Læknablaðið - 15.10.1995, Page 47

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
737
Sjúklingur fór í háþrýstisúrefnismeðferð (hyper-
baric oxygen therapy) vegna fótasára á tímabilinu
20. október til 15. desember 1994.
Sjúklingur kom í augnskoðum þann 28. desember
1994 vegna óljósrar þokuslæðu sem verið hafði fyrir
vinstra auga í nokkra daga. Sjón mældist óbreytt
(um 6/9). Var hins vegar kominn með geysimikinn
krans af nýæðum á sjóntaugarósinn. Einnig mikið af
nýæðum um 2,5 DD niður með neðri temporal æða-
boga og stóra preretinal blæðingu þar útfrá. Fékk
strax leysimeðferð á augnbotn.
Eins og fram kemur varð geysimikil aukning á
sykursýkiskemmdum í augnbotni á tæpum fjórum
mánuðum á sama tíma og sjúklingur var í háþrýsti-
súrefnismeðferð. Getur verið að súrefnismeðferðin
hafi átt hlut í máli? Hugsanleg tengsl þar á milli voru
rædd.
5. Notkun technetium 99m
merktra hvítkorna við greiningu
á sýkingu í augntótt
Sjúkratilfelli
Jóhannes Kári Kristinsson11, Haraldur Sigurðsson",
Ásbjörn Sigfússon21, Sigurður Guöinundsson’1
Frá augndeild Landakotsspítala1), Rannsóknastofu
Háskóla íslands í ónæmisfræði2’, lyflækningadeild
Landspítalans3)
Sýking við gerviaugnkúlu (implant) er sjaldgæf
orsök verkja í augntótt. Þetta er þó mjög mikilvæg
orsök, sérstaklega ef haft er í huga að sýkingin getur
breiðst út til nálægra strúktúra. Tölvusneiðmynd og
segulómun eru mikilvæg greiningartæki þegar
greina skal mikla sýkingu eða ígerð (abscessus) en
síður ef um litla bólgu er að ræða. Hvítkornaskann
er nokkurra ára gömul aðferð til að greina sýkingar,
til dæmis græðlingasýkingar (graft-). 99mTc merkt
hvít blóðkorn eru talin heppilegust við greiningu á
litlum og byrjandi sýkingum. Þetta hefur ekki verið
notað við greiningu á sýkingu í augntótt, svo vitað
sé.
Greint er frá sjúklingi með von Hippel-Lindau
sjúkdóm, fæddum 1946. Hægra auga var tekið árið
1986 eftir blæðingu á æðaæxli (angioma) í auganu
sem endaði með samfalli. Sett var inn 16 mm ak-
rýlkúla. Fimm árum síðar var sjúklingur kominn
með áberandi „post-enucleation socket svndrome"
með djúpar efri og neðri augnhvilftir ásamt innfalli á
auga. Auk þess var hreyfing á kúlunni. Sett var inn
sílikon til að auka rúmmál í augntótt og eftir þá
aðgerð leit sjúklingurinn vel út og líðan hans var
mjög góð. í janúar 1994 fór að bera á erfiðleikum
með augnskelina og þurfti oft að skipta um skel. í
mars 1994 var síðan sett inn glerkúla hulin mersflen-
neti. Eftir aðgerðina fór að bera á verkjum í augntótt
og gat sjúklingur lítið notað skelina. Ræktuðust kóa-
gúlasa neikvæðir stafýlókokkar úr augntóttinni.
Þrjár tölvusneiðmyndir voru teknar, allar neikvæð-
ar. Hvítkornaskann var framkvæmt í október. í ljós
kom mikil uppsöfnun hvítra blóðkorna í kúlunni. f
kjölfarið var kúlan tekin og ræktuðust Rotacoccus
equii og þrjár gerðir Staph. epidermitidis með næmi
fyrir vanco og methicillini. PAD leiddi í ljós lang-
vinna bólgu og gróvef með eitilfrumnahreiðrum.
Eftir sýklalyfjameðferð minnkaði sársauki í augn-
tótt. Annað hvítkornaskann var gert í janúar 1995 og
var ekki að sjá nein merki hvítkornaupphleðslu á
svæðinu. í febrúar 1995 var sett inn 20 mm hydroxía-
patítkúla. Sjúklingur getur nú notað skel án vand-
kvæða. Við ályktum því að hvítkornaskann sé gagn-
legt við greiningu á hægfara sýkingu í augntótt.
6. Sykursýki og cilioretinal æðar í
augum
Harpa Hauksdóttir, Jóhannes Kári Kristinsson, Ein-
ar Stefánsson, Ingimundur Gíslason
Frá Háskóla íslands, augndeild Landakotsspítala
Tilgangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að at-
huga hvort cilioretinal æðar hefðu verndandi áhrif á
sjónhimnu hjá sykursjúkum. Cilioretinal æð í sjón-
himnu er til staðar hjá mörgum auk aðalæðar sjón-
himnu. Sjónhimnan fær þá næringu frá tveimur æða-
kerfum.
Aðferð: Farið var yfir myndir af augnbotnum 105
sjúklinga sem höfðu haft insúlínháða sykursýki í 20
ár eða lengur. Voru bornir saman tveir hópar með
og án sykursýkibreytinga í sjónhimnu.
Skilgreining á cilioretinal œð:
1. Æðin komi upp við eða nálægt brún sjóntaugar-
óssins.
2. Æðin myndi einkennandi hlykk þegar hún fer yfir
brún sjóntaugaróss að sjónhimnu.
3. Engin augljós tengsl séu milli æðarinnar og aðal-
æðar sjónhimnu eða greina hennar.
Niðurstöður: Fjöldi augna með cilioretinal æð var
athugaður. Alls voru 210 augu athuguð, af þeim
reyndust 37 (17,6%) með cilioretinal æð. Fjörtíu og
eitt auga var án sykursýkibreytinga og 169 með syk-
ursýkibreytingum. Sex af 41 (14,6%) auga, sem ekki
hafði sykursýkibreytingar í augnbotnum, voru með
cilioretinal æð. Þrjátíu og eitt (18,3%) auga af 169
með breytingar í augnbotnum var með cilioretinal
æð. Einnig var litið á þá sem höfðu haft sykursýki í
30 ár eða lengur, það reyndust 45 sjúklingar. Af
þeim voru 16 augu án sykursýkibreytinga, fjögur
(25%) augu voru með cilioretinal æð. Af 74 augum
með sykursýkibreytingar voru níu (12,2%) með cili-