Læknablaðið - 15.08.1994, Síða 26

234
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
bundnar þvermálsmælingar með M-tækni
ómun í stað meðaltals af mörgum tvívíddar-
mælingum. Stytting á langás er metin sjónrænt
á tvívíddarmynd eins og að ofan er lýst.
2. Teningsaðferðin (cube method): Gengið
er út frá að vinstri slegill líkist einföldum spor-
baug. Langáslengd (L) er þá jöfn tvöföldu
þvermáli (D) og tvö þvermál mæld hornrétt
hvort á annað eru eins. Þvermál eru mæld með
M-tækni ómun á venjulegan hátt. Rúmmál
reiknast þá = D3 (24).
3. Aðferð Teichholz: Gerð er leiðrétting á
teningsaðferðinni með aðhvarfsgreiningu
(regression analysis) eftir samanburð við hlé-
og slagbilsrúmmál reiknuð með flatarmáls-
lengdaraðferð við hjartaþræðingu. Rúmmál
reiknast = [7/2,4 + D] (D3) (25).
4. Sporbaugsaðferðin: Grunnlíkan er það
sama og við teningsaðferðina. Þvermálsmæl-
ingar gerðar með M-tækni en langás líka mæld-
ur á tvívíddarómun. Rúmmál reiknast = 0,52 x
D2 x L (24).
5. Byssukúluaðferðin: Útlit vinstri slegils er
hugsað sem byssukúla, er samanstendur af sí-
völum hólk og hálfkúlu á endanum. Eftir um-
skrifun á líkingum er rúmmál = 0,65 x D2 x L
(24). Notaðar eru sömu þvermáls- og langás-
mælingar og áður. Þó rúmmál reiknist mis-
munandi með aðferð 4 og 5 verður útstreymis-
brotið það sama, eins og reiknireglurnar gefa
til kynna.
Hjartaþrœðing: Gerð var vinstri og hægri
hjartaþræðing. Vinstri slegill var kvikmyndað-
ur í 45 gráður hægri hliðarskásniði og rúmmál
reiknað í lok hlébils og slagbils með flatarmáls-
lengdaraðferð (12). Hægri hjartaþræðing var
gerð með Swan-Ganz æðalegg og útfall hjart-
ans (cardiac output) reiknað með hitaþynning-
araðferð (26). Slagrúmmál var reiknað sem
útfall deilt með hjartsláttartíðni. Kransæða-
myndataka var gerð með aðferð Judkins. Þrír
sjúklingar fengu aukaslög við skuggaefnisgjöf í
slegil og var þeim sleppt við uppgjör.
Tölfrœði: Samanburður milli aðferða var
gerður með pöruðu t-prófi. Fylgni milli að-
ferða var metin (correlation test) og sérstak-
lega athugað hversu vel fylgnilína (correlation
line) féll að samfellulínu (line of identity).
Marktæknimörk voru sett sem tvíhliða p-gildi
< 0,05.
Niðurstöður
Hjartsláttur var sambærilegur hjá sjúkling-
unum við hjartaómun, slegilsmyndun með
skuggaefnisgjöf og við mælingar með hita-
þynningaraðferð (65 ± 11, 67 ± 13 og 66 ± 13
slög/mínútu).
Samanburður á rúmmálum: Tafla I sýnir
meðalsamanburð á rúmmálum vinstri slegils er
reiknuð voru með mismunandi aðferðum.
Rúmmál í hlébilslok sem reiknuð voru með
nýju ómunaraðferðinni voru að jafnaði sam-
bærileg og fengust eftir slegilsmynd við þræð-
ingu. Aðferð Teichholz og sporbaugslíkanið
gáfu líka góða raun. Tenings- og byssukúluað-
ferðirnar gáfu hinsvegar of stór rúmmál. í töflu
II er borin saman fylgni milli aðferða. Þótt
r-gildin sýni þokkalega fylgni fyrir hlébilsrúm-
mál er oft verulegur munur á milli aðferðanna,
eins og sjá má af fylgnilíkingum og skekkju-
mörkum. Stærsti skekkjuvaldur er mismunur á
rúmmálum hjá stækkuðum og sködduðum
sleglum. Best fylgni og samræmi við hjarta-
þræðingu fékkst með nýju ómunaraðferðinni
og sporbaugslíkaninu. Rúmtnál í slagbilslok
komu að meðaltali vel út með hjartaómun í
samanburði við þræðingu, nema hvað spor-
baugsaðferðin vanmat þau að jafnaði. Nýja að-
ferðin var sýnu best (tafla I) og sýndi líka bestu
fylgni og samræmi við niðurstöðu þræðingar
(tafla II).
Slagrúmmál reiknuð með nýju ómunarað-
ferðinni og sporbaugslíkaninu voru að meðal-
tali sambærileg þeim er fengust eftir slegils-
mynd við þræðingu. Aðrar ómunaraðferðir of-
reiknuðu jafnan rúmmálið, en hitaþynningar-
aðferðin vanmat það (tafla I). Fylgni
ómunaraðferða við útkomu þræðingar var
mjög breytileg (tafla II). Skekkjumörk voru
veruleg, einkum fyrir stóra og skaddaða slegla.
Best fylgni og samræmi fékkst með nýju hjarta-
ómunaraðferðinni. Er slagrúmmál mælt með
hitaþynningu var borið saman við ómunarað-
ferðir eða niðurstöðu slegilsmyndar við þræð-
ingu reyndist fylgni mjög mismunandi. Sam-
kvæmt r-gildum og fylgnilíkingum fékkst
hvergi gott samræmi (tafla II).
Samanburður á lítstreymisbrotum: Tafla I
sýnir meðalsamanburð útstreymisbrota með
mismunandi ómunaraðferðum og við þræð-
ingu. Nýja aðferðin gaf sambærilegar niður-
stöður og slegilsmyndun við þræðingu, en aðr-
ar ómunaraðferðir ofmátu útstreymisbrotið.
Þannig fékkst best fylgni og samræmi við nið-
urstöðu hjartaþræðingar með nýju aðferðinni,
enda sú eina sem tekur tillit til skerðingar á