Læknablaðið - 15.02.1993, Síða 37

LÆKNABLAÐIÐ
79
Tafla III. Frábendingar við notkun segaleysandi efna.
Saga um blæðingu í heila eða meltingarvegi síðustu
tvo mánuði.
Mikill áverki eða skurðaðgerð innan 10 daga.
Meðferð með blóðþynningarlyfjum
(dicoumarol, warfarin).
Langvinnt hjartahnoð.
Mikill háþrýstingur (>200/110).
Meðganga.
activator (Actilyse). Þriðja lyfið, anistreplasi
(Eminase) mun verða fáanlegt innan tíðar
(tafla II). Streptókinasi er unninn úr beta-
hemólýtískum streptókokkum og getur
því valdið ofnæmi. Plasminogen activator
er framleiddur af frumum með breytta
erfðaeiginleika og er því eins og í líkama
manna.
Anistreplasi er samband beggja
áðurnefndu lyfjanna og er því hugsanlega
ofnæniisvekjandi. Streptókinasi og anistreplasi
hafa áhrif á marga aðra storkuþætti en
plasminogen og hindra því storknun blóðs.
Frábendingar gegn segalosandi lyfjum eru
taldar upp í töflu III.
Ohætt er að leggja á það áherslu að allir
sjúklingar með bráða kransæðastíflu eiga að
fara á sjúkrahús. Gjöf aspiríns, segalosandi
lyfja og í mörgum tilvikum betablokka, ACE
hamla og blóðþynningarlyfja bætir horfur
þeirra. Verið er að rannsaka áhrif nítrata og
magnesíums. Vænta má þess að hlutverk
kransæðavíkkunar og hjáæðaaðgerðar, þegar
segalosun tekst ekki, skýrist með frekari
rannsóknum. Öll þessi margþætta meðferð
er flókin og sérhæfð og á að fara fram á
sjúkrahúsi.
Hlutverk heilsugæslulækna í þéttbýli
og dreifbýli er bæði að reka áróður hjá
almenningi fyrir því að láta undireins vita af
dæmigerðum verk í brjósti og að sjá til þess
að árangursrík meðferð hefjist skjótt.
Árni Kristinsson
lyflœkningadeild Landspítcilans
Háskóla Islands
HEIMILDIR
1. Þórðarson O, Baldvinsson E. Kransæðastífla.
Læknablaðið 1969; 55: 201-18.
2. Amar DO, Sigvaldason H, Pétursson MK.
Dánarhlutfall sjúklinga með bráða kransæðastíflu á
hjartadeild Landspítalans 1971-1991. Læknablaðið
1992; 78; Fylgirit 21: 31.
3. ISIS-2 colloborative group: Randomized trial of
intravenous streptokinase, oral aspirin, both or neither
among 17187 cases of suspected acute myocardial
infarction: ISIS-2, Lancet 1988; vol. II: 349-60.
4. Kannel WB, Sorlie P, McNamara P. Prognosis after
initial myocardial infarction. The Framingham Study.
Am J Cardiol 1979; 44: 53-9.
5. Voth E, Tebbe U, Schicha H, Neuhaus KL, Schröder
R, The ISAM Study Group. Intravenous streptokinase
in acute myocardial infarction (ISAM) trial: Serial
evaluation of left ventricular function up to 3
years after infarction estimated by radionuclide
ventriculography. JACC 1991; 18: 1610-6.
6. GREAT: Grampian Early Anistreplase Trial. Obirt.
7. Olafsson G, Kristinsson A. Bráð kransæðastífla og
segaleysandi meðferð á Islandi. Læknablaðið 1993;
79: 81-5.