Læknablaðið - 15.09.1999, Síða 83

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
741
(Public database of genetic
mutations; Science, vol 284,
1999). Hér er um að ræða 10
lyfja- og líftæknifyrirtæki
ásamt Institute of Technology
í Massachusett fylki í Banda-
ríkjunumog Wellcome Trust í
Bretlandi sem eru í samvinnu
og samstarfi við Heilbrigðis-
stofnun Bandaríkjanna um
þetta kostnaðarsama verkefni.
Verkefnið fæst við að finna og
skrásetja breytileika í erfða-
efni einstaklinga sem verða til
vegna breytingar á einni kjarn-
sýru (single nucleotide poly-
morphism, eða SNP's). Leið-
ir samstarfið til þess að höf-
undar geta unnið verkefnið
með miklu meiri hraða en ann-
ars. Þegar breytileikasvæðin
eru þekkt auðveldar það vís-
indamönnum greiningu á
áhættu á ýmsum sjúkdómum.
Samstarfsaðilarnir stefna að
því að setja upplýsingarnar á
internetið á þriggja mánaða
fresti þannig að allir vísinda-
menn í heiminum hafa aðgang
að þessum upplýsingum á
sama tíma.
í samningum lækna og há-
skóla við lyfja- og líftækni-
fyrirtæki er mikilvægt að öll
hagsmunatengsl séu ljós. Ný-
lega var hér á landi stofnað til
svonefndra „rammasamn-
inga“ sem ná yfir samskipti
lækna/háskólastofnana og
iðnaðar. Islensk erfðagreining
ruddi brautina í þessum efnum
hér á landi. Önnur fyrirtæki
hafa fylgt í kjölfarið. Þessir
samningar leggja sig fram um
að skilgreina og sjá um að öll
hagsmunamál þeirra aðila sem
að þessum samningum koma
séu ljós. Einnig er mikilvægt
að eyða allri tortryggni varð-
andi þessa samvinnu. Ekki er
síst mikilvægt að fyrirtæki og
læknar upplýsi fjölmiðla sem
best áður en þeir síðastnefndu
hefja fréttaflutning á efni sem
þeir hafa oft ekki kynnt sér til
hlítar, en getur haft mótandi
áhrif (jákvæð eða neikvæð) á
almenningsálitið í þessum
efnum. Það hefur endurtekið
sýnt sig að fjölmiðlar geta haft
afgerandi áhrif á hvernig al-
menningur sér vísindin, sem
aftur endurvarpast í lagasetn-
ingu heilbrigðisyfirvalda.
Margar greinar hafa verið
skrifaðar erlendis sem fjalla
um „Medicine and the Media“
þar sem mikilvægi þekkingar
fjölmiðlafólks á því efni sem
kynnt er kemur skýrt fram (6).
Náin samvinna milli vísinda-
manna, ritstjóra vísindarita og
blaðamanna er því nauðsynleg
svo útkoman verði meira lýs-
andi og nákvæmari vísindi
sem aftur leiðir til þess að fólk
öðlast dýpri skilning á eðli og
mikilvægi þeirra.
Samvinna akademískra
lækna og iðnaðar er þróun
sem halda mun áfram. Læknar
þurfa að læra að búa við og
nýta sér þessa þróun sem best.
Það er báðum aðilum til tjóns
ef það er ekki gert. Læknar
eiga að nýta sér þessa nýju
möguleika til að efla rann-
sóknir og auka þekkingu á
sjúkdómum. Mikilvægt mark-
mið í rannsóknum í læknis-
fræði á komandi árum er því
farsæl sambúð vísinda og við-
skipta.
HEIMILDIR
1. Ault A. Is research suffering at
academic health centers? Nat Med
1999; 5: 472.
2. Rosenberg LE. Science 1999; 283:
331-3.
3. Bell JI. Clinical research is dead;
long live clinical research. Nat Med
1999;5:477-8.
4. Blumenthal D, Causino N, Campell
E, Louis KS. Relationships between
academic institutions and industry in
the life sciences - an industry sur-
vey. N Engl J Med 1996; 334: 368-
73.
5. Stelfox HT, Chua G, O’Rourke K,
Detsky AS. Conflict of interest in
the debate over calcium-channel
antagonists. N Engl J Med 1998;
338: 101-6.
6. Johnson T. Shattuck lecture - medi-
cine and the media. N Engl J Med
1998; 339: 87-92.
LÆKNADAGAR
17.-21. janúar 2000