Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 27

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 27
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85 215 mörgum, grunnum eða skarpt afmörkuðum (punched out) en í vélinda sjúklings númer 7 var lýst blöðrum. Herpes simplex veira-1 ræktaðist frá 10 sjúklingum, úr vélindasýnum sjö einstak- linga, munni tveggja og húðsári eins. Hjá átta sjúklingum greindust innlyksur í vélindasýnum við smásjárskoðun. Hjá fjórum þessara sjúk- linga greindust einnig margkjama risafrumur í sýnunum. Mótefnamælingar voru gerðar á sermi 10 einstaklinga, ELISA mælingar hjá okkar sjúk- lingum en mögnuðar (komplement) bindipróf hjá hinum sex. I sermi fimm sjúklinga voru mótefni neikvæð í fyrsta sýni en mælanleg í seinna sýni. Hjá einum sjúklingi voru aðeins IgM mótefni mælanleg í fyrsta sýni. Hjá tveim- ur sjúklingum varð marktækt fall mótefna í sermi frá fyrsta til annars sýnis en í einu tilfelli var marktæk hækkun mótefna mæld milli fyrsta og annars sýnis. Allir sjúklingar okkar voru meðhöndlaðir með acíklóvír en aðeins einn sjúklinganna sem lýst hafði verið áður. Svörun einkenna hans við lyfjameðferðinni var mjög góð (11). Ekki var getið um tímalengd einkenna hjá sex sjúkling- um en hjá 10 vöruðu þau frá innan við fimm dögum og allt að fimm vikum. Okkar sjúkling- ar lágu á sjúkrahúsi í einn til þrjá daga. Umræða Hér er lýst fjórum tilfellum herpes simplex vélindabólgu sem greind voru á Landspítalan- um árið 1997 í að öðru leyti heilbrigðum ein- staklingum og 12 tilfellum að auki sem lýst hafði verið í rituðu máli. Tilfellunum sem fund- ust í rituðu máli var lýst á 10 ára tímabili en engum tilfellum hefur verið lýst síðastliðin 10 ár. McBane og félagar lýstu þó herpes simplex vélindabólgu hjá annars heilbrigðum einstak- lingi árið 1991 en tilfellið fullnægði ekki okkar skilmerkjum (4). Fá tilfelli voru útilokuð vegna þess að þau fullnægðu ekki skilmerkjum okkar (4,9,10). Samkvæmt þessu virðist herpes simpl- ex vélindabólga í annars heilbrigðum einstak- lingum sjaldgæf en líklegt er að sjúkdómurinn sé vangreindur. Sumir hafa væg einkenni og leita því ekki læknis, hjá öðrum sem leita lækn- is er ekki talin þörf á speglun. Auk þess geta einkenni frumsýkingar í munni yfirskyggt ein- kenni frá öðrum líffærum. Megin einkenni hópsins voru ungur aldur (meðalaldur 26 ár) og karlkyn (14/16). Meðal- aldur ónæmisbældra sjúklinga með herpes simplex veiru vélindabólgu er hins vegar hærri og kynjahlutfallið er jafnara (4). Hinn ungi aldur kemur ekki á óvart því rannsóknir hafa sýnt að 40-60% vestrænna þjóða hefur mælan- leg mótefni gegn herpes simplex veirum við þrítugsaldur (12). Ekki er ljóst hvers vegna karlmenn eru í svo miklum meiri hluta. Vél- indabólga er ef til vill algengari meðal karla. Olíklegt er að karlar leiti til læknis fremur en konur vegna einkenna vélindabólgu en mögu- legt er að þeir séu frekar speglaðir vegna ein- kenna sinna því rannsóknir benda til að karl- menn séu frekar rannsakaðir í þaula og með- höndlaðir vegna einkenna en konur (13,14). Verkur við kyngingu var algengasta einkenni hópsins og beindist því athyglin eðlilega að vélinda. Tveir sjúklingar höfðu reyndar verk í uppmagálssvæði sem versnaði við að borða. Hjá tilfelli eitt voru einkenni í upphafi rakin til hjarta vegna breytinga í hjartalínuriti og voru því mæld hjartaensím og gerð hjartaómun. Hjá tilfelli tvö var megineinkennið í upphafi verkur undir hægra rifjabarði sem vakti grun um gall- steinasjúkdóm. Versnun einkenna þrátt fyrir meðferð með sýrudæluhemlum hjá sjúklingum 1, 3 og 4 og hiti voru vísbendingar um að ekki væri um vélindabólgu af völdum sýrubakflæðis að ræða heldur af öðrum toga. Nokkrir sjúk- linganna sem lýst var í rituðu máli voru taldir hafa vélindabólgu vegna bakflæðis og sendir heim á fljótandi fæði, sýrubindandi og/eða sýruhamlandi lyfjum, en komu aftur til læknis vegna aukinna einkenna (sjúkratilfelli 5 og 7). Greinilegt er því að auðvelt er að missa af sjúk- dómsgreiningunni ef einkenni sjúklings benda á annað líffæri en vélinda eða ef einkenni eru væg og/eða batna fljótt. Innan við helmingur sjúklinganna hafði sýnileg mein í húð og/eða slímhúð. Flestir höfðu sár í eða við munn en tveir sjúklingar höfðu húðmein. Bólga í vélinda getur verið af ýmsum toga. Algengust er bólga vegna sýrubakflæðis. Lyf, töflur og hylki geta einnig skaðað líffærið og má þar nefna tetracýklínsambönd. Helsta sýk- ingin sem herjar á vélinda er candidiasis. Þær veirur sem eru þekktar að valda vélindabólgu auk herpes simplex veiru eru cytomegalo veira og varicella zoster veira. Sýnataka hjálpar iðu- lega að greina milli þessara orsaka. Fyrsta sýnilega mein í herpes simplex vélindasýkingu eru blöðrur sent síðar springa og verða að sár- um (15). Blöðrur virðast hins vegar sjaldan sjást við speglun þessara sjúklinga (4) og í samræmi
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.