Læknablaðið - 15.09.1999, Page 79

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
737
sem haldin er annað hvert ár
þar sem kynnt eru um 200
rannsóknaverkefni hverju
sinni. Þama skarar læknadeild
fram úr öðrum deildum Há-
skólans og sést það einnig af
því að yfirgnæfandi meirihluti
doktorsvarna við HI eru á veg-
um læknadeildar. Á sjúkra-
húsunum og í heilsugæslunni
er unnið öflugt rannsóknastarf
og hluti af því er þátttaka í
fjölþjóðlegum lyfjarannsókn-
um. Að lokum má nefna aðila
eins og Krabbameinsfélagið,
Hjartavernd og Islenska
erfðagreiningu þar sem unnið
er mikið rannsóknastarf, að
hluta til í samvinnu við há-
skólastofnanir, sjúkrahús og
heilsugæslu. Þessi upptalning
er ekki tæmandi. Þegar á allt
er litið er engin ástæða til ann-
ars en bjartsýni og ég hef þá
óbilandi trú að á Islandi verði
í framtíðinni stundaðar öfl-
ugar læknisfræðirannsóknir í
háum gæðaflokki.
Hákon Hákonarson
Mikilvægi rannsókasamstarfs
háskóla og iðnaðar
Á síðastliðnum tveimur ára-
tugum hefur orðið mjög hröð
þekkingar- og tækniþróun á
sviði vísindarannsókna í
læknisfræði sem hefur leitt til
aukinnar samvinnu ýmissa
lyfja- og líftæknifyrirtækja
við akademískar háskóla-
stofnanir víða um heim. Yfir-
leitt hefur viðhorf til rann-
sóknarsamstarfs háskóla og
iðnaðar hlotið jákvæða um-
fjöllun í vísindaritum og fjöl-
miðlum. Sumir telja hins veg-
ar að sjónarmið háskólastofn-
ana og fyrirtækja fari ekki sam-
an þar sem lyfja- og líftækni-
fyrirtæki stundi fyrst og fremst
hagnýtar vísindarannsóknir en
háskólastofnanir stundi grunn-
rannsóknir vegna vísindalegs
gildis þeirra, óháð hagnaði.
Aukin breidd í
rannsóknum
íslendingar hafa ekki farið
Höfundur er læknir, sérfræðingur í
lungnalækningum barna á barnadeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur og verkefnis-
stjóri hjá íslenskri erfðagreiningu.
Heiti erindis og millifyrirsagnir eru
blaðsins.
varhluta í þessari umræðu þar
sem nýlega voru stofnuð hér á
landi líftæknifyrirtæki, sum
hver af þeirri stærðargráðu að
þau eru faglega og rannsókn-
arlega samkeppnishæf við líf-
tæknifyrirtæki hvar sem er í
heiminum. íslensk lyfjafyrir-
tæki hafa auk þess í vaxandi
mæli styrkt rannsóknarvinnu.
Með tilkomu þessara fyrir-
tækja hefur breiddin í vísinda-
rannsóknum lækna og annarra
háskólamenntaðra starfsstétta
hér á landi aukist til muna, en
fyrirtækin hafa í vaxandi mæli
leitað eftir háskólamenntuðu
fólki til starfa og samstarfs
auk þess að veita háum fjár-
hæðum til vísindarannsókna í
náinni samvinnu við lækna og
háskóla.
í þessu sambandi þarf að
hafa í huga að starfssvið
flestra lækna er þríþætt: 1) Að
annast sjúklinga innan sem ut-
an sjúkrahúsa og heilsugæslu-
stöðva; 2) sinna kennslu
læknanema, unglækna og ann-
arra starfsstétta; 3) stunda
rannsóknarvinnu í þeim til-
gangi að búa til nýja þekkingu
sem getur leitt til bættrar með-
ferðar við sjúkdómum. Það er
því mikilvæg skylda hvers
læknis að leitast við að búa til
nýja læknisfræðilega þekk-
ingu jafnframt því að annast
sjúklinga og sinna kennslu.
Hvað snertir rannsónarhlut-
verk lækna almennt eru tvenns
konar sjónarmið ríkjandi: Ann-
ars vegar að búa til nýja þekk-
ingu sem er akademískt sjón-
armið og getur farið fram jafnt
innan háskólastofnana sem ut-
an. Þótt hér séu hagsmunir
akademíunnar ráðandi er ljóst
er að læknar þurfa fjármagn til
að geta sinnt sínum rannsókn-
um. Ekki er greitt fyrir aka-
demíska vinnu hér á landi að
sama marki og þekkist víða
erlendis, auk þess sem ríkis-
styrkir til rannsókna hér eru
margfalt lægri en þekkist í ná-
grannalöndum okkar. Fjár-
framlög frá lyfja- og líftækni-
fyrirtækjum eru því oft grund-
völlur þess að læknar hafi tök
á að stunda vísindarannsóknir.
Hins vegar ber læknum einnig
að sjá um að nýta þekkinguna
í að búa til nýjar meðferðir við
sjúkdómum. Hér eru því hags-
munir sjúklinganna sjálfra ráð-