Læknablaðið - 15.11.1999, Blaðsíða 14

866
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
Table I. Features of organized cervical screening programmes in the Nordic countries and maximum obser\’ed reduction in incidence
and mortality rates through 1995.
Cervical cancer screening Iceland Finland Sweden Denmark Norway
Start of organized screening 1964 1963 1964 1962 1994"
(fully developed in year....) (1969) (1970) (1973) (1975)
Age range of targeted population up to 1985 25-69 30-55 30-49 30-50
Screening interval in years up to 1985 2-3 5 4 4
Change in screening policy (year) since 1985 1988 1987 1985 1986
Target age group 20-69 30-60 20-59 23-75 11 25-70
Screening interval 2-3 5 3” 3-5 3
Targeted coverage of national population in 1991 100% 100% 100% 45%a
Percentages of smears taken outside organized screening after 1980 16-24% 66-80% 75-80% >80% 100%
Five-year period with highest incidence rate 1966-70 1961-65 1961-65 1961-65 1971-75
Reduction in overall world-adjusted incidence rate through 1986-1995 67% 75% 55% 54% 34%
Five-year period with highest mortality rate 1966-70 1961-65 1961-65 1961-65 1956-60
Reduction in overall world-adjusted morality rate through 1986-1995 76% 73% 60% 55% 43%
1) Recommendations since 1987 from the National Board of Health (NOU 1978:8) and organized since November 1994.
2) Three years in 23-59 age group with 85% covarage in 1995 and five years in 60-75 age group with 23% coverage in 1995.
3) Since 1998 at five-year intervals in the 51-60 ycar age group.
Table II. Invasive cervical cancer in Iceland in 1966-1970 and 1986-1995. World-standardized incidence and mortality rates (per
100,000 peryear) in 10-year age groups between 20-69 and truncated for the 25-69 and 70+ age groups. (Actual number of cases in
brackets.)
Age groups Incidence Rate of change (%) Mortality Rate of change (%)
1966-70 1986-95 1966-70 1986-95
20-29 3.4 (2) 7.0 (15) (+105) 0.0 (0) 1.4 (3) n.a. n
30-39 42.1 (24) 17.7 (34) (-58) 8.9 (5) 1.7 (3) (-81)
40-49 79.4 (41) 17.5 (26) (- 78) 24.9 (13) 4.7 (6) (-81)
50-59 80.3 (34) 11.9 (13) (- 85) 32.0 (14) 4.6 (5) (- 86)
60-69 30.1 (10) 21.6 (21) (- 28) 23.3 (8) 5.3 (5) (- 77)
70+ 43.1 (14) 17.7 (20) (- 59) 24.9 (8) 14.4 (16) (-42)
25-69 51.2 (111) 16.2 (107) (- 68) 17.8 (40) 3.7 (22) (- 79)
" n.a. = not applicable
Table III. Invasive cervical cancer in lceland, 1964-1995. Number and world-standarized incidence rates of dijferent stages by
histological types.
1964-1979 1980-1995
Stage/histology N Rate/100.000/year N Rate/100,000/year p-value
Unknown í 0
IA 24 1.6 56 2.8 0.02
I B 98 6.4 102 4.9 0.06
n, m, iv 125 7.5 66 2.8 <0.01
Squamous 203 13.0 165 7.7 <0.001
Adenocarcinomas 12 0.8 34 1.5 0.04
Adenosquamous 28 1.7 24 1.1 0.13
Undifferentiated 5 0.2 1 0.0
Total 248 15.7 224 10.4 < 0.001
næst komu Finnland (30-55 ára á fímm ára
fresti), Svíþjóð (30-49 ára á fjögurra ára fresti)
og Danmörk (30-50 ára á fjögurra ára fresti).
Leitin var fljótlega rekin á landsvísu í þessum
löndum að Danmörku undanskilinni en þar
náði leitin aðeins til um 45% kvenna fram til
ársins 1991. Eftir 1985-1988 lækkuðu öll
löndin nema Finnland neðri aldursmörkin til
20-23 ára og þrengdu millibilið í þrjú ár. Efri
aldursmörkin voru hækkuð í 60 ár í Finnlandi
og í 75 ár í Danmörku. I Noregi var skipuleg
leit ekki hafin fyrr en í nóvember 1994. Sjálf-
boðuð leit hefur verið víðtæk í öllum þessum
löndum að íslandi undanskildu.
Af töflu I má sjá að staðlað nýgengi og dán-
artíðni hefur lækkað hvað mest á íslandi (67%
og 76%) og í Finnlandi (75% og 73%), í með-
allagi mikið í Sviþjóð (55% og 60%) og Dan-
mörku (54% og 55%) og minnst í Noregi (34%
og 43%).
Tafla II sýnir að á íslandi hefur aldursbundið
nýgengi í aldurshópnum 25-69 ára jafnast út
við um 16,2 tilfelli og dánartíðnin við um 3,7
tilfelli á 100.000 konur á ári á tímabilinu 1986-