útlendra harð-
stjóra, galdrabrennur, drekkingar
kvenna fyrir skírlífisbrot o. s. frv.
En þar var líka barist fyrir lögum
og rétti, þótt lítt stoðaði oftast, svo
þó saga Þingvalla sé tíðum rauna-
saga, þá er hún þó í eðli sínu sigur-
saga, því við staðinn var bundin
sjálfstæðismeðvitundin. En þegar
Jónas kemur á Þingvöll er „fólks-
stjórnarþingið fræga“ afnumið af
útlendu einveldi, og um leið er
þar þrotin þyrping tjálda,
þögult og dapurt hraunið kalda,
og Snorrabúð orðin að stekk. En
Jónas gjörði meira en sakna hins
liðna á Þingvöllum. Hann orti
sköpunarsögu staðarins svo meist-
aralega, að enginn einn staður á
aðra þvílíka. Ég gekk í kringum
kirkjuna og gægðist inn. Hún er
fremur óásjáleg eins og flestar
sveitakirkjur heima, og að mér fanst
hálfgerð vanhelgun á staðnum.