Læknablaðið - 15.04.1997, Qupperneq 54

242
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
E-52. Endursköpun brjósta við brott-
nám er valkostur. Aðgerðir á Borgar-
spítala á fímm ára tímabili, 1992-1997
Sigurður E. Þorvaldsson, Rafn Ragnarsson, Þor-
valdur Jónsson
Endursköpun brjósta hjá konum sem misst
hafa brjóstið vegna krabbameins hefur oftast
verið framkvæmd einhverjum mánuðum eða ár-
um eftir brottnám, en í vaxandi mæli eru slíkar
endursköpunaraðgerðir nú gerðar í sömu svæf-
ingu og brottnámsaðgerðin.
Á fimm ára tímabili, 1992-1997, voru á Borgar-
spítalanum gerðar 63 aðgerðir til endursköpunar
brjósta, þar af 33 með fríum TRAM-flipa, fimm
þessara flipaaðgerða voru gerðar í sömu svæfingu
og brottnámsaðgerðin. Pegar brjóst er endur-
skapað við brottnám höfum við unnið í tveimur
teinrum samtímis. Almennur skurðlæknir stjórn-
ar brottnámi brjósts og lýtalæknar gerð flipa úr
húð og fitu frá nafla að lífbeini. Tímalega hefur
nokkurn veginn passað að þegar brottnámi
brjósts er lokið er flipinn tilbúinn
Teimi skipta nú um vinnusvæði, skurðlæknir
lokar gjafarsvæði flipans á kviðvegg en lýtalæknar
taka til við tengingu æða í holhönd með aðstoð
smásjár. Það er í raun auðveldara að móta brjóst-
ið við brottnám því engum getum þarf að leiða að
„hvað þarf að fylla“, sárið er þarna. Þeir fimm
sjúklingar sem við höfum reynslu af hafa ekki
þurft lyfjameðferð eða geislun eftir brjóstnám
(mastectomy), en reynsla erlendis hefur sýnt að
slík meðferð getur hafist á venjulegum tíma sé
hennar þörf.
Það er í takt við nútímann að ræða um valkosti
til endursköpunar brjósts um leið og rætt er við
sjúkling um meðferð við nýgreindu krabbameini.
Fyrir margar konur getur það verið léttir að vita af
slíkum möguleikum hvort sem hún velur þá eður
ekki. Tekist hefur góð samvinna lýtalækna og
almennra skurðlækna á Borgarspítalanum hvað
þennan þátt varðar.
E-53. ísetning gerviliða í mjöðm á
Sjúkrahúsi Akraness
Guðrún Guðmundsdóttir, Brynjólfur Y. Jónsson,
Arnbjörn Arnbjörnsson, Ari H. Ólafsson, Magn-
ús E. Kolbeinsson
Frá Sjúkrahúsi Akraness
Á skurðdeild Sjúkrahúss Akraness eru meðal
annars framkvæmdar gerviliðaísetningar á
mjöðm og hné. Gerð var afturvirk rannsókn á
framkvæmd og árangri (results) ísetninga gervi-
liða í mjöðm á Sjúkrahúsi Akraness frá ársbyrjun
1991 til ársbyrjunar 1996. Gerð var úttekt á meða-
laldri sjúklinga við aðgerð, blóðmissi í aðgerð,
fjölda gefinna eininga blóðs, legudaga og úttekt á
fylgikvillum aðgerðar.
Á þessum tíma voru gerðar 50 aðgerðir á 45
sjúklingum. Af þessum 45 er 41 enn á lífi, tveir
létust vegna fylgikvilla aðgerðar en tveir af
óskyldum orsökum. Fimm gengust undir ðgerð á
báðum mjaðmarliðum í tveimur aðskildum að-
gerðum og innlögnum Alls reyndust 16 sjúklingar
hafa fengið einhvern fylgikvilla (complication) en
í fæstum tilfellum höfðu þeir áhrif á útkomu að-
gerðar eða heilsu sjúklings þegar heim var komið.
Miðgildi legudaga reyndist vera 19 dagar og eru
innlagnardagar fyrir aðgerð þá meðtaldir (pre-
op). Þessar upplýsingar voru fengnar úr sjúkra-
skýrslum, aðgerðarlýsingum og öðrum sjúkra-
gögnum. Ennfremur var haft samband við eftirlif-
andi sjúklinga símleiðis og þeir beðnir um að gefa
mat á árangri aðgerðar og spurðir um hreyfifærni.
Einnig var spurt um líkamlega heilsu nú og hvort
aðrir kvillar hömluðu hreyfingu.
Spyrill gaf síðan stig samkvmt Charnleys stigun
fyrir göngugetu og sársauka. Spurt var um búsetu
viðkomandi nú, eigið húsnæði, dvalarheimili eða
langlegudeild. Niðurstaðan sýnir að ísetningar á
gerviliðum í mjaðmir á Sjúkrahúsi Akraness á
fullan rétt á sér, alvarlegir fylgikvillar reyndust
fátíðir og heildarútkoma góð. Fjöldi legudaga er í
hæsta lagi og skýrist að einhverju leyti af legu
sjúkrahússins og þjónustuhlutverki þess en færð
hamlar að vetri og stoðdeildir þurfa oft lengri
undirbúningstíma.