Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.03.1999, Síða 9

Læknablaðið - 15.03.1999, Síða 9
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85 201 ritstjórnarfrelsis fyrir hönd JAMA og hafði fengið það staðfest af stjórn og trúnaðarráði Ameríska læknafélagsins fyrir margt löngu (10,11). Ritstjórar norrænu læknablaðanna hafa einnig lagt áherslu á slíkt ritstjómarfrelsi og norski ritstjórinn Magne Nylenna varpar fram spurningunni hvort árekstar milli eigenda og ritstjórna geti komið upp á heimavelli. Ég tel að ritstjórn Læknablaðsins njóti slíks frelsis jafnframt sem hún finnur til þeirrar ábyrgðar sem því fylgir. Vilhjálmur Rafnsson HEIMILDIR 1. Nylenna M. Avskjedigelsen av JAMA redaktör er en skam for den amerikanske legeforeningen. Tidsskr Nor Læge- foren 1999; 119:351. 2. Sanders SA, Reinisch JM. Would you say you "had sex" if... ? JAMA 1999; 282: 275-7. 3. Kolata G. The trial of the president: beyond the beltway. Editor of AMA joumal is dismissed. New York Times 1999; lóJanuary: 1. 4. Smith R. The firing of brother George. The AMA has damaged itself by sacking JAMA’s editor. BMJ 1999; 318: 210. 5. Bjömsson Á. Að selja nafn sitt. Læknablaðið 1997; 83: 684-5. 6. Kassirer JP, Angell M. The high price of product endorse- ment. N Engl J Med 1997; 337: 700. 7. Firshein J. AMA struggles to regain its footing. Lancet 1998; 351: 196. 8. Horton R. The sacking of JAMA. Lancet 1999; 353: 252-3. 9. Karlsson Y. JAMA-redaktör avsatt efter 17 ár för studie om sex. Lákartidningen 1999; 4: 299. 10. Lundberg GD. Editorial freedom and integrity. JAMA 1988; 281:2563. 11. Lundberg GD. House of Delegates reaffirms JAMA’s editorial independence. JAMA 1993; 270: 1248-9. Pravachol Töflur; C 10 A A 03. Hverf tafla inniheldur Pravastatinum INN, natríumsalt, 20 mg eða 40 mg. Ábendingar: Veru/eg hækkun kólestcróls í blóði: Til að lækka heildar- og LDL-kólesteról hjó sjúklingum með kólesterólhækkun. Kransæðasjúkdómar: Sem viðbót við sérstakt mataræði hjó sjúklingum með kólesterólhækkun og æðakölkunarsjúkdóma, til að hægja ó stigvaxandi æðakölkun og minnka tíðni hjartadreps og dauða.Til að draga úr hættu ó endurteknu hjartadrepi, þörf fyrir kransæðaaðgerðir og til að draga úr hættu ó heilablóðfalli og skammvinnu blóðþurrðarkasti (TIA) hjó sjúklingum sem óður hafa fengið hjartadrep, en eru með eðlilegt magn kólesteróls í blóði. Til að koma I veg fyrir kransæðasjúkdóma: Sem viðbót við sérstakt mataræði hjó sjúklingum með of mikið magn kólesteróls í blóði ón oinkonna um kransæðasjúkdóm. Skammtar og lyfjagjöf: Áður en Pravachol meðferð hefst, þarf að útiloka kólesterólhækkun vegna likamlegra sjúkdóma og sjúklingar eiga að vera ó kólesteróllitlu mataræði ó meðan meðferð stendur. Að auki, eru læknar hvattir til að kynna sér meðferðarleiðbeiningar sem gefnar hafa verið út hér ó landi. Fullorðnir: Venjulegir skammtar eru 10-40 mg einu sinni ó dag, að kvöldi fyrir svefn. Hómarksverkun af gefnum skammti næst innan 4 vikna. Þess vegna skal mæla blóðfitu reglulega og ókveða skammta út fró niðurstöðum. AJdraðir og sjúklingar með skerta lifrar- eða nýmastarfsemi: Reynsla af notkun lyfsins bendir ekki til þess að breyta þurfi skömmtum fyrir þessa sjúklinga. Eins og við aðra lyfjameðferðir skal byrja ó lógum skömmtum. Börn: Vegna ófullnægjandi klínískra gagna er ekki mælt með notkun hjó einstaklingum yngri en 18 óra. Blönduð meðferð: Áhrif Pravachol ó heildar og LDL-kólesteról aukast þegar það er gefið með gallsýrubindandi resíni. Þegar gallsýrubindandi resin er gefið (t.d. kólestýramín, kólestípól) skal gefa Pravachol annaðhvort 1 klst. eða meira fyrir eða a.m.k. 4 klst. eftir resin gjöfina. Aðgengi pravastatíns breytist ekki ef nikótínsýra, próbukól eða gemfibrózíl er gefið samtímis (sjó varnaðarorð, beinagrindarvöðvar). Sjúklingar sem taka ónæmishindrandi lyf eins og cícklosporín (sjó varnaðarorð, beinagrindarvöðvar) samtímis pravastatíni, skulu hefja meðferðina með 10 mg af pravastatíni ó dag. Skammtinn skal síðan hækka varlega smóm saman. Fróbendingar: Ofnæmi fyrir einhverju af innihaldsefnum lyfsins. Virkir lifrarsjúkdómar eða óskýrð langtíma hækkun ó prófunum ó lifrarstarfsemi. Varnaðarorð og varúðarreglur: Pravachol ó ekki að nota ef kólesterólhækkun er vegna hækkunar ó HDL-C eða hjó sjúklingum með arfhreina æHgenga kólesterólhækkun (homozygotic familial hypercholesterolaemia). Lifrarstarfsemi: Gera skal prófanir ó lifrarstarfsemi. Sérstakar varúðar skal gæta hjó sjúklingum þar sem transamínasaþéttni hækkar. Hætta skal meðferð ef viðvarandi verður þreföld hækkun ó alanín aminótransferasa (ALT) og aspartat aminótransferasa (AST) miðað við venjulega þéttni. j klínískri rannsókn fengu 0,5% sjúklinga ó pravastatín meðferð viðvarandi hækkun (meira en þreföld eðlileg efri mörk) ó transamínasa í sermi. Þessi hækkun var ekki tengd klínískum einkennum og einkennum lifrarsjúkdóma og lækkuðu venjulega í fyrri gildi, þegar meðferð var hætt. Gæta skal varúðar þegar pravastatín er gefið sjúklingum með sögu um lifrarsjúkdóma eða mikla ófengisneyslu. Beinagrindarvöðvar: Eins og hjó öðrum HMG-CoA redúktasa blokkum hefur einstaka sinnum komið fram hækkun ó kreatínfosfókínasaþéttni (CK). Ef um verulega hækkun CK í sermi er að ræða (meira en tíföld eðlileg mörk), eða ef grunur leikur ó vöðvakvilla, er róðlegt að hætta pravastatín meðferð. Örfó tilvik rókvöðvasundrunar (rhabdomyolysis) sem valdið hefur skertri nýrnastarfsemi vegna mikils vöðvarauða í þvagi (myoglobinuria), hafa komið fram. Aukin tíðni vöðvaþrota (myositis) og vöðvakvilla (myopathy) hefur sóst hjó sjúklingum sem taka HMG-CoA redkúktasa blokka, sérstaklega hjó þeim sem hafa fengið ciklosporín (sjó milliverkanir), fibrínsýruafleiður eða nikótínsýru samtímis. Samsett meðferð pravastatíns og fíbrínsýru getur verið gagnleg hjó vissum sjúklingum sem þurfa enn frekari lækkun blóðfitu. En þar sem ekki er hægt að útiloka vöðvakvilla, skal forðost samsetta meðferð pravastatins og fíbrfnsýruafleiða. Milliverkanir við lyf eða annað: Engin klínísk óhrif hafa komið fram í rannsóknum á milliverkunum. Kólestýramín/kólestípól: Engin veruleg lækkun varð ó aðgengi eða verkun þegar pravastatín var gefið 1 klst. fyrir eða 4 klst. eftir kólestýramín gjöf eða 1 klst. fyrir kólestipól gjöf og venjulega móltíð. Samtímis gjöf leiddi hinsvegar til um þoð bil 40-50% lækkunar ó aðgengi pravastatíns. Ciklosporín: í nokkrum rannsóknum hefur ciklosporín i plasma verið mælt hjó sjúklingum sem fengu pravastatín og ciklosporín samtímis. Niðurstöður þessara mælinga benda ekki til hækkunnar ciklosporíns þóttni sem hefur klínísk óhríf. í einni rannsókn, hækkaði plasmaþóttni pravastatíns hjó sjúklingum sem gengist höfðu undir hjartaígræðslu og voru ó ciklosporíni. Meðganga og brjóstagjöf: í dýrarannsóknum hefur ekki komið fram vansköpun ó fóstri. Ekki hefur verið sýnt fram ó öryggi lyfsins ó meðgöngu. Konur ó barneignaraldri eiga að nota örugga getnaðarvörn ó Pravachol meðferð, þar sem kólesteról og önnur efni kólesterólmyndunar eru nauðsynleg fyrir þroska fóstursins. Ekki mó taka HMG-CoA redúktasa blokka ó meðgöngu. Lltið magn pravastatíns skilst út í brjóstamjólk. Brjóstagjöf ætti að hætta ó meðan pravastatín meðferð stendur. Akstur og stjórnun vinnuvóla: Pravachol hefur engin óhrif ó einbeitingu við bifreiðaakstur eða stjórnun vélknúinna tækja. Áukaverkanir: Pravachol þolist venjulega vel. Aukaverkanir eru venjulega vægar og ganga til baka. Pravastatín var ekki tengt drermyndun hjó sjúklingum sem voru í klinískri rannsókn I allt að 1 ór eða lengur og ekki í langtíma dýrarannsóknum. AIgengar (>1%): Húð: Útbrot. Sjaldgæfar (0,1-1%): Miðtaugakerfi: Höfuðverkur, þreyta. Meltingarfæri: Ógleði, uppköst, niðurgangur. Stoðvefir: Vöðvaverkir, brjóstverkir. M/'ög sjaldgæfar (<0,1 %): Lifur: Aukið magn lifrarensíma í blóði. Stoðvefir: Rókvöðvasundrun (rhabdomyolysis). Ofskömmtun: Einungis 2 tilvik ofskömmtunar hafa verið skróð, bæði voru einkennalaus og engin óeðlileg hækkun ó blóðprófum kom fram. Ef of stór skammtur er tekinn inn, skal meðhöndla einkenni. Pakkningar og verð í ágúst 1998: Töflur 20 mg: 28 stk. (þynnupakkað)- kr. 3.905. Töflur 40 mg: 28 stk. (þynnupakkað)- kr. 6.120; 98 stk. (þynnupakkað)- kr. 19.474. Framleiðandi: Bristol-Myers Squibb. Umboðsaðili á íslandi: Pharmaco hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabær.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104

x

Læknablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.