Fréttatíminn - 16.03.2012, Blaðsíða 68

48 bækur Helgin 16.-18. mars 2012
 RitdómuR LéttiR JónínA LeósdóttiR
Mest selda innbunda
skáldverkið í Eymundsson
þessa vikuna er Kanill –
ævintýri og örfá ljóð um
kynlíf eftir Sigríði Jóns-
dóttur bónda. Þetta er
önnur bók hennar, sú fyrri
heitir Einnar báru vatn.
VinsæLL KAniLL
 RitdómuR KonuRnAR á stRöndinni eftiR toVe ALsteRdAL
f ormgerð spennusögunnar er kunn og nýr reyfari frá Svíþjóð staðfestir það. Ung kona vestan-
hafs er vel sett í starfi, ástfangin og
sæl með manni sínu sem er sjálfstæður
blaðamaður, metnaðargjarn og vel af
guði gerður. Hann vill slá í gegn og
leggur af stað til gömlu álfunnar í leit
að efni. Hún vinnur við sviðsetningar,
er þjálfuð í að greina atburði leiksins
og svið atburðarásar. Hún ber bagga,
föðurlaus úr umróti gömlu álfunnar,
móðirin nýlátin flóttakona frá Prag. Eig-
inmaðurinn hefur samband frá París og
segist vera kominn á rekspöl í rannsókn
sinni og á leið heim, sendir á undan sér
böggul, en eftir það spyrst ekki meir til
hans.
Ung sænsk stelpa er að skemmta
sér á suðurodda Spánar, hefur pikkað
upp strák og þau gamnað sér á strönd
í myrkri næturinnar. Svo vaknar hún
ein að morgni, rænd og yfirgefin. Hún
leitar að eigum sínum og gengur fram
á lík af ungum blökkumanni í flæðar-
málinu.
Þriðja konan er í felum á hafnarsvæði
á Spáni, hún er ein úr hópi flóttamanna
sem kom að næturþeli frá ströndum
Afríku. Henni tekst að komast af hafnar-
svæðinu og reikar út á hvíta strönd,
finnur þar skópar og leggur af stað í
langa för fótgangandi.
Þetta eru konurnar á ströndinni.
Saga þeirra þriggja skerst, tvær þeirra
lifa af, en sú þriðja ferst. Efnið er orðið
kunnuglegt: Mansal, þrælasala nú-
tímans og sögusviðið eru háborgirnar
París, Lissabon og New York. Átaka-
svæðin eru gististaðir fátækra og ríkra,
auður og örbirgð takast á. Þráðurinn
felst í leit leikmyndasmiðsins að manni
sínum sem hún finnur um síðar en þá
hefur hún þrætt öngstræti og afkima,
farið dulbúin um í leit að sannleika og
afdrifum bónda síns.
Margar eftirminnilegar persónur
stíga fram: Rússnesk kona á miðjum
aldri sem er á flótta, gamall hippi í þorpi
hjá Malaga, hugsjónamaður af alsírsku
bergi brotinn, kona sem felur sig bak
við lögfræðimenntun í París, kornungur
flóttamaður úr smáþorpi Afríku. Auð-
maður af lágum stigum, gærur í leit að
næturgamni.
Margt er hér kunnuglegt en Kon-
urnar á ströndinni er ljómandi vel
heppnaður og hugsaður krimmi, pers-
ónur eru ágætlega dregnar og gerandi
sögunnar, unga konan frá New York
prýðilega samsett, sérgáfur hennar
vel nýttar til að koma skikk á atburði
sem hún verður að endurskapa, rýna í
og skilja. Sagan hefur það erindi að út-
skýra skuggahlið á velmegun vestur-
landa, þrælaslóðina sem liggur víða að
úr kraganum umhverfis gömlu Evrópu,
hvernig svart vinnuafl er sótt þangað og
hversu lítils virði líf þess fólks er.
Tove Alsterdal hefur skrifað eitt og
annað fyrir leikhús og á langan feril en
Konurnar er hennar fyrsta bók, kom út
2009 og önnur spennusaga hennar er
nýlega komin út, Grafið í þögn, en þar er
sögusvið hennar víðara, teygir sig aftur
til nítjándu aldar og Karelía-svæðisins.
Í Konunum dregur hún upp velhugsaða
og merkilega víða sögusýn samfara því
að hún skapar áhrifamikla og spenn-
andi sögu okkur krimmasjúklingum til
afþreyingar innan forms sem í flestum
dæmum er stirðnað í fléttuhugsun.
Því ættu áhugamenn um spennusögur
og krimma að lesa þennan byrjanda á
hinum fjölbreytta norræna afþreyingar-
markaði.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson
pbb@frettatiminn.is
Nýnæmi í krimmagerð
Samhliða árlegri sýningu ljós-
myndara blaða og tímarita hefur
bókaútgáfan Sögur sent frá sér
bók með úrvali ljósmynda frá
árinu. Þeim er skipt í flokka.
Fyrstar fara fréttamyndir, þá
myndir frá íþróttaviðburðum, þá
myndir úr tímaritum, umhverf-
ismyndir, sem er þýðing á enska
heitinu „Landscape photographs“,
flokkur sem kallast Daglegt líf, þá
Mannamyndir og loks Myndraðir.
Flokkarnir leiða í ljós hvað pressu-
myndir eru orðnar fjölbreyttar, hreinar
fréttamyndir eru þar nánast í minnihluta.
Bókin er í A4 broti, prentuð á glanspappír
og telur 160 síður. -pbb
Myndir ársins 2011
Jean Giraud alias Moebius (1938-2012), einn af meist-
urum myndasögunnar á síðustu öld, er látinn. Jean
Giraud er ekki nafnkunnur hér á landi þó nokkur hefti af
bálki hans um Blueberry liðþjálfa kæmu út á áttunda
áratugnum og röð bóka hans um Bouncer á þeim tíunda.
Fleiri þekkja handverk hans af kvikmyndum á borði við
Alien, Tron, Masters of the Universe, Willow, Abyss og
5th Element. Giraud teiknaði og skrifaði myndasögur
undir tveimur nöfnum. Hann var ótrúlega afkastamikill,
vann mikið gegnum vikurit á franska markaðinum eins
og Harakiri og Spirou, var einn þeirra sem hófu útgáfu
Metal Hurlant sem var þekkt í engilsaxneskum heimi sem
Heavy Metal. Hann átti langt samstarf við Jodorofsky en
einnig Stan Lee hinn bandaríska. Giraud var frá 1971 til
2012 sæmdur öllum viðurkenningum sem þekkjast í heimi
myndasögunnar. Verk hans munu lifa meðan menn lesa af mynd. -pbb
Myndasögumeistari kveður

Léttir – hugleið-
ingar harmon-
ikkukonu
Jónína Leósdóttir
Vaka Helgafell, 215 síður,
2012
Stutt dagbók Jónínu Leós-
dóttur rithöfundar frá ár-
unum 2007 til 2008 lýsir
því hvernig hún tekur sig
taki og grennir sig. Jónína
ákveður að skrifa dagbók
meðan á ferlinu stendur
og ætlar hana til útgáfu
þegar upp er staðið og til-
ætluðum árangri er náð
en heykist á því sökum
þess að henni finnst
bókin ekki eiga erindi á
markað í því árferði sem
tók við eftir hrun. Nú
mannar hún sig upp í út-
gáfu í þeim tilgangi að
styrkja aðra sem berjast
við offitu.
Dagbókin er að því
leyti persónuleg að þar koma við sögu börn og
barnabörn, vinkonur án þess að þær séu gerðar að
persónum í dagbókinni og „betri helmingurinn“
sem er pólitíkus. Verkið verður þannig aðeins
víðara, en lýsir að mestu leyti afluktum heimi. Höf-
undurinn leggur til með hugleiðingum um orsakir
og afleiðingar heilsufars síns ýmsar alþýðlegar
upplýsingar um álitaefni varðandi lifnaðarhætti og
heilsufar, mest efni sem hún sækir á netið án þess
þó að rekja þær heimildir og finna þeim stað.
Jónína hefur þægilegan spjallstíl en er á líður
árið sem dagbókin lýsir verður efnið of fábreytt
til að lesandi haldi áhuga, það skortir einfaldlega
þræði svo frásögnin nái máli. Til þess hefði hún
þurft að verða enn persónulegri eða taka til fleiri
þátttakenda í lífi höfundarins.
Efni bókarinnar hefur þegar orðið Guðbergi
Bergssyni efni í pistil án þess þó að ljóst sé hvaða
erindi er með skrifum hans. Hér er um afar pers-
ónulegan texta að ræða, holdafar og fíkn, útbúnað-
ur konu á besta aldri til að koma fram sem opinber
persóna er hér margræddur án þess að spurt sé
mikilvægra spurninga um skyldu þeirra sem eru
í opinberu sviðsljósi að klæðast á tiltekinn hátt.
Jónína er of prívat persóna til að bera líf sitt með
þeim hætti, hún kafar ekki dýpra í sjálfsskilning
sinn en svo. Dagbók hennar verður aðeins dæmd
af því sem hún er en ekki því tækifæri til sköpunar
sem hún gaf. -pbb
Baráttan um staðalímynd

Konurnar á
ströndinni
Tove Alsterdal
Jón Daníelsson þýddi.
Veröld, 392 síður, 2012.
Tove Alsterdal.
Margt er hér kunnuglegt en Konurnar á ströndinni er ljómandi vel heppnaður og hugsaður krimmi.
Fréttamynd ársins og Mynd ársins 2011
átti Daníel Rúnarsson. Hún sýnir Árna
Þór Sigurðsson liggja í valnum eftir að
hann var skotinn niður með eggi.
... hún skapar áhrifamikla og spenn-
andi sögu okkur krimmasjúklingum til
afþreyingar innan forms sem í flestum
dæmum er stirðnað í fléttuhugsun.