Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 7

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 7
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85: 199-201 199 Ritstjórnargrein Sjálfstæði ritstjórna Snar þáttur í flóknum undirstöðum nútíma þjóðfélags eru tímaritin í læknisfræði sem stýrt er af sjálfstæðum óháðum ritstjómum. Vinnu- reglur ritstjórnanna eru að láta þar til hæfa aðila utan ritstjórnanna ritrýna innsent efni fyrir birtingu og læknar og vísindamenn, al- menningur, fjölmiðlar og sjúklingar geta treyst þessum tímaritum. Lesendur eiga að geta litið svo á að það sem þeir lesa í þessum útgáfum sé eins nærri staðreyndum og mannlegt er að ná á þeim tíma sem birting á sér stað. Lesendur eiga einnig að geta treyst því að eigendur tímarit- anna hafi ekki í eiginhagsmuna skyni haft áhrif á það sem birtist og að ritstjórarnir hafi ekki í meðferð lesefnisins sveigt inn á brautir hinna mörgu auglýsenda. Læknafélögin í nágrannalöndum okkar standa að fræðilegum og félagslegum útgáfum og traust félaganna og tímaritanna byggir á því að ritstjómirnar séu frjálsar og óháðar (1). Engu að síður gerðist hið fáheyrða að Amer- íska læknafélagið (AMA) rak ritstjóra Tímarits Ameríska læknafélagsins (JAMA) í janúar síð- astliðnum. Stjórn félagsins og framkvæmda- stjóri voru ósátt við hvernig efni var birt í tíma- ritinu. Stjórnin virti ekki ritstjórnarfrelsi Ge- orgs Lundbergs, aðalritstjóra JAMA til 17 ára, heldur sagði honum upp vegna þess að hann flýtti birtingu kynlífsrannsóknar sem sýndi að 60% bandarískra stúdenta töldu munnmök ekki vera samfarir (2). Greinin sem segir frá rann- sókninni hafði verið gagnrýnd af ritrýnum og fengið venjubundna umfjöllun ritstjómar fyrir birtingu. Rannsóknin birtist 20. janúar síðast- liðinn og var flýtt þegar lögð var fram ákæra á hendur Bill Clinton forseta. Anderson, fram- kvæmdastjóri Amenska læknafélagsins, sagð- ist ekkert hafa á móti niðurstöðum rannsókn- arinnar heldur því að birtingunni hafði verið flýtt. Hann taldi að ritstjórinn hefði lagt áherslu á að birta æsifrétt en ekki vísindi (3). Það er George Lundberg ritstjóra að þakka að JAMA varð að virtu blaði en fyrir hans tíð hafði stjórn Ameríska læknafélagsins hvað eft- ir annað svínbeygt og rekið ritstjóra eða gert þeim ólíft á ritstjórninni vegna þess að þeir komu róti á hugi lækna (4). A seinni árum hef- ur JAMA blómstrað undir stjórn Lundbergs á sama tíma og hróður Ameríska læknafélagsins hefur dvínað, en félagið hefur nú einungis 38% bandarískra lækna innan sinna vébanda. Talið er að það verði erfitt að afla nýrra félaga eftir að Lundberg hefur verið rekinn (1). Mannorð Ameríska læknafélagsins var flekkað áður í svokölluðu sólargeisla hneyksli (Sunbeam scandal) árið 1997. Stjórn félagsins hafði þá selt fyrirtæki sem framleiðir lækninga- tæki afnot af einkennismerki félagsins. Eftir víðtæk mótmæli varð að láta samning um söl- una ganga til baka með æmum kostnaði fyrir félagið (5-7). Brottrekstur Lundbergs hefur nú enn á ný vakið hneykslun á félaginu á alþjóða- vettvangi og uppsögnin verið fordæmd af virt- um læknatímaritum víða um heim (1,4,8,9). Ritstjóri Lancet, Richard Horton, sagði meðal annars í leiðara 23. janúar: „Með því að reka Lundberg, án þess að leita álits ritstjómar Tímarits ameríska læknafélagsins, og segja ástæðuna dómgreindarleysi ritstjórans hefur Anderson (framkvæmdastjóri Ameríska lækna- félagsins) að óþörfu spillt sjálfstæði ritstjórnar blaðsins, teflt orðstír tímaritsins í tvísýnu á fá- víslegan hátt, komið ruddalega fram við al- þjóðlega virtan ritstjóra og sökkt Ameríska læknafélaginu í það sem flestir héldu að væri ómögulegt - enn dýpri niðurlæginu en áður hefur sést í sögu félagsins. Það er aðeins ein leið fær til þess að reyna að bæta ímynd Amer- íska læknafélagsins. Anderson verður að víkja þegar í stað, annað hvort sjálfviljugur eða með röggsömum aðgerðum æðstu stjórnar félags- ins“ (8). Enginn sem blandað hefur sér í umræðuna um þetta mál er eins harðorður og Horton. Allir eru þó sammála um nauðsyn þess að ritstjómir starfi sjálfstætt og fullvalda. Lundberg krafðist
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.